Αργυρό μετάλλιο στο κόστος στέγασης η Ελλάδα
Τι δείχνουν τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας
Ι διαιτέρως υψηλό είναι το στεγαστικό κόστος για τους πολίτες στην Ελλάδα, η οποία κάνει «πρωταθλητισμό» σε επίπεδο Ευρωζώνης, κάτι που αποτελεί έναν επιπλέον επιβαρυντικό παράγοντα για τους πολίτες στη χώρα μας, οι οποίοι έχουν να αντιμετωπίσουν και το «τέρας» της ακρίβειας στο ράφι.
Σε ό,τι αφορά το κόστος στέγασης σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα, κατά τον Ιανουάριο του 2024 η Ελλάδα φιγουράρει στη 2η θέση σε επίπεδο Ευρωζώνης σύμφωνα με σχετική έρευνα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, γεγονός που αποτυπώνει το τεράστιο στεγαστικό πρόβλημα με το οποίο είναι αντιμέτωπα τα ελληνικά νοικοκυριά.
Περισσότερα νοικοκυριά, και ιδιαίτερα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα, έχουν δηλώσει τους τελευταίους μήνες ότι αναμένεται να κάνουν καθυστερημένες πληρωμές του ενοικίου ή του στεγαστικού τους δανείου ή/και των υπηρεσιών κοινής ωφελείας τους.
Δεδομένων των παρόντων και των μελλοντικών επιπτώσεων τόσο των αυξημένων επιτοκίων όσο και της απώλειας αγοραστικής δύναμης λόγω του πληθωρισμού, η ικανότητα των νοικοκυριών να ανταποκρίνονται στο κόστος στέγασης και στις πληρωμές στεγαστικών δανείων αποτελεί πηγή ανησυχίας, ειδικά για τα νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα.
Τα τελευταία χρόνια περίπου 5%-10% των νοικοκυριών χαμηλού εισοδήματος έχουν δηλώσει ότι έχουν κάνει καθυστερημένη πληρωμή ενοικίου ή υποθήκης ή/και λογαριασμού κοινής ωφελείας τους τελευταίους τρεις μήνες.
Ανοδος 40% στα ακίνητα για γραφεία
Την ίδια ώρα, αυξανόμενη καταγράφεται η πορεία των μισθωμάτων (market rents) παλαιών γραφείων το πρώτο τρίμηνο 2024 σε σχέση με έναν χρόνο πριν σύμφωνα με έρευνα της GEOAXIS. Είναι ενδεικτικό ότι και στις 6 περιοχές μελέτης διαπιστώθηκε αύξηση στα ζητούμενα ενοίκια, ενώ σε βάθος δεκαετίας τα στοιχεία δείχνουν μέση άνοδο 40%. Τα παλαιά γραφεία αποτελούν πάνω από το 90% του αποθέματος, την ώρα που τα (λίγα) νεόδμητα ενεργειακά πιστοποιημένα κτήρια καταγράφουν μέχρι και τριπλάσια μισθώματα, στο επίπεδο των 30-35 ευρώ/τ.μ./μήνα, δίχως στο νούμερο αυτό να υπολογίζονται οι κοινόχρηστες δαπάνες.
Σήμερα η αγορά γραφείων χαρακτηρίζεται από τρεις διαφορετικές ταχύτητες:
• Ταχύτητα 1η: Ποιοτικά, σύγχρονα, πράσινα γραφεία, σχεδόν ανεξάρτητα θέσης, συγκεντρώνουν πολύ υψηλή ζήτηση και ενοίκια που μπορεί να ξεφύγουν πάνω από 30 ευρώ/τ.μ./μήνα και αποδόσεις γύρω στο 6%.
• Ταχύτητα 2η: Παλαιά, ανακαινισμένα γραφεία στο Κολωνάκι και σε κεντρικούς οδικούς άξονες σημειώνουν αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα και μισθωτικές αξίες πέριξ των 15-20 ευρώ/τ.μ./μήνα με αποδόσεις 7%.
• Ταχύτητα 3η: Παλαιότερα ή μη ανακαινισμένα γραφεία που δεν μπορούν να ενοικιαστούν ούτε προς 10 ευρώ/τ.μ./μήνα σε δευτερεύουσες θέσεις στο κέντρο της Αθήνας, με αποδόσεις περί το 7,5%.
Οι διαφορετικές αυτές ταχύτητες αναμένεται πως θα συνεχιστούν για το υπόλοιπο του 2024 εφόσον δεν φαίνεται να ανακάμπτει η πραγματική οικονομία, κάτι που θα βοηθούσε τις χιλιάδες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών να αναπτυχθούν και να απορροφήσουν αρχικά το απόθεμα των γραφείων μη υψηλών προδιαγραφών.