Μια ευπρόσδεκτη μουσική προσφορά

Μοτέτα Μπρούκνερ και κουαρτέτα Μπετόβεν σε φιλόξενες αίθουσες

Οχι μόνο έργα σαν την 8η Συμφωνία, αλλά και άλλα ολιγομελέστερων διανομών, όπως ορισμένα θρησκευτικής μουσικής του Anton Bruckner, εξακολουθούν να δοκιμάζουν τις εγχώριες καλλιτεχνικές δυνάμεις. Διατηρώντας λοιπόν εύλογες επιφυλάξεις για τη δυνατότητα επιτυχίας ακόμα ενός παράτολμου εγχειρήματος, οδεύσαμε προς το Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας» με την επιθυμία να στηρίξουμε πρωτίστως την ετοιμότητα αναγκαίας πορείας προς μια εισέτι εκκρεμή ευρωπαϊκή μουσική ολοκλήρωση. Έτσι, το βράδυ της 18ης Απριλίου, η Χορωδία, σε διδασκαλία Σταύρου Μπερή, και η Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων, υπό τη μουσική διεύθυνση του Ελευθερίου Καλκάνη, παρουσίασαν εν αρχή τέσσερα σύντομα, αλλά χαρακτηριστικά θρησκευτικά μοτέτα του Μπρούκνερ, μεταθέτοντας στη θέση του προβλεπόμενου ως εναρκτήριου «Ave Maria» το μόλις 48 μέτρων κομψοτέχνημα «Locus iste», που ήχησε θερμά στην ευνοϊκή ακουστική αυτού του μετρημένων διαστάσεων παραστατικού χώρου. Κύριο έργο της βραδιάς

αποτέλεσε ωστόσο το -συχνά υποτιμώμενο ως νεανικό- «Ρέκβιεμ» του θεοφοβούμενου συνθέτη, από το έτος 1849, που, αν και κοιτά ανυπόκριτα προς το παρόμοιο του Μότσαρτ, υποδηλώνει όμως και στοιχεία ύφους του μελλοντικού ώριμου μουσουργού. Η παραπομπή είναι προφανής ήδη από το εισαγωγικό μέρος και επιβεβαιώνεται στην κλασική έκρηξη του «Dies irae», όπου τη χορωδία συνδράμουν τρεις από τους τέσσερις προβλεπόμενους μονωδούς. Σημειώνοντας ότι η ανδρική πτέρυγά τους (τενόρος Ιωάννης Καλύβας και βαρύτονος Χάρης Ανδριανός) υπερίσχυσε ελαφρώς της αντίστοιχης γυναικείας (υψίφωνος Βικτώρια Χοροσουνόβα-Διακάκη και μεσόφωνος Μαρίτα Παπαρίζου) και επιβεβαιώνοντας ότι τόσο η Χορωδία όσο και η ΣΟΔΑ χρειάζονται μεγαλύτερη τριβή με το ιδιαίτερο αυτό ρεπερτόριο, κρατούμε στη μνήμη το όχι κενά δοξαστικό, συγκινητικό «Sanctus» και την ευρηματικότητα του «Benedictus», αλλά και τη δύναμη του τελικού κεφαλαίου της Λειτουργίας, με το «Agnus Dei» να εκβάλλει υποβλητικά στην a cappella επανάληψη του «Requiem aeternam» και τη μοτσάρτειας επιρροής συστράτευση πάντων για το καταληκτικό «Μετά των Αγίων».

Στις 2 Μαΐου βρεθήκαμε σε άλλη αγαπημένη αθηναϊκή αίθουσα, εκείνη του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός», για μια επίσης απαιτητική και ανταποδοτική εμπειρία, την παρουσίαση τριών κουαρτέτων του L.V. Beethoven από ισάριθμες φάσεις σύνθεσής τους. Αν και παρακολουθήσαμε το γεγονός μέχρι το διάλειμμα, η αναγγελία από τον βιολοντσελίστα του Κουαρτέτου Εγχόρδων Αθηνών (Απόλλων Γραμματικόπουλος και Παναγιώτης Τζιώτης βιολί, Πάρις Αναστασιάδης βιόλα και Ισίδωρος Σιδέρης βιολοντσέλο) για μετάθεση του 7ου κουαρτέτου στο τέλος της συναυλίας επέτρεψε την ενδιαφέρουσα αντιπαράσταση του 1ου με το έσχατο 16ο αριστούργημα της σειράς. Έπειτα από δευτερόλεπτα αμοιβαίας αναζήτησης στην έναρξη, οι έμπειροι δεξιοτέχνες βρήκαν τον ρυθμό, το νεύρο και την επικοινωνία οικείων συνομιλητών για εκφραστική σύμπραξη στο φορτισμένο adagio του νεανικού έργου, για ενεργητική ανταλλαγή στο scherzo και για μια αμφίσημα παιγνιώδη ολοκλήρωση, που προαναγγέλλει τον όψιμο Μπετόβεν. Εξαιρετικά συντονισμένο βρήκε τον σχηματισμό το 16ο κουαρτέτο, με σαφείς στίξεις στην α΄ κίνηση, ανάκληση χαϋδνικών καταβολών στο vivace, «άδον και ήρεμο» lento και διαχείριση βάθους της «δυσχερούς απόφασης» του αινιγματικού φινάλε. Μια ευπρόσδεκτη μουσική προσφορά!