Ερωτικός Απρίλης, μα και πικρός
Κατά
τον Διονύσιο Σολωμό, «Ο Απρίλης με τον Έρωτα χορεύουν και γελούνε / μάγεμα η φύσις κι όνειρο στην ομορφιά και χάρη / η μαύρη πέτρα ολόχρυση και το ξερό χορτάρι» (Ελεύθεροι Πολιορκημένοι), ενώ κατά τον Κωστή Παλαμά,
«ταίρι νιόνυμφο προβαίνει / ο Απρίλης κι η Αυγή». Μακρύς ο κατάλογος των ποιημάτων για τον μήνα που βρίσκεται στην καρδιά της άνοιξης, όχι μόνο της φύσης, αλλά και των ανθρώπινων συναισθημάτων. Ιστορικά, όμως, έχουμε ζήσει και πικρότατους Απρίληδες, συνάμα και ελπιδοφόρους, ανάμεσα στους πρώτους την κατάληψη της Αθήνας το 1941 από τους Γερμανούς ναζί εισβολείς και την επιβολή της στρατιωτικοφασιστικής δικτατορίας το 1967. Στους δε δεύτερους, την πρώτη Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης πριν από 61 χρόνια, που επρόκειτο συμβολικά να καταλήξει στην Πνύκα ως γιορτή δημοκρατίας, αλλά απαγορεύτηκε από το τότε κράτος της Δεξιάς, με συνέπεια να πραγματοποιηθεί μέχρι την Αγία Παρασκευή μόνο από τον θαρραλέο βουλευτή Γρηγόρη Λαμπράκη, τον οποίο έναν μήνα μετά, 22 Μαΐου, δολοφόνησε το φασιστικό παρακράτος στη Θεσσαλονίκη.
Εκείνα τα χρόνια βρισκόταν και το Κυπριακό στην πρώτη γραμμή, με τον πρώτο διχασμό εντός της νεαρής Κυπριακής Δημοκρατίας, λίγους μήνες μετά, όταν ξέσπασαν οι διακοινοτικές συγκρούσεις στο νησί, με συνέπεια τις «πράσινες γραμμές» και την εγκατάσταση στην Κύπρο ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ από το 1964. Καλό είναι να το θυμόμαστε. Μένοντας στο Κυπριακό, Απρίλη μήνα πριν από 20 χρόνια σημειώθηκε το ιστορικό επίτευγμα της ένταξης της Κύπρου ως σύνολο στην Ε.Ε., παρότι ο τότε Πρόεδρος Τάσσος Παπαδόπουλος αρνήθηκε το Σχέδιο Ανάν, με τον Ελλαδίτη πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή να «νίπτει τας χείρας του». Έτσι, προέκυψε η πρωτόγνωρη κατάσταση, οι Ελληνοκύπριοι να απορρίπτουν σχέδιο λύσης του Κυπριακού από τον ΟΗΕ, που ενέκριναν πανηγυρικά οι Τουρκοκύπριοι και είχε υποστηρίξει η Άγκυρα. Θα είχαμε λύση δικοινοτικής,
διζωνικής ομοσπονδίας, με χρονοδιάγραμμα αποχώρησης των δυνάμεων κατοχής μέχρι το 2018, αλλά δεν τη θέλησαν οι Ελληνοκύπριοι απορριπτικοί, που και σήμερα απορρίπτουν τη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, την οποία είχε συμφωνήσει ο Μακάριος με τον Ντενκτάς από το 1977, με σοβαρότατο μειονέκτημα τη διατήρηση του απαράδεκτου καθεστώτος των εγγυητριών δυνάμεων. Σήμερα, που η Άγκυρα έχει επανέλθει στη θέση Ετσεβίτ ότι «το Κυπριακό λύθηκε το 1974», το μόνο που έχω να πω για την ιστορική ευκαιρία που χάθηκε, «στερνή μου γνώση να σ’ είχα πρώτα».
Ο φετινός Απρίλης κλείνει μέσα του και την επέτειο των 100 χρόνων της Δεύτερης Ελληνικής Δημοκρατίας που είχε αποφασιστεί με δημοψήφισμα στις 13 Απριλίου 1924, με νωπή τη Μικρασιατική
Καταστροφή και κατηγορούμενους μέσα στον λαό τη Δεξιά και το παλάτι. Επρόκειτο για επίτευγμα του Αλέξανδρου Παπαναστασίου που έχει αποκληθεί «πρώτος Έλληνας σοσιαλδημοκράτης», ενώ ήταν και
υπέρμαχος της Διαβαλκανικής Συνεργασίας. Είχε δε οργανώσει το Πρώτο Διεθνές Συνέδριο Ειρήνης στην Ελλάδα το 1929, προσκαλώντας προς τούτο το τιμημένο με Νόμπελ (1910) Διεθνές Γραφείο Ειρήνης, στου οποίου το Συμβούλιο έχω την τιμή να συμμετέχω εδώ και χρόνια.
Τιμούμε επίσης φέτος στις 19 Απριλίου και τα 200 χρόνια από τον θάνατο του Λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι, ενθυμούμενοι ότι η απώλεια του κορυφαίου των φιλελλήνων συγκλόνισε την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη σε τέτοιο βαθμό ώστε να υπάρξουν νέα πολιτικά δεδομένα υπέρ της ανεξαρτησίας της Ελλάδας, που οριστικοποιήθηκε το 1830. Απότιση τιμής στον Μπάιρον ήταν και η προ 100 ετών μετονομασία του Προσφυγικού Συνοικισμού Παγκρατίου σε Συνοικισμό Βύρωνος, στις 15 Απριλίου 1924. Δήμος Βύρωνα από το 1934, με μεγάλη συμβολή των κατοίκων του στους αγώνες για δημοκρατία, ειρήνη και εθνική ανεξαρτησία. Γι’ αυτό «Βυρωνιστής και Βυρωνιώτης» αποτελεί διπλό τίτλο τιμής.