Επενδυτικό fund διεκδικεί «φιλέτα» στη Σέριφο
Εντονη διαμάχη με εξώδικα μεταξύ του δήμου και της εταιρείας, η οποία, έναν αιώνα μετά τη ματωμένη απεργία που καθιέρωσε το οκτάωρο στις στοές, εμφανίζεται να διεκδικεί 2.500 στρέμματα γης, κυρίως στα παράλια της περιοχής. Δήμος και κάτοικοι αμφισβητούν την ύπαρξη τίτλων ιδιοκτησίας
Εναν αιώνα μετά τη «ματωμένη απεργία» των εργατών στα μεταλλεία της Σερίφου (το 1916), που καθιέρωσε το οκτάωρο εργασίας στις στοές του θανάτου με πέντε δολοφονημένους εργάτες και μισό αιώνα από τότε που η γερμανική δυναστεία των Γκρόμαν -διαχειριστών των μεταλλείων του νησιού (1880-1945)- εγκατέλειψε το λεηλατημένο νησί, έρχονται «επίγονοι» και διεκδικούν περίπου 2.500 στρέμματα γης. Σήμερα, ένα επενδυτικό fund με επικεφαλής τον κύριο Χάρη Καρώνη. Πριν, η γνωστή οικογένεια των Αγγελόπουλων. Έναν αιώνα πριν, η οικογένεια των Βαυαρών Γκρόμαν, που «αγάπησαν» τόσο την Ελλάδα, που έγιναν και συνεργάτες των SS στη γερμανική κατοχή.
Τελευταίο «επεισόδιο» στον πόλεμο αυτό «για την καταπάτηση της δημόσιας γης και υφαρπαγής των περιουσιών των κατοίκων», όπως καταγγέλλει η δημοτική Αρχή, το εξώδικο που απέστειλε τον περασμένο Δεκέμβριο η εταιρεία Μεταλλεία Σερίφου και Σπηλιαζέζης (στο Λαύριο)-Societe des Mines de Seriphos et de Spiliazeza (au Laurium) στον Δήμο Σερίφου, υπογραμμίζοντας με νόημα ότι η εταιρεία απείχε από την πρόσφατη εκλογική διαδικασία και άρα, εμμέσως πλην σαφώς, οφείλει η νέα δημοτική Αρχή να σεβαστεί τις διεκδικήσεις της. Σύσσωμο το προηγούμενο Δημοτικό Συμβούλιο επιχείρησε να αποτρέψει αυτούς τους σχεδιασμούς.
Εργο Τσίλλερ το Διοικητήριο
Ηχηρό αλλά ανεκπλήρωτο το αίτημα να προχωρήσει επιτέλους η δημιουργία ενός υπαίθριου μεταλλευτικού μουσείου στο νησί, στα πρότυπα του Βιομηχανικού Πάρκου του Λαυρίου και σύμφωνα με τις μελέτες του ΕΜΠ. Η δημοπράτηση της ανακαίνισης του Διοικητηρίου των μεταλλείων (έργο σε σχέδια Τσίλλερ) και η ολοκλήρωσή του ως τα τέλη του 2025 από τον Δήμο Σερίφου, οι ετήσιες εκδηλώσεις μνήμης των κατοίκων για τη «ματωμένη απεργία» μαζί με τον αγώνα της δημοτικής Αρχής και τον δικαστικό αγώνα των πολιτών ενάντια σε κάθε καταπατητή δημόσιας περιουσίας δημιουργούν κάποιες ελπίδες.
Ταμπέλες εκεί που η παραχώρηση γης ήταν διαβατήριο δουλειάς
Νοέμβριος 2022. Άνθρωποι της εταιρείας Μεταλλεία Σερίφου και Σπηλιαζέζης (στο Λαύριο)-Societe des Mines de Seri phos et de Spiliazeza (au Laurium) εμφανίζονται στο νησί και τοποθετούν ταμπέλες με την επιγραφή «ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΣΕΡΙΦΟΥ Societe Des Mines De Seriphos Et De Spiliazeza (Au Lau rium) » στην ευρύτερη περιοχή του Κουταλά και του Μεγάλου Λιβαδιού, σε εγκαταλειμμένες εγκαταστάσεις των μεταλλείων, κοντά στις σκάλες φόρτωσης, «βάζοντας στο μάτι» κομμάτια γης-φιλέτα, που με τρομοκρατία, απειλές και εκβιασμούς στις αρχές του αιώνα απέσπασαν οι Βαυαροί διαχειριστές και οι προκάτοχοί τους από τους κατοίκους του νησιού για ένα κομμάτι ψωμί στην κυριολεξία. Τότε η «παραχώρηση», και όχι η αγοραπωλησία, της γης ήταν προϋπόθεση για να πιάσει δουλειά στα μεταλλεία ο εργάτης μαζί με την υπόσχεση για καταβολή μερίσματος το οποίο δεν πήρε κανείς.
Τι καταγγέλλει ο δήμος
Τα όρια της σημερινής διεκδίκησης, ασαφή. Στις περιοχές του Κουταλά, του Άσπρου Κάβου, του Μεγάλου Λιβαδιού κ.τ.λ. -κατεξοχήν θέσεις των μεταλλείων- διεκδικούνται αιγιαλός, παραλία, ιδιωτικά οικόπεδα, ελαιώνες, αμπέλια, βοσκοτόπια.
Στην περιοχή Μεγάλο Λιβάδι, επίσης σε περίοπτη θέση, τοποθετήθηκαν ταμπέλες της εταιρείας. Στις εισόδους της στοάς που ξεκινά από το Μεγάλο Λιβάδι και οδηγεί στον Καλόγερο οι ταμπέλες αλλάζουν περιεχόμενο και προειδοποιούν «ΠΡΟΣΟΧΗ ΚΙΝΔΥΝΟΣ. ΜΗΝ ΕΙΣΕΡΧΕΣΤΕ», ξεχνώντας ότι η στοά είναι υπέδαφος, άρα δημόσια περιουσία και όχι ιδιωτική γαία. Τον Φεβρουάριο του 2023 και πάλι εκπρόσωποι της εταιρείας επιχειρούν να οικειοποιηθούν τον δημόσιο δρόμο που οδηγεί στην παραλία του Αβυσαλλού και αποτυπώνουν οικόπεδα στην περιοχή Σκουριές, όπου τα μεταλλεία χρονολογούνται από την αρχαιότητα. Το Μάιο του 2023, μπροστά σε όλα τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, ο ίδιος ο Χ. Καρώνης υποστηρίζει πως δεν αναγνωρίζει τα μονοπάτια γιατί δεν οδηγούν πουθενά και άρα μπορεί να τα κλείσει... Η εταιρεία WeRealize εμφανίζεται ως κτηματομεσίτης που αγοράζει κτήματα και ισχυρίζεται πως αγόρασε τα δικαιώματα εκμετάλλευσης της εταιρείας Μεταλλεία Σερίφου και Σπηλιαζέζης (στο Λαύριο)-Societe des Mines de Seriphos et de Spiliazeza (au Laurium) από την οικογένεια των βιομηχάνων Αγγελόπουλων, χωρίς ποτέ να εμφανιστούν τίτλοι ιδιοκτησίας και συμβόλαια αγοραπωλησίας, όπως καταγγέλλει η δημοτική Αρχή.
Η άρνηση του ΣτΕ και η δωρεά-νομιμοποίηση
Τη δεκαετία του ’90 η οικογένεια των Αγγελόπουλων επιχειρεί να δημιουργήσει έναν νέο οικισμό στην περιοχή του Κουταλά δίπλα στα παλιά μεταλλεία. Το Συμβούλιο της Επικρατείας αρνείται την αδειοδότηση λόγω της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης της περιοχής και της ύπαρξης ενεργού κοιτάσματος προς πιθανή εκμετάλλευση στο μέλλον. Το 2002 ο τότε δήμαρχος του νησιού Ελευθέριος Παλαιός επιχειρεί -χωρίς αποτέλεσμα- να αγοράσει για να ανακαινίσει και να αξιοποιήσει τα γραφεία της εταιρείας. Όμως η μετέπειτα δήμαρχος Αγγελική Συνοδινού (2004), αποδεχόμενη τη «δωρεά» της οικογένειας των Αγγελόπουλων για ανακαίνιση του Διοικητηρίου, «νομιμοποιεί» τα σχέδιά τους για ιδιωτικοποίηση περιουσιών των κατοίκων του νησιού, εφόσον την αποδέχεται ως ιδιοκτήτρια, λέει η σημερινή δημοτική Αρχή. Αρχίζουν νέες δικαστικές διενέξεις με τους κατοίκους, απειλές και εξώσεις. Επανέρχεται κατά περιόδους το σχέδιο - χωρίς συμβόλαια και τίτλους ιδιοκτησίας, όπως καταγγέλλουν οι κάτοικοι.
Ενας κύκλος ιστορίας με καταδίκες στα δικαστήρια
Το 1963 σταματάει κάθε εξορυκτική δραστηριότητα των μεταλλείων στο νησί, η εταιρεία που διαχειριζόταν τα μεταλλεία δηλώνει πτώχευση, οι εργάτες επί τρία χρόνια παραμένουν απλήρωτοι και στις εγκαταστάσεις ξεμένουν μόνο οι φύλακες. Κλείνει ένας κύκλος ιστορίας που αφορά όχι μόνο την οικονομική δραστηριότητα του νησιού, που ξεκίνησε το 1870 από την Ελληνική Μεταλλευτική Εταιρεία και εν συνεχεία πέρασε στη γαλλικών συμφερόντων εταιρεία Σέριφος-Σπηλιαζέζα, και το 1884 η διαχείριση εκχωρείται στον Γερμανό Αιμίλιο Γκρόμαν, ο γιος και ο εγγονός του οποίου παραμένουν στην εκμετάλλευση των μεταλλείων έως και την Κατοχή, ώσπου ο τελευταίος φοράει τη στολή των SS, καταδικάζεται από τα ελληνικά δικαστήρια ως δωσίλογος, κατάσχονται οι περιουσίες τους και έτσι μεταφέρουν τις μεταλλευτικές τους δραστηριότητες στη Νότια Αφρική.