Κριτικές φωνές
ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ, Η ελιά και η φλαμουριά. Ελλάδα και κόσμος, άτομο και Ιστορία στην ελληνική πεζογραφία 1974-2020, εκδόσεις Πατάκη, σελ. 356
ΟΔημοσθένης Κούρτοβικ, γνωστός και καταξιωμένος συγγραφέας μυθιστορημάτων και διηγημάτων, λογοτεχνικών δοκιμίων και κριτικών, επιστημονικών πραγματειών και πολιτικών κειμένων, συστηματικός μεταφραστής πολλών και απαιτητικών βιβλίων, επιχειρεί μια συνολική εποπτεία της λογοτεχνικής παραγωγής της μεταπολίτευσης από το 1974 μέχρι σχεδόν τις μέρες μας (2020), με μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ως προς τη δομή και το περιεχόμενο, συναρπαστική και ευανάγνωστη μελέτη, η οποία συσχετίζει εύστοχα και αποκαλυπτικά τις πολιτικοκοινωνικές παραμέτρους, σχεδόν μισού αιώνα δημοκρατικής διακυβέρνησης, με τις μυθοπλαστικές τροπές και αποτυπώσεις της σύγχρονης ελληνικής πεζογραφίας. Μέσα από ένα σύνολο δυισμών και αντιστίξεων, εξετάζει τους δραστικούς μετασχηματισμούς της αγκυλωμένης από την στρατιωτική δικτατορία και απομονωμένης από τις εξελίξεις στον υπόλοιπο κόσμο ελληνικής κοινωνίας, με τους τρόπους με τους οποίους αποτυπώθηκαν οι ριζικές μεταμορφώσεις και οι δομικές αλλαγές παραδείγματος στις μυθοπλαστικές αναπαραστάσεις της μεταπολίτευσης.
Ο συγγραφέας ευθύς εξαρχής διευκρινίζει ότι αναφέρεται σε έργα και όχι σε πρόσωπα, σε βιβλία και όχι σε συγγραφείς. Διερευνά χωρίς αξιολογικές προθέσεις και ιεραρχήσεις το νοηματικό περιεχόμενο, τις θεματικές εστιάσεις, τους υφολογικούς προσδιορισμούς, τις αφηγηματικές τεχνικές και τις αισθητικές ορίζουσες, αλλά κυρίως ιχνηλατεί τον τρόπο που συνηχεί μέσα στα κείμενα η ανθρώπινη εμπειρία ως συσχετιστικό φαινόμενο, το οποίο ενεργοποιεί τη βαθύτερη συλλογική και ατομική μνήμη, οξύνει τη νόηση και τροφοδοτεί το συναίσθημα και τη φαντασία. Ανασύρει και επεξεργάζεται αναλυτικά και συγκριτικά τις αντιθέσεις και τις αντινομίες οι οποίες ενυπάρχουν εντός των λογοτεχνικών κειμένων, υποδεικνύοντας, με αναφορές σε ένα εκτεταμένο σώμα έργων, τις απρόσμενες και παράδοξες
διασταυρώσεις που συντελέστηκαν, για να εξυφάνουν την πραγματικότητα. Όχι ως αντικατοπτρισμό αλλά ως αποκάλυψη της διαφεύγουσας αλήθειας, ως ανακατασκευή και μετουσίωση των αδιόρατων και αντιφατικών πτυχών της.
Αναζητά, με ερευνητικό και κριτικό πνεύμα, στα δύο μέρη του βιβλίου (το πρώτο με χρονολογικό ορίζοντα από το 1974 έως το 1989 και το δεύτερο από το 1989 μέχρι το 2020) και σε 23 ενότητες, τις νέες φυσιογνωμικές εκφάνσεις οι οποίες επικράτησαν στην πρώιμη και την όψιμη μεταπολίτευση. Τα λογοτεχνικά αποτυπώματα μιας πολλαπλώς σημαίνουσας μακράς περιόδου σαρωτικών αλλαγών και συνεχών ανατροπών, σε οικονομικό, κοινωνικό, και πολιτισμικό επίπεδο. Τον τρόπο με τον οποίο οι πεζογράφοι αναπαρέστησαν, σε ένα σημαντικό αριθμό μυθιστορημάτων και διηγημάτων, αυτήν την διαδικασία συνεχών ανατροπών, ανακατατάξεων και ματαιώσεων.
Το τέλος της δικτατορίας είναι μια βαθειά ιστορική τομή, στην οποία όλοι οι μελετητές συγκλίνουν. Στην μεταπολίτευση, η ελληνική πεζογραφία διασταυρώθηκε με πολλούς και διαφορετικούς