Αποτέφρωση ή «ανακύκλωση» νεκρών;
Οταν περνάω κοντά στα νεκροταφεία Παπάγου, Χολαργού, Βούλας και Γλυκών Νερών, που έχουν χτιστεί σε υπέροχες δασικές εκτάσεις του Υμηττού, σκέπτομαι ότι η αποτέφρωση νεκρών είναι μια διαδικασία που εξοικονομεί χώρο. Σκέπτομαι τον περιορισμό των «εξόδων διαχείρισης» των νεκρών σωμάτων, τον περιορισμό της ζήτησης τάφων και άλλων διευκολύνσεων, που επέρχεται με την αποδοχή της αποτέφρωσης στη χώρα μας.
Σίγουρα ο θάνατος έχει παιδαγωγική αξία για τους ζωντανούς. Η σημασία της νεκρής ζωής και των μηνυμάτων που εκπέμπει το θέαμα του θανάτου υπό τη μορφή τάφων -μηνυμάτων για την αυθεντική βίωση του παρόντος, για την υπεροχή της αγάπης, για την προσαρμογή μας στη φιλοσοφία του «μέτρου»- είναι μεγάλη. Δεν χρειάζεται να προσφεύγουμε στην προσδοκία κάποιας Αναστάσεως για να ανακαλύπτουμε αυτή την παιδαγωγική αξία.
Oμως υπάρχει το καλυτερότερο στη θέση του καλού: Ο θάνατος είναι μια απώλεια, που μπορεί να προσκομίζει και οφέλη. Σε αυτά τα οφέλη θα πρέπει να συνεκτιμήσουμε τις «χορηγίες» των νεκρών σωμάτων, που δεν είναι τελείως νεκρά, αλλά είναι κομιστές και ζωντανών στοιχείων, οργάνων δηλαδή, που μπορούν να κάνουν την «ημι-ζωή» των άλλων ανθρώπων κανονική ζωή... Με απλά λόγια, υπάρχει η δυνατότητα της χορήγησης οργάνων αντί μιας καταστροφής του σώματος στο ακέραιο - είτε διά της αποτέφρωσης, είτε διά της ταφής... Θα περίμενα λοιπόν από όλο γενικά τον πληθυσμό να βάλει σε πρώτο πλάνο αυτή την ανάγκη, αυτόν τον αλτρουϊσμό των ανθρώπων ως μελλοντικών νεκρών με τους ζώντες. Να προτάξει την «ανακύκλωση» έναντι της αποτέφρωσης και της ταφής.
Σε μια βαλτική χώρα υπήρχε παλιά μια κύρωση σε όσους έτρεχαν πολύ και συλλαμβάνονταν από την Τροχαία: Να αποφεύγουν φασαρίες και τη δικαστική δίωξη αρκεί να υπογράφουν ως δωρητές οργάνων.. Μου φαίνεται ότι αυτή την «αστεία» λύση θα έπρεπε να πάρουμε πολύ στα σοβαρά και να τη χρησιμοποιήσουμε ως καθοδηγητική λύση. «Καλύτερα σ’ αυτό τον κόσμο αργά παρά στον άλλο γρήγορα» έγραφε ένα παλιό σύνθημα στους δρόμους: Καιρός να αρχίσουμε την καμπάνια μιας ανθρώπινης ανακύκλωσης, ξεκινώντας από τους βιαστικούς…