Συμβάσεις, σκόπιμες παρανοήσεις και η προσπάθεια συγκάλυψης

Το δυστύχημα των Τεμπών περικλείει όλα όσα οδηγούν σε τραγωδίες: κατασπατάληση δημοσίου χρήματος, αντιθεσμικές συμπεριφορές, ανικανότητα και τελικώς διαφθορά. Στην προκειμένη περίπτωση, και φαυλότητα, σε μια θηριώδη προσπάθεια συγκάλυψης

Ητραγωδία των Τεμπών θα απασχολήσει επί μακρόν και σε πολλά επίπεδα την ελληνική κοινωνία. Γιατί περικλείει όλα όσα οδηγούν σε τραγωδίες: κατασπατάληση δημοσίου χρήματος, αντιθεσμικές συμπεριφορές, ανικανότητα και τελικώς διαφθορά. Στην προκειμένη περίπτωση, και φαυλότητα, σε μια θηριώδη προσπάθεια συγκάλυψης.

Για την κατανόηση της συζήτησης είναι χρήσιμες οι τεχνικές παράμετροι, διότι η κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή πέτυχε να αποπροσανατολίσει τη συζήτηση. Η πρώτη διαπίστωση του πρωθυπουργού ήταν «φταίμε όλοι». Σε μια προσπάθεια διάχυσης των ευθυνών. Η 717 έγινε η σημαία της επιχειρηματολογίας για τη διάχυση των ευθυνών. Μόνο που ο τεχνολογικός εκσυγχρονισμός των τρένων δεν είναι η 717 ή μόνο η 717.

Οταν μπαίνει το κάρο μπροστά από το άλογο

Το ETCS είναι ένας από τους δύο πυλώνες του βασικού συστήματος ρύθμισης κυκλοφορίας συρμών στην Ευρώπη, που είναι το ERTMS (European Rail Train Management System). Ο δεύτερος πυλώνας είναι το GSM-R.

Το ETCS έχει και αυτό δύο συνιστώσες: Το ETCS επί των αμαξοστοιχιών και το ETCS επί των γραμμών. Αυτά τα δύο επικοινωνούν και σε περίπτωση λάθους το τρένο φρενάρει.

Το ETCS επί των αμαξοστοιχιών είχε ολοκληρωθεί από την ΕΡΓΟΣΕ ήδη από το 2018. Είχε εγκατασταθεί ο σχετικός εξοπλισμός ETCS σε 88 κινητήριες μονάδες της ΓΑΙΑΟΣΕ (το τροχαίο υλικό στην Ελλάδα ανήκει στην κρατική ΓΑΙΑΟΣΕ, που το ενοικιάζει στην Hellenic Train, άλλη παγκόσμια πρωτοτυπία).

Μένει λοιπόν η ολοκλήρωση του ETCS επί των γραμμών, που είναι σχεδόν έτοιμο, αλλά λείπουν κυρίως οι δοκιμές και οι πιστοποιήσεις. Η σύμβαση για το ETCS είναι η 10005, η οποία έχει ως προαπαιτούμενο την 717. Αλλά η 10005 υπεγράφη το 2007 και η 717 το 2014! Δηλαδή, με το καλημέρα, επτά χρόνια χαμένα για τη σύμβαση του ETCS επί των γραμμών.

Το σχεδιάγραμμα των συμβάσεων για τον εκσυγχρονισμό του τρένου

Το έργο πλήρους αναβάθμισης του δικτύου σιδηροδρόμου υποχρεωτικά από την Ε.Ε. έως το 2030 είναι το ERTMS (European Railway Traffic Management System).

Αποτελείται από τα:

• CSM-R Global System for Mobile Communications - Railway

• ETCS European Train Control System. To ETCS αποτελείται από δύο συστατικά:

• Το ETCS on board (στις μηχανές)

• Το ETCS στη γραμμή.

Αυτά τα δύο συνεργάζονται για να φρενάρει το τρένο.

Προαπαιτούμενο όλων αυτών είναι η σηματοδότηση- τηλεδιοίκηση (σύμβαση 717).

Η 717 είναι προαπαιτούμενο μόνο για το ETCS, γιατί το GSM-R λειτουργεί και ανεξάρτητα.

Στην γραμμή Αθήνα - Προμαχώνας, η τηλεδιοίκηση στην πλήρη εξέλιξή της περιλαμβάνει τρεις βασικούς σταθμούς, Αθήνα, Λάρισα, Θεσσαλονίκη, όπου ελέγχουν, βλέπουν τα πάντα, ακούνε τα πάντα και επεμβαίνουν.

Για την Αθήνα - Πάτρα υπάρχει άλλη βάση τηλεδιοίκησης.

Οι σταθμάρχες με την τηλεδιοίκηση επεμβαίνουν στην κυκλοφορία, αλλά δεν μπορούν να σταματάνε τα τρένα. Τα τρένα φρενάρουν αυτόματα μόνο με το ETCS.

Η ολοκλήρωση της σύμβασης 717 προβλέπει εννέα κατηγορίες εργασιών.

Οι εργασίες περιλαμβάνουν έργα σε 580 χιλιόμετρα (σκαψίματα, καλώδια κ.λπ. κ.λπ.) και 70 αλλαγές τροχιάς.

Παραδόθηκε το 68% του έργου (τον Σεπτέμβριο του 2018).

Οχι μόνο στα καλώδια. Έχουμε και 70 αλλαγές τροχιάς.

Το έργο (717) το παραλαμβάνει η ΕΡΓΟΣΕ από τον εργολάβο και το παραδίδει στον ΟΣΕ.

Ο εργολάβος παραδίδει στην ΕΡΓΟΣΕ και μετά, μαζί με τον εργολάβο, η ΕΡΓΟΣΕ παραδίδει στον ΟΣΕ (ονομάζεται ΔΠΧ, δηλαδή Διοικητική Παραλαβή για Χρήση).

Δεν υπάρχει, φυσικά, οριστική παραλαβή του έργου. Η οριστική παραλαβή θα γίνει αφού το έργο πιστοποιηθεί από NoBo (Notified Body) και μετά την εκπαίδευση του προσωπικού. Η εκπαίδευση είναι μέρος της 717.

Το νέο Δ.Σ. του ΟΣΕ (2019) δέχθηκε ότι παρέλαβε το 70% εγγράφως.

Τον Μάρτιο 2020 το Δ.Σ. της ΕΡΓΟΣΕ παραδέχεται πρόοδο 74%.

Αναφορά του Δ.Σ. το 2023 μιλά για 77% του έργου + το 17% της συμπληρωματικής σύμβασης.

Στη Διαύγεια φαίνεται ποσοστό 70% βεβαιωμένες εργασίες.

Από τη Διαύγεια βρίσκουμε τις πιστοποιημένες και πληρωμένες εργασίες σε απορροφήσεις (ευρώ). Το φυσικό αντικείμενο είναι πάντα λίγο παραπάνω.

Ο ανάδοχος γραπτώς παραδέχεται τον Απρίλιο 2019 πρόοδο (πληρωμές πιστοποιημένων εργασιών) 74% του έργου.

Το Ελεγκτικό Συνέδριο κάνει δεκτή την εισήγηση της ΕΡΓΟΣΕ για συμπληρωματική σύμβαση, με το φυσικό αντικείμενο να έχει ολοκληρωθεί κατά 70% (Αύγουστος 2018).

Παρατάσεις της 717

Εγιναν 4 επί ΣΥΡΙΖΑ, συνολικός χρόνος 3 χρόνια και 2 μήνες. Εγιναν 4 επί Ν.Δ., συνολικός χρόνος 4 χρόνια.

Ο δημοσιονομικός έλεγχος

Η σύμβαση 717 ήταν κάκιστη σύμβαση. Η Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου το 2018 τιμωρεί την ΕΡΓΟΣΕ με πρόστιμο 2,5 εκατ. ευρώ επειδή υπέγραψε το 2014 την 717, που διαπιστώνει ότι είναι μια κακή σύμβαση, βασισμένη σε πλημμελείς μελέτες.

Τα συστήματα εκσυγχρονισμού λειτουργίας και ασφάλειας

GSM-R - Siemens: Η σύμβαση υπεγράφη από την ΕΡΓΟΣΕ το 2006. Ολοκληρώθηκε το 2019 και παραδόθηκε στο 100% το GSM-R στον ΟΣΕ.

Είναι μια «κινητή» τηλεφωνία μέσω της οποίας ακούνε όλοι όλους, επικοινωνούν ταυτόχρονα όλοι με όλους.

Παραδόθηκε όλο το δίκτυο, κεραίες από Πειραιά έως τα σύνορα - ενώ όλο το προσωπικό ήταν εκπαιδευμένο στη χρήση του.

Γιατί δεν λειτουργούσε; Δεν το ενέκρινε η ΡΑΣ;

ETCS

• Στις μηχανές (on board): σύμβαση 10004 Εξοπλίστηκαν 88 μηχανές και παραδόθηκαν στη ΓΑΙΑΟΣΕ το 2018. Τη σύμβαση εκτέλεσε η ιταλική Ansaldo.

H Hellenic Train νοικιάζει αυτές τις μηχανές από τη ΓΑΙΑΟΣΕ.

• Στο δίκτυο (on truck): σύμβαση 10005 (2007). Προβλέπει έως και αυτόματο φρενάρισμα. Όμως, χωρίς την ολοκλήρωση της σηματοδότησης (717), δεν μπορούμε να έχουμε ETCS.

Ο τελικός στόχος είναι η σηματοδότηση σε πρώτη φάση και η τηλεδιοίκηση σε δεύτερη (717). Μετά έρχεται το ETCS.

Ετσι ολοκληρώνεται το ERTMS, που, σύμφωνα με ευρωπαϊκό κανονισμό, είναι υποχρεωτικό για το κύριο δίκτυο μέχρι το 2030.