Ρωσία: Οι αντιπολεμικές αριστερές δυνάμεις παραμένουν απομονωμένες

πατερναλιστικού κράτους πρόνοιας, στο πνεύμα των τελευταίων χρόνων της ΕΣΣΔ. Στο πρόγραμμά του το ΚΚΡΟ υπενθυμίζει την προσήλωσή του στο «δυναμικό μαρξιστικό - λενινιστικό δόγμα» και μετά αποφαίνεται ότι «με αφορμή την αποκατάσταση του καπιταλισμού, το ρωσικό ζήτημα έγινε εξαιρετικά οξύ», καταγγέλλοντας τη «γενοκτονία ενός μεγάλου έθνους» και προβάλλοντας την ανάγκη να προστατευτεί ο ρωσικός πολιτισμός από τις επιθέσεις μιας υλιστικής και χωρίς ψυχή Δύσης.

Μάλιστα, ακολουθώντας τη συγκεκριμένη γραμμή, η κομμουνιστική Κοινοβουλευτική Ομάδα έπαιξε ενεργό ρόλο υπέρ της επίθεσης εναντίον της Ουκρανίας: στις 19 Ιανουαρίου, ενόσω τα ρωσικά στρατεύματα διεξήγαν ασκήσεις στα σύνορα και την ώρα που οι δυτικοί ηγέτες συνέχιζαν τον διάλογο με τον Πούτιν, 11 κομμουνιστές βουλευτές έφεραν στη Δούμα ένα ψήφισμα που ζητούσε από τον Ρώσο Πρόεδρο να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία των «Λαϊκών Δημοκρατιών» της ανατολικής Ουκρανίας και να βάλει τέλος στη «γενοκτονία» των πληθυσμών τους. Ένα τέτοιο αίτημα σήμαινε τον τερματισμό των διαπραγματεύσεων γύρω από τις συμφωνίες του Μινσκ (που αναγνωρίζουν το Ντονέτσκ και το Λουχάνσκ ως κομμάτι της Ουκρανίας) και την άμεση πυροδότηση μιας στρατιωτικής σύγκρουσης. Αρχικά, η κοινοβουλευτική πλειοψηφία του κόμματος Ενωμένη Ρωσία δεν υποστήριξε αυτήν την πρωτοβουλία, κρίνοντάς την υπερβολικά ριζοσπαστική. Εντούτοις, αυτό ακριβώς το κείμενο, που έναν μήνα αργότερα υιοθετήθηκε με απόλυΜολονότι το 2005 ο Πούτιν χαρακτήριζε τη διάλυση της ΕΣΣΔ «μείζονα γεωπολιτική καταστροφή», σήμερα θεωρεί ότι τα στρατηγικά λάθη των μπολσεβίκων ηγετών προκάλεσαν την κατάρρευση της χώρας. Στην ουσία, μετατρέποντας τον πόλεμο στην Ουκρανία σε «πραγματική “αποκομμουνιστικοποίηση”», ελπίζει να γυρίσει επιτέλους τη σελίδα της σοβιετικής Ιστορίας ώστε να επιστρέψει στις αρχές της προεπαναστατικής ρωσικής αυτοκρατορίας. Ο έκδηλος αυτός αντικομμουνισμός δεν εμπόδισε ωστόσο το Κομμουνιστικό Κόμμα να υποστηρίξει ανεπιφύλακτα την «ειδική επιχείρηση» στην Ουκρανία

τη πλειοψηφία από το Κοινοβούλιο, χρησιμοποιήθηκε ως βάση για την εισβολή.

Την πρώτη μέρα του πολέμου το Κομμουνιστικό Κόμμα εξέδωσε μια επίσημη ανακοίνωση στην οποία επιβεβαίωνε την πλήρη υποστήριξή του στην πολιτική του Πούτιν για την Ουκρανία, αποφεύγοντας προσεκτικά λέξεις, όπως «πόλεμος» ή «στρατιωτικές επιχειρήσεις». Το κείμενο υιοθετούσε τους όρους της επίσημης ρητορικής όσον αφορά την ανάγκη «να αποστρατιωτικοποιηθεί και να αποναζιστικοποιηθεί» η γειτονική χώρα και υποστήριζε ότι ήταν επείγον να εμποδιστούν τα σχέδια των «ΗΠΑ και των δορυφόρων τους στο ΝΑΤΟ που αποσκοπούν στην υποδούλωση της Ουκρανίας». Σε μια νέα ανακοίνωση που δημοσιεύτηκε στις 12 Απριλίου, δηλαδή ενάμιση μήνα αργότερα, το ΚΚΡΟ περιέγραφε την Ουκρανία ως το «παγκόσμιο κέντρο του νεοναζισμού» και έκανε έκκληση για «κινητοποίηση των πνευματικών και οικονομικών πόρων της Ρωσίας για την απώθηση του φιλελεύθερου φασισμού» μέσω της κήρυξης κατάστασης έκτακτης ανάγκης και της επιβολής αυστηρού δημόσιου ελέγχου της οικονομίας στο πλαίσιο της αντιπαράθεσης με τη Δύση.

Ο πόλεμος με την Ουκρανία δεν έκανε τίποτε άλλο παρά να ολοκληρώσει τη διαίρεση μεταξύ των νοσταλγών της παλαιάς κρατικής ισχύος της ΕΣΣΔ και όσων θεωρούν την αριστερή τοποθέτησή τους ως δέσμευση υπέρ ενός δημοκρατικού σχεδίου, αντιαυταρχικού και στραμμένου προς το μέλλον. Σήμερα, και ενώ κάθε έκκληση για αντίσταση στην επίθεση που ξεκίνησε η ίδια τους η κυβέρνηση προκαλεί κίνδυνο καταστολής και εχθρικής στάσης εκ μέρους της πλειονότητας της ρωσικής κοινωνίας, το στρατόπεδο της αντιπολεμικής Αριστεράς μοιάζει απομονωμένο. Να υπενθυμίσουμε ότι το 1917, ενόσω μαινόταν ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, εκείνοι που καλούσαν τους Ρώσους στρατιώτες να παρακούσουν τις διαταγές των αξιωματικών τους κατέκτησαν, ενάντια σε κάθε προσδοκία, την εξουσία. Και η δημιουργία της Ουκρανίας στα τωρινά αναγνωρισμένα σύνορά της δίνει στον Πούτιν ακόμη έναν λόγο να απεχθάνεται τον Λένιν.

1 Βλ. Hélène Richard, «Quand Washington manipulait la présidentielle russe», «Le Monde diplomatique», Μάρτιος 2019.

2 «Οικονομικές δραστηριότητες των κομμάτων την παραμονή της εκλογής των βουλευτών στην κρατική Δούμα» (στα ρωσικά), Golos, 4 Αυγούστου 2016.

3 Βλ. Karine Clément, «Συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση στη Ρωσία: Το αντικοινωνικό πρόσωπο του Βλαντίμιρ Πούτιν», «Le Monde diplomatique - ελληνική έκδοση», 16 Δεκεμβρίου 2018, monde-diplomatique.gr.

4 (Σ.τ.Ε) Μετεξέλιξη της Επαναστατικής Κομμουνιστικής Λίγκας, το 2009. Ο επικεφαλής Φιλίπ Πουτού πήρε 0,8% στις προεδρικές εκλογές του 2022.

Επιμέλεια:

Γιάννης Κυπαρισσιάδης

* O Ilya Budraitskis είναι δοκιμιογράφος και θεωρητικός της πολιτικής. Συγγραφέας του «Dissidents Among Dissidents: Ideology, Politics and the Leſt in Post-Soviet Russia», Verso, Λονδίνο - Νέα Υόρκη, 2022.*