Η αυτοσχεδιαστική ελευθερία της άνευ ορίων δεξιοτεχνίας

Ο Keith Jarrett είναι ένας από τους ελάχιστους μουσικούς που κατέχουν σε τόσο βάθος και πατούν τόσο σταθερά σε δύο τόσο διαφορετικά μεταξύ τους ιδιώματα, την jazz και την κλασική μουσική

Ομέγιστος jazz πιανίστας Keith Jarrett θα συμπληρώσει τον προσεχή Μάιο τα 78 χρόνια του. Σοβαρά προβλήματα υγείας δυστυχώς τον κρατούν τα τελευταία χρόνια μακριά τόσο από τα στούντιο ηχογραφήσεων όσο και τους χώρους συναυλιών. Ίσως όμως ακριβώς επειδή αυτά τα προβλήματα είχαν εμφανιστεί αρκετά νωρίτερα, είχε προνοήσει ώστε να υπάρχει αρκετό υλικό, κυρίως ζωντανά ηχογραφημένο, στα χέρια του ιδρυτή της ECM, μόνιμου παραγωγού και επιστήθιου φίλου του Manfred Eicher, ώστε η έγκριτη γερμανική jazz εταιρεία να έχει κυκλοφορήσει μια σειρά δίσκων του τα τελευταία τρία-τέσσερα χρόνια στην οποία συνεχώς προστίθενται με σταθερό ρυθμό και άλλοι.

Το πιο πρόσφατο άλμπουμ του Keith Jarrett που κυκλοφόρησε από την ECM πριν από λίγες ημέρες έχει τον τίτλο «Bordeaux Concert». Το 2016 o Jarrett πραγματοποίησε μία -την τελευταία, όπως έμελλε να αποδειχθεί- εκτενή ευρωπαϊκή περιοδεία σόλο πιανιστικών εμφανίσεων. Το χαρακτηριστικό αυτών των εμφανίσεων -που αρκετές έχουν ήδη κυκλοφορήσει ή θα κυκλοφορήσουν μελλοντικά σε δίσκο- ήταν ότι καθεμία ήταν εντελώς διαφορετική στιλιστικά, κάποιες φορές ακόμα και υφολογικά, από τις υπόλοιπες. Η εμφάνισή του στο Μπορντό πραγματοποιήθηκε στις 6 Ιουλίου 2016 με τη φροντίδα και υπό την αιγίδα του φεστιβάλ jazz της φημισμένης για τα κρασιά της γαλλικής πόλης. Είχε εμφανιστεί και στο παρελθόν στο Μπορντό, αλλά αυτή ήταν η πρώτη και μοναδική σόλο εμφάνισή του εκεί και το κοινό των 1.400 ατόμων στην αίθουσα συναυλιών της Εθνικής Όπερας του Μπορντό τον υποδέχθηκε περισσότερο κι από θερμά.

Κλασικός jazz πιανίστας ή jazz σολίστ της κλασικής μουσικής;

Αντίθετα με άλλες συναυλίες του της ίδιας περιοδείας, στις

Το «Bordeaux Concert» του Keith Jarrett είναι ακόμα ένα θαυμάσιο δείγμα της τέχνης τού μέγιστου jazz πιανίστα, ενός αληθινά ολιστικού μουσικού, προικισμένου όχι μόνο με τεράστιο ταλέντο, αλλά και με εξίσου μεγάλη μουσική ευφυΐα και με μια εξαιρετικά σπάνια αντίληψη της μουσικής

οποίες έπαιζε και κάποιες δικές του προσεγγίσεις σε κλασικά στάνταρ της jazz, αυτή του Μπορντό ήταν μια «σουίτα» με 13 μέρη, όλα δικά του και βέβαια εντελώς αυτοσχεδιαστικά. Ο Keith Jarrett είναι ένας από τους ελάχιστους μουσικούς που κατέχουν σε τόσο βάθος και πατούν τόσο σταθερά σε δύο τόσο διαφορετικά μεταξύ τους ιδιώματα, την jazz και την κλασική μουσική. Ο σπουδαίος jazz αυτοσχεδιαστής και ο βιρτουόζος κλασικός σολίστ με την αψεγάδιαστη και απαράμιλλη τεχνική συνυπάρχουν εντός του χωρίς όχι απλώς να μην έρχονται στην παραμικρή αντίθεση, αλλά, τουναντίον, αλληλοσυμπληρώνονται με τον πιο αυθόρμητο και φυσικό τρόπο - εκεί που αρχίζει ο ένας τελειώνει ο άλλος και το αντίστροφο.

Ο Jarrett παίζει κλασικά έργα με την ελευθερία που μόνο ένας jazz μουσικός διαθέτει και αντίστοιχα jazz με την υπεράνθρωπη σχεδόν αυτοπειθαρχία μα και ακρίβεια ενός βιρτουόζου κλασικού πιανίστα.

Το ίδιο συνέβη και στη συναυλία στο Μπορντό, στην οποία βγήκε στην επιφάνεια περισσότερο από ό,τι σε άλλες η πιο λυρική και μελωδική πλευρά του, με το αποτέλεσμα να είναι απλώς καθηλωτικής σχεδόν ομορφιάς. Δεν μπορείς να μην θαυμάσεις το πώς δημιουργούσε μουσική τέτοιας ποιότητας και ουσίας τη στιγμή που την έπαιζε, το πώς κυριολεκτικά έρρεε με απεριόριστη αυτοσχεδιαστική ελευθερία από τα δάχτυλά του, τα οποία, όπως πάντα, ήταν προέκταση του μυαλού αλλά και της ψυχής του. Στα τελευταία μέρη, αν δεν ξέρεις περί τίνος πρόκειται, δυσκολεύεσαι να πιστέψεις ότι είναι ένας jazz πιανίστας. Γιατί αυτό που ακούς θα μπορούσε πολύ ωραία να είναι ένα έργο για πιάνο ενός άριστου σύγχρονου κλασικού συνθέτη που το εκτελεί ο ίδιος.

Το «Borddeux Concert» είναι ακόμα ένα θαυμάσιο δείγμα της τέχνης του Keith Jarrett, ενός αληθινά «ολιστικού» μουσικού, προικισμένου όχι μόνο με τεράστιο ταλέντο, αλλά και με εξίσου μεγάλη μουσική ευφυΐα και με μια εξαιρετικά σπάνια αντίληψη της μουσικής.

Θα τολμήσω να πω ότι όταν κάποτε φύγει, το κενό που θα αφήσει δεν θα είναι δυσαναπλήρωτο, αλλά απλώς αδύνατο να καλυφθεί. Γιατί, όπως ακριβώς και κάθε ζωντανή εμφάνισή του, ο Keith Jarrett είναι ένας και μοναδικός.