Πόλεμος και (για) ειρήνη
ΣΟι ημέρες του Πάσχα στη Γερμανία είναι συνδεδεμένες με μεγάλες πορείες ειρήνης, ειδικά την περίοδο που η κούρσα των πυρηνικών έδειχνε να απειλεί το μέλλον της ανθρωπότητας. Σήμερα οι έννοιες έχουν αντιστραφεί
τις 4 Απριλίου του 1958 η Εκστρατεία για τον Πυρηνικό Αφοπλισμό κάλεσε τους Βρετανούς στην πρώτη πασχαλινή πορεία ειρήνης, σε μια διαδρομή 80 χιλιομέτρων από το Λονδίνο μέχρι το Αλντερμάστον, όπου η κυβέρνηση της χώρας ανέπτυσσε πυρηνικά. Η πρωτοβουλία αυτή κινητοποίησε περίπου 10.000 ανθρώπους και ήταν το πρόπλασμα των μεγάλων πανευρωπαϊκών πασχαλινών πορειών στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και ειδικά στις αρχές του ’80 με επίκεντρο τη Γερμανία και την αντίθεση του εκεί φιλειρηνικού κινήματος στην εγκατάσταση πυραύλων μικρού και μέσου βεληνεκούς στο έδαφός της.
Στις κινητοποιήσεις εκείνες πρωτοστάτησαν πράσινα στελέχη, όπως η Πέτρα Κέλι, και συγγραφείς, όπως
ο Χάινριχ Μπελ, το όνομα του οποίου φέρει άλλωστε σήμερα και το Ερευνητικό Ίδρυμα που χρηματοδοτείται από τους Πράσινους. Ουσιαστικά το «κόμμα της οικολογίας» γαλουχήθηκε και ανδρώθηκε μέσα από αυτό το φιλειρηνικό-αντιπολεμικό κίνημα. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη μεγαλειώδη πορεία του 1983 πήραν μέρος 700.000 άνθρωποι.
Αλλαγή χαρακτήρα
Μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, ο χαρακτήρας των κινητοποιήσεων αυτών άλλαξε και προστέθηκαν και άλλα αιτήματα, όπως αυτά που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος, αν και κατά καιρούς το ζήτημα της απαγόρευσης της εξαγωγής οπλικών συστημάτων σε περιοχές κρίσης ερχόταν με ένταση στο προσκήνιο. Στους πολέμους της Γιουγκοσλαβίας και του Ιράκ η συμμετοχή ανέβηκε, αλλά η δυναμική της δεκαετίας ποτέ δεν επέστρεψε.
Φέτος τα πράγματα είναι αρκετά διαφορετικά, αφού ειδικά μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία όσοι μιλούν για την ειρήνη εύκολα απαξιώνονται ως «φιλοπουτινικοί». Ενδιαφέρον θα έχει, φυσικά, και η αντιμετώπιση διαδηλωτών για την ειρήνη στη Γάζα, αφού αυτή την περίοδο στη Γερμανία πολύ εύκολα αποκτά την ταμπέλα του αντισημίτη όποιος τολμήσει να μιλήσει για τα εγκλήματα του Ισραήλ εναντίον των Παλαιστινίων.
Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο, πάντως, είναι ότι πλέον και στο Βερολίνο ενισχύεται η θεωρία «πολέμου για την ειρήνη». Σε αυτή την κατεύθυνση πρωτοστατούν οι άλλοτε φιλειρηνιστές Πράσινοι, που δεν απέχουν και πολύ από τις θέσεις του Εμανουέλ Μακρόν που ζητά την ενεργή παρέμβαση του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία προκειμένου να μην κερδίσει τον πόλεμο η Ρωσία.
Δεν είναι τυχαίο ότι ακριβώς λίγες μέρες πριν από το Πάσχα εμφανίστηκαν πέντε Γερμανοί ιστορικοί που θεωρούνται φίλα προσκείμενοι στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα κατηγορώντας τον Όλαφ Σολτς για τη διστακτικότητα και τη «θολή στάση» του απέναντι στη Ρωσία. Επιπλήττουν δημόσια τη στάση του καγκελάριου, ζητώντας του να ευθυγραμμιστεί με την αποφασιστικότερη προσέγγιση του Προέδρου της Γαλλίας, θίγοντας ένα ταμπού στις τάξεις του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, τα μεσαία στελέχη του οποίου αλλά και μεγάλο κομμάτι της βάσης αρέσκονται να θυμίζουν ότι έχει γραμμένη στη σημαία του την έννοια και την υπεράσπιση της ειρήνης. Μοιάζει πια θέμα χρόνου να εξαντληθούν οι άμυνες απέναντι στην περαιτέρω στρατιωτικοποίηση της εξωτερικής πολιτικής της Γερμανίας, ειδικά όταν μια μιντιακή «αστυνομία λόγου» αφορίζει προκαταβολικά κάθε επιχείρημα που αρνείται την είσοδο στον πόλεμο σήμερα ως μέσο για μια αυριανή ειρήνη.