Βουτιά στις Ξένες Αμεσες Επενδύσεις
Καταρρίπτεται το κυβερνητικό αφήγημα, με την πτώση το 2023 να αγγίζει το 38,7%
Σε
ακίνητα κατευθύνονται σχεδόν οι μισές ξένες επενδύσεις που εισέρχονται στη χώρα τα τελευταία χρόνια, ενώ τα υπόλοιπα ποσά διατίθενται για τις εξαγορές υφιστάμενων επιχειρήσεων ή εταιρικών κεφαλαίων, κάτι το οποίο είναι ιδιαιτέρως επιζήμιο. Παράλληλα, καταρρίπτεται το κυβερνητικό αφήγημα περί αθρόας προσέλευσης ξένων επενδύσεων, όπως αποτυπώνεται στους... αριθμούς.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ), οι εισροές κεφαλαίων στην οικονομία που χαρακτηρίζονται Ξένες Άμεσες Επενδύσεις (ΞΑΕ) το 2023 κατέγραψαν σημαντική μείωση κατά 38,7% σε σχέση με το 2022. Όπως σημειώνει η ΤτΕ, το ύψος των ΞΑΕ κατέγραψε χαμηλότερες ροές το 2023 και ανήλθαν σε 4,6 δισ. ευρώ ή 2,1% του ΑΕΠ σε σύγκριση με το 2022, ΌΤΑΝ είχαν ανέλθει σε 7,5 δισ. ευρώ ή 3,6% του ΑΕΠ. Παρότι το ύψος των ΞΑΕ μειώθηκε κατά 38,6%, εντούτοις αυξήθηκαν οι επενδύσεις σε ακίνητα. Συγκεκριμένα, ο κλάδος των ακινήτων απορρόφησε άνω του 40% των συνολικών ροών. Ειδικότερα, οι εισροές για αγορές ακινήτων ανήλθαν σε 2,13 δισ. ευρώ το 2023, καλύπτοντας το 42,5% του συνόλου των εισροών Ξένων Άμεσων Επενδύσεων. Το ποσό είναι αυξημένο κατά 8% σε σχέση με τα 1,98 δισ. ευρώ
που εισέρρευσαν το 2022, επίσης για αγορές ακινήτων.
Στασιμότητα «βλέπει» η ΤτΕ
Η Τράπεζα της Ελλάδος σημειώνει πως η μείωση στις ροές ΞΑΕ αντανακλά κατά κύριο λόγο το εσωτερικό περιβάλλον της χώρας και δευτερευόντως το εξωτερικό περιβάλλον της. Στην πρώτη περίπτωση ενδεικτικά αναφέρονται η στασιμότητα που αποτυπώνεται στους δείκτες ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, οι περιορισμένες επενδύσεις σε μετοχές από αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, συγχωνεύσεις και εξαγορές επιχειρήσεων στη χώρα και η διατήρηση πολλών έργων σε φάση διαγωνισμών κατά το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων. Στη δεύτερη περίπτωση καταγράφονται η παγκόσμια οικονομική αβεβαιότητα, οι πολεμικές συρράξεις, οι υψηλές τιμές της ενέργειας και τα υψηλά επιτόκια που φαίνεται ότι επηρέασαν αρνητικά την πορεία των ροών όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και παγκοσμίως.
Αβεβαιότητα
Συγκεκριμένα, οι παγκόσμιες ροές κατέγραψαν το 2023 οριακή άνοδο σε σύγκριση με το 2022, που οφείλεται κυρίως στα υψηλότερα απόλυτα ποσά των επενδύσεων και όχι στο μεγαλύτερο πλήθος τους. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, η μείωση στις ροές ΞΑΕ οφείλεται κυρίως: α) στην παγκόσμια οικονομική αβεβαιότητα, β) στα υψηλά επιτόκια, γ) στο υψηλό ενεργειακό κόστος, δ) στην περιορισμένη συμμετοχή ξένων κεφαλαίων σε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, συγχωνεύσεις και εξαγορές επιχειρήσεων στη χώρα και ε) στη στασιμότητα που αποτυπώνεται στους δείκτες ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.
Από πού προέρχονται
Οι κλάδοι της μεταποίησης, των τηλεπικοινωνιών, του χονδρικού και λιανικού εμπορίου, των κατασκευών, των καταλυμάτων και υπηρεσιών εστίασης προσελκύουν, όπως και το 2022, το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών. Στην πλειονότητά τους οι ΞΑΕ προέρχονται από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, τις ΗΠΑ και το Χονγκ Κονγκ. Σημειώνεται ότι οι κυριότερες συναλλαγές από το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων για το 2023 που ενίσχυσαν τις ΞΑΕ στην Ελλάδα είναι η καταβολή της δεύτερης δόσης από την Hellinikon Global I S.A. για την απόκτηση του 100% της Ελληνικό A.Ε. και η καταβολή αρχικού κεφαλαίου από την Grimaldi Euromed S.p.A. (Ιταλία) στην Εταιρεία Συμμετοχών Λιμένος Ηγουμενίτσας Α.Ε.
Οσον αφορά τις απαιτήσεις κατοίκων έναντι του εξωτερικού, που αντιστοιχούν στις Ξένες Άμεσες Επενδύσεις της Ελλάδος στο εξωτερικό, καταγράφηκαν το 2023 ροές 3,2 δισ. ευρώ. Η πιο σημαντική συναλλαγή ανήκει στην κατηγορία των συγχωνεύσεων-εξαγορών και αφορά την εξαγορά της ENEL Romania (Ρουμανία) από τη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού Α.Ε.