Το δίλημμα της Ευρώπης
δημοσίευση του «Μανιφέστο του Βεντοτένε» και την ίδρυση της ΕΚΑΧ, τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν κάνει σημαντικά και αποφασιστικά βήματα προς μια πιο ενωμένη Ευρώπη, επιτυγχάνοντας έτσι ορισμένες από τις προτάσεις και τους στόχους που είχαν ήδη σκιαγραφηθεί το 1941. Ωστόσο, η Ε.Ε. δεν είναι ακόμη μια πλήρως ομοσπονδιακή προσπάθεια.
Η Ένωση παραμένει μια υβριδική οντότητα που συνδυάζει διακυβερνητικά και ομοσπονδιακά χαρακτηριστικά, θέτοντας έτσι ορισμένα διλήμματα στους τομείς της δημοκρατικής νομιμότητας και της ικανότητας δράσης. Από την άποψη αυτή, η Ένωση δεν έχει εφαρμόσει πλήρως το πρόγραμμα που περιγράφεται στο «Μανιφέστο». Επίσης, είναι δίκαιο να πούμε ότι, παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί σε επιμέρους τομείς, η ισχυρή κοινωνική διάσταση που υποστηρίζεται στο Μανιφέστο του 1941 παραμένει υποτυπώδης. Επομένως, πάνω από 80 χρόνια μετά τη συγγραφή του «Μανιφέστο του Βεντοτένε» και στο πλαίσιο της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης οι φιλοευρωπαϊκές κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις πρέπει να ξεκινήσουν, στο ίδιο πνεύμα, και ενόψει των μεγάλων διεθνικών προκλήσεων της εποχής μας, μια κρίσιμη συζήτηση για την τρέχουσα κρίση του ανθρώπινου πολιτισμού, προκειμένου να «αναζωογονηθεί» η ομοσπονδιακή μας δράση για την Ευρώπη και τον κόσμο. Το όραμα για την Ευρώπη και τον κόσμο δεν θα πραγματοποιηθεί αμέσως. Θα πρέπει να καθοδηγεί και να εμπνέει τα συναισθήματα και τη διανόηση των ακτιβιστών και των πολιτών σε ολόκληρο τον πλανήτη. Βαδίζοντας στον δρόμο που άνοιξαν οι Spinelli και Rossi το 1941, το ταξίδι πρέπει να συνεχιστεί για να ολοκληρωθούν οι στόχοι που τέθηκαν. Οι προσπάθειές μας πρέπει να είναι ανάλογες με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε, παρέχοντας έτσι ένα πιο δίκαιο, ειρηνικό και δημοκρατικό σπίτι για όλη την ανθρωπότητα.