Τα πρώτα θύματα στις βιομηχανίες, οι ανειδίκευτοι εργάτες

Η εικόνα ενός ρομπότ να δουλεύει στη θέση του ανθρώπου μέσα σ’ ένα εργοστάσιο, έχοντας την ίδια όψη μ’ εκείνον, δεν ανταποκρίνεται για την ώρα στην ελληνική πραγματικότητα. Είναι, όμως, απόλυτα πραγματικό ότι έχουν αρχίσει και χάνονται δουλειές που γίνονταν χειρωνακτικά από μηχανήματα με πιο ημιτελή μορφή

Ακόμα και στις περιπτώσεις που αυξάνονται οι θέσεις εργασίας, αυτές καλύπτονται μόνο από προσωπικό υψηλής κατάρτισης και οι απλοί εργαζόμενοι εκτοπίζονται. Η εικόνα ενός ρομπότ να δουλεύει στη θέση του ανθρώπου μέσα σ’ ένα εργοστάσιο, έχοντας την ίδια όψη μ’ εκείνον, δεν ανταποκρίνεται για την ώρα στην ελληνική πραγματικότητα. Είναι, όμως, απόλυτα πραγματικό ότι έχουν αρχίσει και χάνονται δουλειές που γίνονταν χειρωνακτικά από μηχανήματα με πιο ημιτελή μορφή. Έναν βραχίονα, για παράδειγμα, όπως μας λέει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Γάλακτος-Τροφίμων-Ποτών Μανώλης Καραντούσας. «Στην ΕΒΓΑ που δουλεύω έχουμε μια μηχανή όπου ένας βραχίονας πιάνει τα ψημένα κρουασάν από τις λαμαρίνες και τα βάζει στη γραμμή που τα συσκευάζει. Όταν χαλάει, γιατί κάποιες φορές συμβαίνει, για να συνεχίσει η εργασία θέλει τέσσερις εργαζόμενους. Δηλαδή, τη δουλειά που κάνει αυτός ο βραχίονας, με το χέρι την κάνουν τέσσερις εργαζόμενοι». Σύμφωνα με τον Μ. Καραντούσα, θα μπορούσε κάποια στιγμή η γραμμή παραγωγής να μην έχει καθόλου ανθρώπινη παρουσία: «Να φτάνει το κιβώτιο, να το παίρνει το μηχάνημα, να το κάνει παλέτα, να το τυλίγει και να το διώχνει, να έρχεται το κλαρκ και να το παίρνει».

Από την άλλη, η ΕΒΓΑ, όπως και η πλειονότητα των επιχειρήσεων του κλάδου, δεν έχει διαβεί το κατώφλι της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, η οποία βλέπουμε να εξαπλώνεται στις πιο ανεπτυγμένες χώρες. Ακόμη και στις εταιρείες που διαχρονικά επιλέγουν πιο προηγμένα συστήματα ο αριθμός των θέσεων εργασίας που έχει χαθεί δεν τεκμηριώνει ότι βρισκόμαστε μπροστά στην εξέλιξη ενός κύματος σαρωτικής αλλαγής. «Οι εργαζόμενοι που έχουν χάσει τη θέση τους λόγω της αυτοματοποίησης είναι περίπου 30 με 40 σε βάθος δεκαετίας. Οι περισσότεροι, ωστόσο, απορροφήθηκαν σε άλλα πόστα» μας λέει εργαζόμενη που δουλεύει στη ΦΑΓΕ, μία από τις πιο σύγχρονες βιομηχανίες. Η διαφορά με πριν φαίνεται, κυρίως, στα ψυγεία της εταιρείας, των οποίων οι διαστάσεις αντιστοιχούν σε αίθουσες συνε

δριάσεων. Η διαδικασία της επιλογής προϊόντων ανάμεσα σε χιλιάδες άλλα γίνεται πια πολύ πιο σύντομα χάρη σε ειδικούς βραχίονες που μπορούν να βρεθούν με άλλη άνεση από το ένα επίπεδο στο άλλο. Για την ώρα, η αυτοματοποίηση στη βιομηχανία της ΦΑΓΕ αφορά μόνο συγκεκριμένα τμήματα της διαδικασίας, καθώς το προϊόν που γραπώνει από το ψυγείο το ρομπότ χρειάζεται στη συνέχεια να το ελέγξουν και να το μεταφέρουν στο φορτηγό οι εργαζόμενοι που το έκαναν και πριν. Είναι ξεκάθαρο, ωστόσο, ότι οι χειρωνακτικές δουλειές που καλύπτονται από ανειδίκευτο προσωπικό είναι οι πλέον ευάλωτες· του απλού εργάτη που ψάχνει να κάνει οτιδήποτε σε μια δουλειά οπουδήποτε. «Συνάδελφος που ήταν χρόνια δίπλα μου δυσκολεύτηκε πολύ να βρει κάτι αλλού. Τελικώς κατέληξε σε άλλη βιομηχανία, που τα χέρια του ήταν πάλι χρήσιμα και φόρτωνε».

Από την άλλη, δημιουργούνται περισσότερες