Μείωση πωλήσεων, αύξηση κερδών
Οι νέες ανατιμήσεις εκτιμάται πως θα επιφέρουν μείωση του όγκου πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ κατά 1,3% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό πρώτο εξάμηνο αλλά και αύξηση της αξίας των πωλήσεων το πρώτο εξάμηνο του 2024 κατά 1,6%
Με φρενήρεις ρυθμούς συνεχίζουν να «τρέχουν» οι τιμές στο ράφι. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι έχει αναπτυχθεί μια σημαντική δυναμική ανατιμήσεων, με την κυβέρνηση να μην λαμβάνει ουσιαστικά μέτρα περιορισμού του φαινομένου, ενώ οι όποιες παρεμβάσεις έχουν ανακοινωθεί θα εφαρμοστούν από την 1η Μαρτίου.
Η ακρίβεια εξακολουθεί να είναι εκτός ελέγχου και οι ενώσεις καταναλωτών στην Ελλάδα ανησυχούν για την αύξηση του κόστους ζωής, καθώς ο πληθωρισμός στα τρόφιμα γιγαντώνεται διαρκώς, σε αντίθεση με τον γενικό δείκτη, που σημείωσε μικρή μείωση. Στη χώρα μας, όπως έχει καταγραφεί, το εκτιμώμενο μηνιαίο κόστος για μια τετραμελή οικογένεια είναι 2.766 ευρώ (χωρίς ενοίκιο) και για ένα άτομο είναι 807,4 ευρώ (χωρίς ενοίκιο). Παρά την ανεπαίσθητη μείωση του δείκτη του πληθωρισμού στο 3,1% τον Ιανουάριο (από 3,5% τον Δεκέμβριο), οι τιμές των τροφίμων εξακολουθούν να καλπάζουν με πολλαπλάσιο ρυθμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο δείκτης τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών αυξήθηκε τον Ιανουάριο κατά 8,3% σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2023, ενώ διψήφιες ανατιμήσεις κατέγραψαν το ελαιόλαδο, τα λαχανικά και τα φρούτα. Η επιβράδυνση του δείκτη οφείλεται αποκλειστικά στην υποχώρηση ή στην επιβράδυνση των τιμών των καυσίμων, όπως φυσικό αέριο (-60,2%), ηλεκτρικό ρεύμα (0,4%) και υγρά καύσιμα. Χαρακτηριστικό είναι ότι καταγράφεται αύξηση 67,4% στο ελαιόλαδο, 14% στα φρούτα αλλά και στα λαχανικά, 11,7% στο μεταλλικό νερό. Παράλληλα, καταγράφονται ανατιμήσεις 14% στα ασφάλιστρα υγείας, 11,5% στα αεροπορικά εισιτήρια και 12,7% στα φαρμακευτικά προϊόντα.
Απώλεια εισοδήματος και απαισιοδοξία
Απόρροια των ανωτέρω είναι η μείωση του πραγματικού εισοδήματος των πολιτών, οι οποίοι υφίστανται τις συνέπειες. Όπως παρατηρεί η Alpha Bank, παρά το γεγονός ότι και το 2022 το διαθέσιμο εισόδημα κατέγραψε εξίσου σημαντική αύξηση (7,6%), ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο υψηλό επίπεδο του 9,3%, διαβρώνοντας το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών. Το πρώτο εννεάμηνο του 2023 οι απώλειες σε πραγματικούς όρους αντισταθμίστηκαν μερικώς, καθώς ο ρυθμός ανόδου του ονομαστικού διαθέσιμου εισοδήματος ήταν σημαντικά υψηλότερος από τον ρυθμό αύξησης του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή, με ρυθμό 7,4% έναντι 4,4%. Αλλά δεν φτάνει μόνο αυτό, καθώς η απώλεια εισοδήματος οδηγεί σε απαισιοδοξία τους πολίτες, οι οποίοι δεν βλέπουν φως στο
τούνελ της ακρίβειας. Όπως προκύπτει, η συνεχιζόμενη απαισιοδοξία των νοικοκυριών αποτυπώνεται και στον δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης που καταρτίζει το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), ο οποίος επιδεινώθηκε τον Ιανουάριο του 2024 και διαμορφώθηκε σε -46,3, στο χειρότερο επίπεδο από τον Φεβρουάριο του 2023. Το 59% των νοικοκυριών αναμένει επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης το προσεχές δωδεκάμηνο, το 60% προβλέπει άνοδο των τιμών, ενώ το 63% κρίνει ότι η οικονομική του κατάσταση δύσκολα μπορεί να προβλεφθεί, στοιχείο που δείχνει τον μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας.
Ερχονται κι άλλες ανατιμήσεις
Την ίδια ώρα, νέες ανατιμήσεις και νέα κέρδη διαβλέπουν τα στελέχη των σούπερ μάρκετ μέσα
στους επόμενους μήνες, κάτι το οποίο προκαλεί μεγάλη ανησυχία στους πολίτες. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι αυξήσεις τιμών συνεχίζονται με μεγάλη ένταση στο σούπερ μάρκετ, με αποτέλεσμα η αγορά βασικών προϊόντων να καθίσταται πολύ δύσκολη. Γι’ αυτό άλλωστε και τα στελέχη της συγκεκριμένης αγοράς εκτιμούν πως θα υπάρξει ουσιαστικά πτώση της κατανάλωσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με την κυλιόμενη έρευνα τάσεων στο λιανεμπόριο FMCG του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), αναμένεται μείωση του όγκου πωλήσεων το πρώτο εξάμηνο του 2024 (-1,3%) σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2023. Επίσης, αναμένεται αύξηση της αξίας των πωλήσεων το πρώτο εξάμηνο του 2024 (+1,6%) σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2023.
Αναλυτικότερα, σε σχέση με τις προσδοκίες για τις πωλήσεις του κλάδου, καταγράφεται μεγάλο ποσοστό ερωτηθέντων (62%) οι οποίοι θεωρούν πως η αξία των πωλήσεων του κλάδου θα αυξηθεί το επόμενο εξάμηνο (έναντι 80% στην προηγούμενη μέτρηση), με ένα μικρό ποσοστό 15% να θεωρεί πως θα παρουσιάσει μείωση. Μεσοσταθμικά τα στελέχη που συμμετείχαν στην έρευνα εκτιμούν πως θα καταγραφεί αύξηση της τάξης του 1,6% στις πωλήσεις το εξάμηνο Ιανουάριος 2024-Ιούνιος 2024 σε σχέση με το ίδιο εξάμηνο του 2023. Αντίθετα, τα στελέχη προβλέπουν μείωση του όγκου πωλήσεων το πρώτο εξάμηνο του 2024 (-1,4%) σε σχέση με το αντίστοιχο του 2023, η οποία είναι μάλιστα εντονότερη οριακά αυτής της προηγούμενης μέτρησης (1,1%). Η διαφορά αυτή αποδίδεται, σύμφωνα με την έρευνα, στις πληθωριστικές τάσεις που επηρεάζουν αρνητικά τις καταναλωτικές συνήθειες, με τους καταναλωτές να προσαρμόζουν τη δαπάνη τους στο αντίστοιχο επίπεδο τιμών.
Κέρδη για τους λίγους
Μεταξύ των θεμάτων που εξετάστηκαν είναι η εκτίμηση της παρούσας οικονομικής κατάστασης των επιχειρήσεων αλλά και η επίδραση των ανατιμήσεων. Η πλειονότητα των επιχειρήσεων, σε ποσοστό 58%, αναμένει καλύτερο οικονομικό αποτέλεσμα ως προς την κερδοφορία της το 2024, ενώ το 17% αναμένει χειρότερο οικονομικό αποτέλεσμα. Οι υπόλοιπες επιχειρήσεις του δείγματος είτε δεν έχουν ακόμα σαφή εικόνα είτε δεν αναμένουν μεταβολή. Πρακτικά οι περισσότερες επιχειρήσεις του κλάδου του λιανεμπορίου και της βιομηχανίας τροφίμων (7 στις 10 επιχειρήσεις) αναμένουν κάποια μικρή κερδοφορία το 2024, ενώ λιγότερες από 1 στις 10 αναμένουν ζημιές.