Τα ρομπότ στο πληκτρολόγιο, οι δημοσιογράφοι στην ανεργία;
Στο μυαλό αρκετών η ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης (Τ.Ν.) συνδέεται μόνο με την απώλεια θέσεων εργασίας σε χειρωνακτικά επαγγέλματα. Κι είναι αλήθεια ότι «όσο πιο πρακτική είναι μια δουλειά, τόσο πιο άμεσα θα χαθεί» λέει στην ΑΥΓΗ της Κυριακής η καθηγήτρια Ρομποτικής, ιδρύτρια της Unique Minds και υποψήφια βουλεύτρια με τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Διάνα Βουτυράκου. Όπως εξηγεί, «όλη η έρευνα στην ανάπτυξη της ρομποτικής πρωτο-ασχολήθηκε με το πώς δουλειές οι οποίες είναι κουραστικές για τον άνθρωπο θα γίνονται κάποτε από ρομπότ». Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς, πέρα από την επόμενη πενταετία - ειδικά στις ανεπτυγμένες χώρες, ότι θα υπάρχουν άνθρωποι «που θα πακετάρουν κούτες, θα στέλνουν δέματα και θα ταξινομούν πράγματα σε αποθήκες. Ή ότι θα υπάρχει άνθρωπος που θα κάθεται να δουλεύει στα διόδια». Αυτή είναι, όμως, η μία όψη της πραγματικότητας. Η άλλη πλευρά της αφορά την Τ.Ν.
Ερμής, Heliograf και αλγόριθμοι
Πριν λίγες ημέρες γνωρίσαμε τον «Ερμή», τον πρώτο εικονικό παρουσιαστή της ελληνικής τηλεόρασης, τον οποίο έφερε στις οθόνες μας η ΕΡΤ, θέλοντας να παρουσιάσει με αυτόν τον τρόπο το ντιμπέιτ. Αρκετοί υποδέχθηκαν την είδηση με χιούμορ. Υπήρξαν, όμως, κι εκείνοι που τη συνέδεσαν με ένα γεγονός εκτός συνόρων, την ανακοίνωση μαζικών περικοπών σε δημοσιογράφους, διορθωτές και διοικητικούς υπαλλήλους στις εφημερίδες Die Welt και Bild. Ακόμα πιο δυσοίωνη ακούστηκε η προειδοποίηση της διοίκησης ότι «οι δημοσιογράφοι κινδυνεύουν να καταστούν ξεπερασμένοι από την Τεχνητή Νοημοσύνη, η οποία έχει τη δυνατότητα να κάνει την ανεξάρτητη δημοσιογραφία καλύτερη από ποτέ - ή απλώς να την αντικαταστήσει, καθώς οι υπολογιστές που χρησιμοποιούν την Τ.Ν. σύντομα θα είναι καλύτεροι στη συγκέντρωση πληροφοριών από τους ανθρώπους
δημοσιογράφους». Η «αλγοριθμική ή ρομποτική δημοσιογραφία» είναι ήδη παρούσα, μας επισημαίνει η Γιώτα Αντωνοπούλου, καθηγήτρια Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, δημοσιογράφος και διευθύντρια του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών «Σύγχρονη Αθλητική Επικοινωνία, Δημοσιογραφία και Φωτοειδησεογραφία». «Ειδησεογραφικά πρακτορεία, όπως το Bloomberg και το Associated Press, εφημερίδες, όπως η Washington Post και οι Los Angeles Times, περιοδικά, όπως το Forbes, για την παραγωγή διαφόρων άρθρων τους χρησιμοποιούν πλατφόρμες Τ.Ν. οι οποίες υποκαθιστούν τη δημοσιογραφική εργασία και συντάσσουν κείμενα προσαρμοσμένα στις αναγνωστικές συνήθειες διαφορετικών κατηγοριών χρηστών. Επίσης, κολοσσοί, όπως η Microsoft και η Google, επενδύουν συστηματικά σε αυτόν τον τομέα όχι μόνο για την παραγωγή δημοσιογραφικών κειμένων, αλλά και για τη μεταγραφή συζητήσεων, διοργανώσεων και συνεδρίων, δηλαδή για τη μετατροπή ηχητικών κειμένων σε διαφορετικό σύστημα γραφής. Μάλιστα, η
Microsoft και η IBM έχουν ανακοινώσει ότι η απόδοση των NLP τεχνολογιών τους είναι πλέον αντίστοιχη με τη μέση απόδοση επαγγελματιών μεταγραφέων (transcribers) στη συγκεκριμένη διαδικασία». Μάλιστα, «η πρώτη εφαρμογή ρομποτικής δημοσιογραφίας σε μεγάλη αθλητική διοργάνωση έλαβε χώρα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο, το 2016, όπου πρώτη η Washington Post χρησιμοποίησε έναν αλγόριθμο με το όνομα Heliograf, ο οποίος ήταν συνδεδεμένος με την ιστοσελίδα της ΔΟΕ και την ιστοσελίδα στατιστικών www.stats.com, και εντός 45 δευτερολέπτων έγραφε και ανέβαζε έτοιμα κείμενα».
Στον αντίποδα, η Γ. Αντωνοπούλου δεν θεωρεί ότι η δημοσιογραφία κινδυνεύει ως επάγγελμα σε βαθμό αφανισμού. «Τα “έξυπνα” λογισμικά, έστω κι αν τροφοδοτούνται από μηχανική μάθηση, δηλαδή με τη χρήση γίνονται όλο και εξυπνότερα, δεν διαθέτουν τη δημιουργικότητα, τις νοητικές λειτουργίες και την ενσυναίσθηση του δημοσιογράφου. Κι ας μην υποτιμούμε το στοιχείο της ενσυναίσθησης, διότι αυτό το στοιχείο διαμορφώνει
«Τα “έξυπνα” λογισμικά δεν διαθέτουν τη δημιουργικότητα, τις νοητικές λειτουργίες και την ενσυναίσθηση του δημοσιογράφου» αναφέρει στην ΑΥΓΗ της Κυριακής η Γιώτα Αντωνοπούλου. «Θέλω να ελπίζω ότι ο κόσμος διαβάζει ένα άρθρο για να δει και μια προσωπική οπτική» επισημαίνει στο ίδιο πνεύμα η Δανάη Βουτυράκου