Διάχυτη ανασφάλεια στη Νιγηρία
χιλιόμετρα μακριά, αλλά πολύ κοντά σε μια παραπλήσια κατάσταση χρόνιας «αποκεντρωμένης» βίας, η Νιγηρία, η πολυπληθέστερη χώρα της Αφρικής με προσδόκιμο ζωής μόλις τα 52 χρόνια, έχει βυθιστεί κι αυτή σε έναν βάρβαρο, αιματηρό εμφύλιο ρουτίνας. Αδύναμη να επιβάλει τον έλεγχό της σε όλη την επικράτεια, η κυβέρνηση της Αμπούτζα προσπαθεί να αποτρέψει τον κατακερματισμό της χώρας κατά μήκος των εθνοτικών και θρησκευτικών διαχωρισμών. Χιλιάδες άνθρωποι έχουν σκοτωθεί τα τελευταία χρόνια σε επιθέσεις ομάδων τζιχαντιστών στα βορειοανατολικά όπου δρα η διαβόητη Μπόκο Χαράμ. Τώρα η βία εξαπλώνεται στα νοτιοανατολικά. Και ενώ οι αυτονομιστικές φιλοδοξίες μεγαλώνουν στην περιοχή, η επιβολή του ισλαμικού νόμου σε αρκετές βόρειες επαρχίες έχει προκαλέσει διαιρέσεις και έχει αναγκάσει χιλιάδες χριστιανούς να γίνουν πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα. Η διάχυτη ανασφάλεια με την εκτεταμένη ανομία στην επαρχία, τις φυλετικές συγκρούσεις, τις αλλεπάλληλες τζιχαντιστικές επιθέσεις, τις απαγωγές και τους αποκλεισμούς εντείνουν τα οικονομικά δεινά. Η πρώην βρετανική αποικία είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου στον κόσμο, αλλά λίγοι Νιγηριανοί, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ζουν στις πετρελαιοπαραγωγές περιοχές, ωφελούνται από αυτόν τον πλούτο. Η έξαρση της βίας τον τελευταίο καιρό στο νοτιοανατολικό τμήμα, με επιθέσεις ακόμη και κατά των γραφείων της κεντρικής εκλογικής επιτροπής, απειλεί να τινάξει στον αέρα τις προεδρικές εκλογές στο τέλος του μήνα. Την περασμένη Τρίτη, δεκάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν από έκρηξη βόμβας στα βορειοκεντρικά, σε μια περιοχή γνωστή ως Μέση Ζώνη, όπου τελευταία έχουν πυκνώσει οι φυλετικές συγκρούσεις ανάμεσα σε κτηνοτρόφους της μουσουλμανικής φυλής Φουλάνι και ντόπιους αγρότες που είναι κυρίως χριστιανοί.
Κλιματική αλλαγή και φυλετικές συγκρούσεις
Οι βοσκοί Φουλάνι, ημι-νομαδική φυλή του Σαχέλ και των ημιερημικών περιοχών της Δυτικής Αφρικής, έχουν μετακινηθεί πρόσφατα λόγω της κλιματικής αλλαγής νοτιότερα στη ζώνη της σαβάνας και των τροπικών δασών της
Δυτικής Αφρικής. Πληθυσμοί τους υπάρχουν σήμερα στη Νιγηρία, στον Νίγηρα, στη Σενεγάλη, στη Μαυριτανία, στο
Μάλι, στην Μπουρκίνα Φάσο, στην Γκάνα, στο Μπενίν, στην Ακτή Ελεφαντοστού και στο Καμερούν.
Σε πολλές από αυτές τις χώρες οι Φουλάνι συχνά αποτελούν μειονοτική ομάδα. Κυρίως στη Μέση Ζώνη της Νιγηρίας, σε αντίθεση με τη Βόρεια όπου κυριαρχεί η Μπόκο Χαράμ, οι τρομοκρατικές επιθέσεις βοσκών Φουλάνι προκάλεσαν 847 θανάτους πέρυσι σε πέντε νιγηριανές πολιτείες, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Παγκόσμιου Δείκτη Τρομοκρατίας. Την ίδια ώρα, τουλάχιστον 50 επιθέσεις από ένοπλες ομάδες εναντίον προσωπικού και εγκαταστάσεων της εκλογικής επιτροπής έχουν καταγραφεί στο διάστημα μεταξύ των τελευταίων εκλογών του 2019 και του τέλους του 2022. Οι περισσότερες έχουν γίνει στο νοτιοανατολικό τμήμα, που βρίσκεται στο έλεος μιας αποσχιστικής εξέγερσης διαφόρων εθνοτικών ομάδων και οργανώσεων, με επικεφαλής τον «Λαό των Αυτοχθόνων της Μπιάφρα» (ΙBOP).
Πολλές επιθέσεις στην περιοχή αυτή έχουν αποδοθεί στην συγκεκριμένη ομάδα και στην ένοπλη πτέρυγά της, το Ανατολικό Δίκτυο Ασφαλείας (ESN). Περισσότεροι από 100 αστυνομικοί και άνδρες των δυνάμεων ασφαλείας έχουν σκοτωθεί από τις αρχές του 2021 σε μια σειρά στοχευμένων επιθέσεων. Ο IBOP, που διατείνεται ότι η περιοχή έχει περιθωριοποιηθεί από την κεντρική κυβέρνηση της Αμπούτζα και επιδιώκει τη δημιουργία ενός ξεχωριστού κράτους για την εθνοτική ομάδα των Ίγκμπο, έχει επανειλημμένα αρνηθεί την ευθύνη για την έκρηξη της βίας. Οι Νιγηριανοί πρόκειται να ψηφίσουν για νέο Πρόεδρο στις 25 Φεβρουαρίου. Θα διαδεχθεί τον Μουχαμάντου Μπουχάρι, που έχει φτάσει στο τέλος του ορίου των δύο θητειών του. Ο πρώην στρατηγός, που είχε ηγηθεί της χώρας για μερικά χρόνια τη δεκαετία του 1980 ύστερα από πραξικόπημα, είχε εκλεγεί με την υπόσχεση ότι θα αντιμετώπιζε τη βία και την ανασφάλεια, αλλά θεωρείται ότι απέτυχε παταγωδώς. Οι αναλυτές πιστεύουν ότι είναι τέτοιο το επίπεδο της ανασφάλειας που οι εκλογές δεν θα γίνουν σε ορισμένες περιοχές, όχι μόνο στα νοτιοανατολικά. Οι τελευταίες του 2019 είχαν σημαδευτεί από εξαιρετικά χαμηλή συμμετοχή, μόλις στο 35%, από 44% εκείνων του 2015. Σε μια επιδεινούμενη κατάσταση ανεξέλεγκτης βίας, υπάρχουν φόβοι ότι η συμμετοχή φέτος θα είναι ακόμη πιο χαμηλή.