Η επιστράτευση προκαλεί διαδηλώσεις και ουρές στα σύνορα

Το αρχικό κλίμα εφησυχασμού για τη ρωσική κοινή γνώμη έδωσε για πρώτη φορά τη θέση του στην ανησυχία μετά την αντεπίθεση των Ουκρανών και τις πρώτες ήττες, ενώ η ανακοίνωση της μερικής επιστράτευσης προκαλεί έντονες κοινωνικές αντιδράσεις στη ρωσική κοινωνία

Χρειάστηκαν επτά μήνες αιματηρών συγκρούσεων και μια οδυνηρή υποχώρηση στα πεδία των μαχών ώστε το Κρεμλίνο να πάρει πίσω τα περί «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» και να υποχρεωθεί να παραδεχθεί ενώπιον της ρωσικής κοινής γνώμης ότι η χώρα βρίσκεται σε πόλεμο. Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε ο υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού μετά το διάγγελμα με το οποίο ο Πρόεδρος Πούτιν ανακοίνωνε την επιστράτευση, η απόφαση θα αφορά μόνο όσους διαθέτουν στρατιωτική εμπειρία. Τόνισε πως οι φοιτητές και απλοί κληρωτοί δεν πρόκειται να κληθούν. Όπως είπε, η Ρωσία έχει τη δυνατότητα επιστράτευσης περίπου 25 εκατομμυρίων ανδρών, αλλά πρόκειται να κληθεί μόλις το 1% από αυτούς.

Παρ’ όλα αυτά, η ανακοίνωση προκάλεσε έντονες κοινωνικές αντιδράσεις, φέρνοντας ξαφνικά τη μακρινή «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» πολύ πιο κοντά στη ρωσική κοινωνία. Αντιπολεμικές οργανώσεις κάλεσαν αμέσως σε διαδηλώσεις κατά της επιστράτευσης. «Αυτό σημαίνει ότι χιλιάδες Ρώσοι -οι πατέρες, οι αδελφοί και οι σύζυγοι- θα ριχτούν στη μηχανή του κιμά» τόνισε ο αντιπολεμικός συνασπισμός Vesna, καλώντας τους Ρώσους να βγουν στους δρόμους στις μεγάλες πόλεις της χώρας.

Ο φυλακισμένος πολέμιος του Κρεμλίνου Αλεξέι Ναβάλνι κατήγγειλε από την πλευρά του τον Πούτιν ότι «στέλνει περισσότερους Ρώσους στον θάνατο για έναν φαλιρισμένο πόλεμο». Επίκειται, όπως πρόβλεψε, «τεράστια τραγωδία και τεράστιος αριθμός

νεκρών». Οι ρωσικές αρχές αντιμετώπισαν τις πρώτες διαδηλώσεις με τον τρόπο που γνωρίζουν καλύτερα. Η οργάνωση OVD, που λειτουργεί ως παρατηρητήριο κινητοποιήσεων στη Ρωσία, ανακοίνωσε ότι από τα στοιχεία που συνέλλεξε σε 38 ρωσικές πόλεις 1.311 διαδηλωτές είχαν συλληφθεί μέχρι την Παρασκευή.

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου επιβεβαίωσε επίσης εμμέσως ότι πολλοί συλληφθέντες κινδυνεύουν να σταλούν στο μέτωπο της Ουκρανίας, καθώς τους επιδόθηκαν έγγραφα στράτευσης. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η Εισαγγελία της Μόσχας προειδοποίησε ότι η διοργάνωση ή η συμμετοχή στις αντιπολεμικές διαδηλώσεις θα επιφέρουν ποινές φυλάκισης έως 15 ετών.

Η ανακοίνωση της επιστράτευσης δεν προκάλεσε όμως μόνο διαμαρτυρίες, αλλά και κύμα φυγής. Τα εισιτήρια για απευθείας πτήσεις από τη Μόσχα προς την Τουρκία και την Αρμενία, προορισμούς για τους οποίους δεν απαιτείται η έκδοση βίζας, έγιναν ανάρπαστα μέσα σε λίγες ώρες, ενώ ουρές αυτοκινήτων άρχισαν να σχηματίζονται στα σύνορα με τη Γεωργία.

Είναι δεδομένο ότι η κίνηση του Κρεμλίνου θα εντείνει την κοινωνική δυσφορία το επόμενο διάστημα ακόμη κι αν τελικά οι δρόμοι της Μόσχας και άλλων ρωσικών πόλεων δεν πλημμυρίσουν από διαδηλωτές. Αρκετοί αμφισβητούν άλλωστε τη σκοπιμότητα της κίνησης.

Θα χρειαστούν αρκετοί μήνες για την εκπαίδευση των νέων εφέδρων και τη συγκρότηση νέων μονάδων που θα μπορούν να σταλούν στα μέτωπα της Ουκρανίας. Το Κίεβο, που κήρυξε γενική επιστράτευση, από τη στιγμή της ρωσικής εισβολής βρίσκεται στο συγκεκριμένο ζήτημα ένα βήμα μπροστά.

Εκτιμάται πως η Ρωσία ανέπτυξε 180.000 στρατιώτες στην Ουκρανία. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Κρεμλίνου, οι απώλειές τους δεν ξεπερνούν μέχρι τώρα το ένα εικοστό της αρχικής δύναμης. Δυτικές εκτιμήσεις ανεβάζουν ωστόσο τον αριθμό των νεκρών και τραυματιών σε 70.000 με 80.000 και η κήρυξη της επιστράτευσης μάλλον αποδεικνύει ότι βρίσκονται πιο κοντά στην πραγματικότητα. Το αρχικό κλίμα εφησυχασμού για τη ρωσική κοινή γνώμη έδωσε για πρώτη φορά τη θέση του στην ανησυχία όταν στις αρχές του μήνα εκδηλώθηκε η αντεπίθεση των ουκρανικών δυνάμεων και ήρθαν οι πρώτες ήττες. Αρκετές έρευνες άρχισαν σταδιακά να δείχνουν σημαντική μείωση του ποσοστού των Ρώσων που εκτιμούν πως η κατάσταση εξελίσσεται

προς τη σωστή κατεύθυνση.

Η μερική επιστράτευση φέρνει τον πόλεμο από τα μέτωπα της Ουκρανίας στα σπίτια και στις οικογένειες των περισσότερων Ρώσων. «Πιστεύω ότι το Κρεμλίνο θα την είχε αποφύγει εάν μπορούσε» σημειώνει ο Ντένις Βολκόφ του ινστιτούτου δημοσκοπήσεων Levada. «Όμως η σύγκρουση έχει τη δική της λογική και τελικά τους οδήγησε να πάρουν μια αντιδημοφιλή απόφαση».