H αυταπάτη της αναμονής

ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΙΑ ΕΜΜΟΝΗ ιδέα στην πολιτική, η οποία, παρά τη μόνιμη ιστορικά αποτυχία της, ανακτά πάντα τη δημοφιλία της. Σύμφωνα με αυτήν, όσο χειρότερα γίνονται τα πράγματα τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες μιας ριζοσπαστικής αντίδρασης. Έτσι, αρκετοί είναι αυτοί που ονειρεύονται ότι η φτωχοποίηση, ο αυταρχισμός ή ο εκφασισμός αποτελούν έναν σκληρό ίσως, αλλά πάντως ασφαλή δρόμο προς την αφύπνιση και την αλλαγή. Η ιδέα αυτή διακρίνεται από μια περιορισμένη -ας την πούμε έτσι- κατανόηση της λειτουργίας της κοινωνίας ή σε κάθε περίπτωση αποτελεί καρπό μιας εντελώς στατικής και διόλου δυναμικής ανάγνωσης της πραγματικότητας. Το ελάχιστα βολικό, πλην όμως πραγματικό, γεγονός, όμως, είναι ότι η μεγαλύτερη φτώχεια, ο περισσότερος αυταρχισμός και ο εκφασισμός στη λειτουργία του κράτους ή ο εκφασισμός κοινωνικών θραυσμάτων πίεσης έχουν την ιδιότητα να δημιουργούν συσχετισμούς. Και οι συσχετισμοί αυτοί δεν αλλάζουν από μόνοι τους, δεν αυτοαναφλέγονται, δεν αυτοκτονούν. Όπως κάθε ζωντανός οργανισμός, διασφαλίζουν τη συντήρηση και την αναπαραγωγή τους. Ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι κάποτε θα κάνουν τον κύκλο τους, θα έχουν αφήσει πίσω τους ένα κοινωνικό σώμα με λιγότερες απαιτήσεις και εθισμένο σε έναν τύπο συλλογικής εθελοδουλίας. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έρχεται στην πραγματικότητα να αποτελέσει τομή σε μια κοινοβουλευτική συνέχεια μισού περίπου αιώνα στην Ελλάδα. Ας είμαστε ειλικρινείς. Ποτέ στην Ιστορία το ελληνικό κράτος δεν υπήρξε λίκνο δημοκρατίας. Είχε πάντα μια ιδιαίτερη ροπή προς την καταστολή, τις διώξεις, τον αυταρχισμό και τη διαφθορά, που το κατέτασσε χαμηλά ανάμεσα στα ευρωπαϊκά κράτη που βασίζονταν στο δίκαιο. Αλλά ουδέποτε ως τώρα είχε μια κυβέρνηση που να επικαλείται ανοιχτά τον εκφασισμό, το μονοπώλιο στο κράτος και την απουσία λογοδοσίας ως πρόταση εξουσίας. Όπου επιχειρήθηκε έως τώρα μια τέτοιας εμβέλειας αλλαγή υποδείγματος, δεν αποκρούστηκε παρά μόνο με εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους στον δρόμο. Αντί για την αυταπάτη της αναμονής, αυτή είναι μάλλον η ώρα της ενίσχυσης των δομών εκείνων που βοηθούν μια κοινωνία να αντιστέκεται. Πουθενά στον κόσμο η Ακροδεξιά δεν ηττήθηκε χωρίς την κοινωνία σε κίνηση.