Εκατό ημέρες πολέμου με την κοινωνία
Την περασμένη Πέμπτη ο Ρίσι Σούνακ συμπλήρωσε 100 ημέρες στην πρωθυπουργία της Βρετανίας. Φυσικά δεν χρειαζόταν να περάσει αυτό το χρονικό διάστημα για να «γνωριστεί» καλύτερα με τους συμπατριώτες του, που ήξεραν τις απόψεις του κυρίως από τη θητεία του ως υπουργού Οικονομικών της κυβέρνησης Τζόνσον. Ο 42χρονος συντηρητικός πολιτικός ήταν λοιπόν γνωστός για τις ακραίες νεοφιλελεύθερες ιδέες του και από πολύ νωρίς έδειξε και την αυταρχική πλευρά του χαρακτήρα του. Για να αντιμετωπίσει τα θηριώδη και άλυτα οικονομικά προβλήματα της χώρας στοχοποιεί ως πρώτο του αντίπαλο τον κόσμο της εργασίας.
Την ώρα που πολλοί αναλυτές και πολιτικοί του αντίπαλοι στέκονται στις ολέθριες συνέπειες που είχαν τελικά το Βrexit, αλλά και η εμμονή του Συντηρητικού Κόμματος στον ολοκληρωτικό νεοφιλελευθερισμό, ο Σούνακ εστιάζει τις προσπάθειές του στο να περιορίσει τις δυνατότητες αντίδρασης των εργαζομένων και των συνδικάτων τους στις πολιτικές που εφαρμόζει.
Οι απεργοί στην παρανομία
Την περασμένη εβδομάδα πέρασε από την Κάτω Βουλή το νομοσχέδιο για τον περιορισμό των απεργιών, την ώρα που έξω από το Κοινοβούλιο διαδήλωναν χιλιάδες άνθρωποι εναντίον αυτής της πρωτοβουλίας. Πρόκειται ουσιαστικά για έναν νόμο που είχε εμπνευστεί η προκάτοχός του Λιζ Τρας, ο οποίος βάζει δρακόντειους περιορισμούς στην προκήρυξη απεργιών και περικόπτει γενικώς τα δικαιώματα των συνδικάτων. Μεταξύ άλλων, προβλέπεται πλέον ένα τόσο μεγάλο ποσοστό «προσωπικού ασφαλείας» σε περίπτωση κινητοποιήσεων, που ουσιαστικά τις ακυρώνει. Με άλλα λόγια, θα είναι «σαν να γίνεται απεργία, αλλά δεν θα γίνεται απεργία». Το μέτρο αφορά τους τομείς της Εκπαίδευσης, της Υγείας, των συγκοινωνιών, της πυρόσβεσης, της ασφάλειας και του ελέγχου των συνόρων, και τα ατομικά εργοστάσια.
Πολλοί από αυτούς έδωσαν την απάντησή τους την περασμένη εβδομάδα με μια ιστορικών διαστάσεων απεργία, που ακριβώς λόγω της συμμετοχής περίπου μισού εκατομμυρίου εργαζομένων έλαβε τελικά χαρακτήρα γενικής απεργίας.
Τάξη και... αλφαδιά
Η κυβέρνηση Σούνακ, όμως, προώθησε και έναν δεύτερο νόμο ενάντια στην «παρακώλυση της δημόσιας τάξης», δίνοντας τη δικαιοδοσία στην αστυνομία να απαγορεύει εκ των προτέρων ή να επεμβαίνει με μεγαλύτερη σκληρότητα σε περιπτώσεις κινητοποιήσεων, όπως αυτές, για παράδειγμα, των ακτιβιστών για το κλίμα. Οι αρχικές προβλέψεις του σχετικού νομοθετήματος ήταν τόσο αυταρχικές, που απορρίφθηκαν στην πρώτη ανάγνωση και από την ίδια την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, με αποτέλεσμα να εισαχθούν τροπολογίες που έβαζαν κάποια όρια στην ασυδοσία των αστυνομικών δυνάμεων.
Ολα αυτά δείχνουν έναν πολιτικό που ούτε «μοντέρνος» ούτε φιλελεύθερος είναι και που, όπως συχνά συμβαίνει σε περιόδους κρίσεων, προσπαθεί να ξεπεράσει τις αδυναμίες της πολιτικής του με μέτρα περιστολής θεμελιωδών δημοκρατικών και πολιτικών δικαιωμάτων. Η κατάσταση που αντιμετωπίζει σήμερα ο Σούνακ μοιάζει μάλλον αδιέξοδη, όπως έδειξαν οι ιστορικών διαστάσεων απεργιακές κινητοποιήσεις της τελευταίας εβδομάδας, που θα συνεχιστούν με αμείωτη ένταση και παρά τις απειλές το επόμενο διάστημα. Τα γραφεία στοιχημάτων στο Νησί θεωρούν ως πιθανότερο σενάριο να αναγκαστεί να προσφύγει πρόωρα στις κάλπες εντός του 2023 και όχι να περιμένει, όπως είναι κανονικά προγραμματισμένο, μέχρι το 2024. Στις αδυναμίες της πολιτικής του έρχεται να προστεθεί και μια σειρά από σκάνδαλα που αφορούν υπουργούς του, οι οποίοι
παραιτήθηκαν τους προηγούμενους μήνες ή πιέζονται να παραιτηθούν, αντιμετωπίζοντας κατηγορίες κάθε είδους. Κάτι που είχε ξεκινήσει ήδη από τις ημέρες της πολύ βραχύβιας θητείας της Λιζ Τρας το περασμένο καλοκαίρι και δείχνει να μην έχει σταματημό...
Ο Σούνακ εξάντλησε την περίοδο χάριτος εν μέσω σκανδάλων και μέτρων περιστολής θεμελιωδών δημοκρατικών και πολιτικών δικαιωμάτων. Η κατάσταση μοιάζει μάλλον αδιέξοδη, όπως έδειξαν οι ιστορικών διαστάσεων απεργιακές κινητοποιήσεις της τελευταίας εβδομάδας. Τα γραφεία στοιχημάτων θεωρούν ως πιθανότερο σενάριο την προσφυγή σε πρόωρεςεκλογές το 2023
Κυβέρνηση των «ακέραιων»
Η υπόσχεση του Σούνακ να επαναφέρει «την ακεραιότητα στην πολιτική» μοιάζει τώρα βγαλμένη από μια συλλογή με τα καλύτερα του βρετανικού χιούμορ. Ο πρόεδρος του κόμματός του και υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου Ναντίμ Ζαχάουι αναγκάστηκε τελικά να παραιτηθεί στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας από τα αξιώματά του, κατηγορούμενος για φοροδιαφυγή και αφού προηγουμένως είχε προσπαθήσει με διάφορες σαθρές δικαιολογίες να διασωθεί πολιτικά.
Ενας άλλος υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου, ο Γκάβιν Γουίλιαμσον, είχε υποχρεωθεί σε παραίτηση δύο μόλις εβδομάδες μετά την ορκωμοσία της κυβέρνησης εξαιτίας σκανδάλου ψυχολογικού εκφοβισμού υφισταμένων του. Αντίστοιχες κατηγορίες υπάρχουν τώρα και για τον Ντόμινικ Ράαμπ, υπουργό της Δικαιοσύνης, του οποίου την απομάκρυνση συνεχίζει να απαιτεί επίμονα η αντιπολίτευση, κατηγορώντας τον Σούνακ για πολιτική δειλία. Όλα αυτά βεβαίως κάθε άλλο παρά ένα νέο ήθος δείχνουν να φέρνουν στην πολιτική, μετά από μια περίοδο απανωτών σκανδάλων, που έστειλαν σπίτι τους μέσα σε λίγες εβδομάδες πρώτα τον Μπόρις Τζόνσον και μετά τη Λιζ Τρας.
Η κυβέρνηση των «ακέραιων» που επαγγελλόταν ο Σούνακ μοιάζει ανίκανη να ξεφορτωθεί τις αμαρτίες της από το παρελθόν, που της έγιναν συνήθεια. Το μόνο που μοιάζει να σκέφτεται ως ύστατη συνταγή για να αποτρέψει την κατάρρευση είναι ο μεγαλύτερος αυταρχισμός. Το έχουμε δει πολλές φορές στο παρελθόν από ομοϊδεάτες του κυβερνήτες και συνεχίζουμε να το βιώνουμε και σε άλλες χώρες σήμερα, στην εποχή που οι κρίσεις δεν γνωρίζουν σύνορα.