Η Θεσσαλονίκη θυμάται το Ολοκαύτωμα

Το ανεπούλωτο τραύμα πρωταγωνιστεί στο 25ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ, που ξεκινά στις 2 Μαρτίου στη Θεσσαλονίκη

Με ξεχωριστό ενδιαφέρον έρχεται το 25ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, που θα διεξαχθεί από τις 2 έως τις 12 Μαρτίου. Είναι σπουδαίο το ιστορικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον που συγκεντρώνουν οι ταινίες του αφιερώματος «Adio kerida: Από τη Θεσσαλονίκη στο Άουσβιτς-80 χρόνια», που περιλαμβάνουν μαρτυρίες και σοκαριστικά ντοκουμέντα που εξετάζουν το ανεπούλωτο οικουμενικό τραύμα του Ολοκαυτώματος. Ξεχωρίζει το μεγάλης διάρκειας οδοιπορικό «Shoah» (1985) του Κλοντ Λανζμάν, που θα προβληθεί στην πλήρη εκδοχή των 566 λεπτών.

Επίσης, υπάρχει η προβολή του «The golem» (1920), που αποτελεί μια στοχαστική αλληγορία στον αντισημιτισμό και συνδέεται νοηματικά με τα ολέθρια γεγονότα που θα ακολουθούσαν στην ανθρωπότητα. Ο Πολ Βέγκενερ και ο Καρλ Μπέζε σκηνοθέτησαν αυτήν την εμβληματική ταινία για τον γερμανικό εξπρεσιονισμό, που λείανε τον δρόμο για μετέπειτα αριστουργήματα όπως το «Νοσφεράτου» και το «Μετρόπολις». Ο μουσικός Γιάννης Βεσλεμές έγραψε ειδικά για την εκδήλωση πρωτότυπη μουσική, η οποία θα συνοδεύσει ζωντανά την προβολή της ταινίας.

Υπάρχουν τέσσερα σημαντικά ντοκιμαντέρ για τους Θεσσαλονικείς εβραίους, από τα οποία ξεχωρίζει το σπαρακτικό φιλμ «Φιλιά εις τα παιδιά» (2011) του Βασίλη Λουλέ, το οποίο αφήνει χώρο σε πέντε ηλικιωμένους Εβραίους να αφηγηθούν όσα βίωσαν στην κατεχόμενη Ελλάδα. Μέσα από τις λέξεις και τις διηγήσεις ανθρώπων που γνώρισαν τη φρίκη από πρώτο χέρι σκαλίζουμε πτυχές μιας τραγωδίας που δεν θα πάψει ποτέ

να μας αφορά. Ξεχωρίζουμε όμως και το πολιτικά αιχμηρό «Salonique, ville du silence» («Θεσσαλονίκη, πόλη της σιωπής») του 2006, όπου ο Μορίς Αμαραζί εξαπολύει ένα δριμύ κατηγορώ και καταθέτει φόρο τιμής στο ένδοξο πολυπολιτισμικό παρελθόν της πόλης, της επονομαζόμενης «Ιερουσαλήμ των Βαλκανίων», το οποίο ήρθε σε σύγκρουση με το αφήγημα της ενιαίας εθνικής ταυτότητας που επικράτησε στον λαό μετά το τέλος των Βαλκανικών Πολέμων.

Χρυσός Αλέξανδρος για Ψυλλάκη και Γκεϊρχάλτερ

Επίσης, δύο εμβληματικοί δημιουργοί ταινιών τεκμηρίωσης, ο Σταύρος Ψυλλάκης και ο Νικολάους Γκεϊρχάλτερ, θα τιμηθούν με τον Χρυσό Αλέξανδρο για την προσφορά τους και θα παρουσιαστεί το έργο τους ως αφιέρωμα.

Από τις ταινίες του Γκεϊρχάλτερ ξεχωρίζει το «Our daily bread» (2005), που μας εισάγει στον κόσμο της βιομηχανικής παραγωγής τροφίμων και της κτηνοτροφίας και μας οδηγεί στο ψυχρό βιομηχανικό περιβάλλον και στο σουρεαλιστικά άγριο σύστημα παραγωγής μέσα από το οποίο παράγονται τα τρόφιμα. Αυτή η διεισδυτική κινηματογραφική εμπειρία είναι για απαιτητικούς θεατές και γερά στομάχια. Υπάρχει όμως και το «Matter out of place» (2022), που αφορά τη διαχείριση απορριμμάτων και μέρος του έχει γυριστεί και στην Ελλάδα.

Από τις ταινίες του Σταύρου Ψυλλάκη ξεχωρίζει η πιο πρόσφατη «Οφειλή» (2021), που μιλάει για τον Αλέκο Ζούκα, έναν άνθρωπο αγαπητό και γλεντζέ, που με τη λαϊκή σοφία του έχει καταφέρει να κερδίσει τις καρδιές όσων τον γνώρισαν και μέσα από αυτό το ταξίδι βγαίνουν οικουμενικά συμπεράσματα για τη συμφιλίωση με το τέλος της ζωής και για την ποιότητα της αληθινής φιλίας.