Πολλαπλασιάζονται οι εστίες έντασης στα εδάφη της πρώην Σοβιετικής Ένωσης
Μετά την αναθέρμανση των συγκρούσεων μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, ακόμα δύο ασιατικές χώρες που κάποτε αποτελούσαν μέρος της Σοβιετικής Ένωσης έδωσαν, την προηγούμενη εβδομάδα, σκληρές μάχες, με αποτέλεσμα σχεδόν εκατό άτομα να χάσουν τη ζωή τους. Οι κυβερνήσεις της Κιργιζίας και του Τατζικιστάν, που τελικά συμφώνησαν σε εκεχειρία, κατηγόρησαν η μία την άλλη για την έναρξη των εχθροπραξιών. Η Κιργιζία υποστήριξε πως στρατιωτικές και παραστρατιωτικές δυνάμεις του Τατζικιστάν εισέβαλαν σε χωριά της επαρχίας Μπακτέν ανοίγοντας πυρ κατά των συνοριοφυλάκων της. Το Τατζικιστάν, από την άλλη, υποστήριξε πως μεθοριακές πόλεις του δέχτηκαν πρώτες πυρά πυροβολικού από την άλλη πλευρά των συνόρων.
Η προσωρινή κατάπαυση των εχθροπραξιών δεν εγγυάται σε καμία περίπτωση τον τερματισμό της βίας. Αν και εμφανίστηκε έτοιμος να προσέλθει
σε διαπραγματεύσεις με στόχο την ειρήνευση, ο Πρόεδρος της Κιργιζίας Σαντίρ Ζαπάροφ υπογράμμισε ότι η χώρα του παραμένει έτοιμη για μια στρατιωτική αντιπαράθεση, ενώ είναι πλήρως ικανή να υπερασπιστεί τα σύνορά της. Αλλωστε και η εμπειρία του παρελθόντος δεν ευνοεί τις αισιόδοξες προβλέψεις. Μόνο μέσα στα τελευταία οκτώ χρόνια αιματηρές συνοριακές συγκρούσεις μεταξύ των δύο χωρών της κεντρικής Ασίας έχουν ξεσπάσει έντεκα φορές. Το πιο πρόσφατο επεισόδιο μάλιστα, τον περασμένο Μάιο, στοίχισε τη ζωή 54 ατόμων.
Οι δύο χώρες έχουν αρκετά κοινά. Είναι ορεινές και φτωχές. Παράγουν μετά βίας αρκετά αγροτικά προϊόντα για να θρέψουν τους πληθυσμούς τους. Και η κλιματική καταστροφή επιδεινώνει όλο και περισσότερο το πρόβλημα, καθώς τόσο το Τατζικιστάν όσο και η Κιργιζία περιλαμβάνονται στον κατάλογο των Ηνωμένων Εθνών με τις χώρες που απειλούνται άμεσα με ερημοποίηση.
Δεν προκαλεί έκπληξη επομένως που αμφότερες διεκδικούν την εύφορη κοιλάδα Φεργκάνα. Ο ΟΗΕ εκτιμά πω ο πληθυσμός του Τατζικιστάν θα έχει διπλασιαστεί μέχρι τα τέλη του αιώνα, ενώ εξίσου δυσοίωνες είναι οι προβλέψεις και για τη διατροφική ασφάλεια των κατοίκων της Κιργιζίας.
Στα δεινά της κλιματικής αλλαγής προστίθενται σήμερα ο πόλεμος στην Ουκρανία, η προσπάθεια της Ουάσιγκτον να αποσταθεροποιήσει με κάθε μέσο τη Ρωσία, αλλά και ο έντονος ανταγωνισμός για τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της Κεντρικής Ασίας. Οι δύο χώρες μπορεί να μην διαθέτουν αγροτικά προϊόντα, αλλά έχουν σημαντικά κοιτάσματα χρυσού και πολλών μεταλλευμάτων, που είναι σήμερα απαραίτητα για τη βιομηχανία. Η γεωγραφική τους θέση τους εξασφαλίζει επίσης τον ρόλο σημαντικού κόμβου στο εμπόριο της Ασίας.
Στη διάρκεια της πρόσφατης συνόδου του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, Κιργιζία, Κίνα και Ουζμπεκιστάν υπέγραψαν συμφωνία για τη δημιουργία σιδηροδρομικού δικτύου που θα συνδέει την Κίνα με τη Μέση Ανατολή παρακάμπτοντας τα ρωσικά εδάφη. Η κυβέρνηση του Μπισκέκ εξαρτάται όλο και περισσότερο από το Πεκίνο: περισσότερα από 5
δισ. δολάρια εξωτερικού χρέους του οφείλονται σε κινεζικές τράπεζες. Η Μόσχα έχει όμως σοβαρούς λόγους να ανησυχεί και για την πορεία του Τατζικιστάν, το οποίο, ιδιαίτερα μετά την επιστροφή των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, θα μπορούσε κάποτε να μετατραπεί σε κέντρο ακραίων ισλαμιστικών κινημάτων.
Πρόσφατα, το Ανώτατο Δικαστήριο της Ρωσίας χαρακτήρισε το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης στη χώρα ως «τρομοκρατικό» κίνημα. Και μόλις τη Δευτέρα η Κιργιζία υποστήριξε πως ισλαμιστές μαχητές συμπεριλαμβάνονταν στις δυνάμεις που εισέβαλαν τα εδάφη του.
Λίγο πριν από το διάγγελμα με το οποίο κήρυξε επιστράτευση στη χώρα του, ο Πρόεδρος της Ρωσίας απηύθυνε έκκληση προς τις δύο πλευρές με στόχο την αποκλιμάκωση και την επίλυση των διαφορών τους με «ειρηνικά, πολιτικά και διπλωματικά μέσα». Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα είχε κάνει κάτι ανάλογο προσπαθώντας να σταματήσει τις συγκρούσεις μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν.