...στο Ηράκλειο
Ενα πολύ σπουδαίο πνευματικό ίδρυμα για τη χώρα μας βρίσκεται στο Ηράκλειο της Κρήτης. Πρόκειται για τη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου. Με διάφορες σημαντικές, με πολιτιστικό και πνευματικό έργο, εκδηλώσεις σε ένα πανέμορφο κτήριο, κατασκευασμένο εξαρχής για να στεγάσει τη Βιβλιοθήκη. Ας πούμε λίγα λόγια γι’ αυτή/ Το Τμήμα Αρχείων -μεταξύ άλλων- στεγάζει:
• Το Ενετικό Αρχείο (1217-1669), που περιλαμβάνει αντίγραφα σε μικροφίλμ από το Κρατικό Αρχείο της Βενετίας των αρχείων του δούκα της Κρήτης και των Νοταρίων του Χάνδακα.
• Το Τουρκικό Αρχείο (1669-1898), που αποτελείται από του Κώδικες του ιεροδικείου Ηρακλείου που είναι γραμμένοι με την παλιά αραβική γραφή. Στους κώδικες αυτούς οι κατήδες καταχωρούσαν όλα τα σχετικά με τη λειτουργία της Οθωμανικής Διοίκησης έγγραφα.
• Το Αρχείο της Δημογεροντίας Ηρακλείου και της Χριστιανικής Ορφανικής Τραπέζης (1858-1900).
• Το Αρχείο της εν Αρχάναις Επιτροπής της Κρητικής Επανάστασης του 1896-1897.
• Το Αρχείο των Γερμανικών Δυνάμεων Κατοχής 1941-1945 σε ψηφιακή μορφή εγγράφων και φωτογραφιών από το Ομοσπονδιακό Αρχείο-Στρατιωτικό Αρχείο του Freiburg.
• Αρχεία σημαντικών προσωπικοτήτων, όπως το διπλωματικό αρχείο του Γιώργου Σεφέρη, του ποιητή Γιώργου Σαραντάρη, του Πατριάρχη Μελετίου Μεταξάκη, το σπηλαιολογικό και φυτολογικό αρχείο του Ελευθερίου Πλατάκη, το αρχείο Στρατιωτικής Διοίκησης του συνταγματάρχου Ανδρέα Νάθενα και άλλες πολύ ενδιαφέρουσες, για τους μελετητές-ερευνητές, αρχειακές συλλογές.
Το Τμήμα Μη Δανειζομένων Βιβλίων περιλαμβάνει τα παλαιά βιβλία, πολλά απ’ αυτά πολύ σπάνια, όπως και τις μεγάλες δωρεές Δ. Βικέλα,
Γ. Σεφέρη, Αλεξίου-Αυγέρη, Σ. Σπανάκη, Ν. Σταυρινίδη, Θ. Τζεδάκη. Μ. Μπορμπουδάκη, X. Λιοντάκη και Ν. Πλάτωνα. Η συνολική της συλλογή σε βιβλία ξεπερνάει τους 200.000 τόμους. Οι εκδόσεις της Βιβλιοθήκης ξεπερνούν τους 140 τόμους και η Βιβλιοθήκη διατηρεί ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο για την προώθησή τους. Πάνω από 25.000 κάτοικοι είναι μέλη της Βιβλιοθήκης και χρησιμοποιούν τους πόρους της.
Εχει ψηφιοποιήσει, και διαθέτει δωρεάν στο Διαδίκτυο, μεγάλο μέρος του Οπτικοακουστικού της Τμήματος, τα Ιστορικά Έγγραφα και τις εκδόσεις της. Με πλήθος από εκδηλώσεις, συνέδρια, συναντήσεις, για πολλά χρόνια αποτελεί ένα ενεργό κύτταρο της Ιστορίας και του πολιτισμού, της παιδείας και του λόγου για την πόλη του Ηρακλείου αλλά και για όλη την Κρήτη. Βιβλιοθήκες που εκπληρώνουν τους σκοπούς τους αναλαμβάνοντας πολλαπλούς ρόλους είναι βιβλιοθήκες-ορόσημα για τη χώρα μας. Η διοίκηση και το προσωπικό της για πολλά χρόνια προσπαθούν για την ανάπτυξή της, αξιοποιούν χρηματοδοτικά εργαλεία και τεχνολογίες και την καθιστούν έτσι κέντρο της πνευματικής και πολιτιστικής ζωής του τόπου.
Αν συμπεριλάβουμε και τις καθημερινές υπηρεσίες προς τους πολίτες, βλέπουμε πώς μια βιβλιοθήκη μπορεί να μετασχηματιστεί σε κέντρο πολιτισμού.