Αποχαιρετισμός στον θαρραλέο αγωνιστή Ανδρέα Δάνο
ΟΑνδρέας Δάνος έφυγε από τη ζωή, αφού έζησε 87 χρόνια γεμάτα δράση, προσπάθειες και αγώνες συλλογικούς με ιδέες, σκέψεις βασισμένες σε γνώση και έρευνα στα πράγματα. Η βασική του σκέψη ήταν μέσα στο πολιτικό γίγνεσθαι. Παράλληλα δούλεψε για χρόνια στην αρχιτεκτονική, τέχνη και επιστήμη που σπούδασε, αλλά και στις συνέπειές της για τη ζωή των ανθρώπων: για την οικολογία, την πολεοδομία, για την υγεία των πόλεων και τον σχεδιασμό τους μαζί με την Αυτοδιοίκηση, μαζί με τους πολίτες και για τους πολίτες. Αρθρογραφούσε για αυτά τα ζητήματα πολλά χρόνια, μέχρι που χτυπήθηκε από τροχαίο. Για πολλές δεκαετίες αγωνίστηκε μαζί με τους πολίτες για την υπεράσπιση της πόλης στον Δήμο του Ελληνικού. Εγώ, όμως, θα σταθώ εδώ περισσότερο στην πολιτική του δράση, μάλιστα στη δράση του την περίοδο της φασιστικής Χούντας, όταν ήμασταν ταυτόχρονα και παλεύαμε στο ΕΚΚΕ και αμέσως μετά στη Μεταπολίτευση. Πιστεύω πως τον σφράγισε, όπως και πολλούς από μας, εκείνη η περίοδος. Έτσι, εξάλλου, ήταν διαμορφωμένος ο Ανδρέας μέσα από τις αριστερές και βαθιά δημοκρατικές πεποιθήσεις του πατέρα του Λούη Δάνου και της μητέρας του Μέλπως. Γίνανε πολλά πράγματα στη ζωή μας, αλλά εκείνα τα χρόνια ήταν καθοριστικά για το είναι μας. Υπήρχε η συνείδηση πως ό,τι κάναμε ήταν κομμάτι μιας ύψιστης συλλογικής διαδικασίας, πως ήταν μια καθοριστική στιγμή στη λαϊκή πορεία για την ελευθερία του τόπου μας. Ύστερα από την αρχική ένταξη του Ανδρέα στο ΠΑΜ και τη σύλληψή του, μετά το 1972 έγινε μέλος του ΕΚΚΕ. Επιδιώκαμε τον τελικό στόχο με δικαιοσύνη για όλους. Όμως ξέραμε πως η ρήξη με τη Χούντα και η ήττα της ήταν όρος απαραίτητος για να έρθει η Δημοκρατία και ότι αυτό απαιτούσε μαζικό αγώνα, δίχως συμβιβασμό με τη Χούντα, δίχως τη λύση μιας ψευτοδημοκρατίας που αυτή προσπάθησε να προωθήσει πριν από το Πολυτεχνείο για τη διαιώνιση του καθεστώτος της, λύση όμως που αρχικά συζητούσε ως μεταβατικό στάδιο ένα κομμάτι του τότε πολιτικού κόσμου. Οι συνθήκες για όλους τους αγωνιστές ήταν τότε δύσκολες και οι δικές μας δυνάμεις δεν ήταν μεγάλες ούτε με μεγάλη πείρα. Υπήρχε, όμως, θέληση για την αναζήτηση της αλήθειας μέσα στην πραγματικότητα της πατρίδας μας και πίστη στις δυνατότητες του λαού όταν στηρίζεται στις δικές του δυνάμεις. Ήταν κι ο Ανδρέας σύντροφος με το θάρρος της γνώμης του και την αυτοθυσία σε εκείνες τις δύσκολες στιγμές. Στρατολογούσε νέους συντρόφους, μοίραζε τη νύχτα παράνομες προκηρύξεις. Πήρε μέρος στη λαϊκή εξέγερση του Πολυτεχνείου, όπου συμμετείχε μαζί με τον Νάσο και τον Αλέξη στην εργατική συνέλευση. Μετά το Πολυτεχνείο, μετά τους νεκρούς, τις συλλήψεις και τα βασανιστήρια ξεκίνησε ξανά η προσπάθεια ανασύνταξης των δυνάμεων για τη συνέχιση του αγώνα. Η Χούντα, όμως, του Ιωαννίδη παρακολουθούσε στενά με τους χαφιέδες της. Στις αρχές του 1974 πρώτα κατάφερε ένα σοβαρό χτύπημα στην ΚΝΕ και μετά από λίγο, στα τέλη Απριλίου με αρχές Μαΐου, ανακοινώθηκαν μαζικές συλλήψεις μελών της καθοδήγησης του ΕΚΚΕ και της ΑΑΣΠΕ. Μαζί η Χούντα ανακοίνωσε περίπου 10 ονόματα καταζητούμενων στελεχών του ΕΚΚΕ, μέσα σε αυτούς ήταν και ο Ανδρέας Δάνος. Τελικά, η Χούντα δεν κατάφερε να συλλάβει κανέναν από αυτούς, γιατί μπόρεσαν να ξεφύγουν, ζώντας σε αυστηρή παρανομία μέχρι την πτώση της τον Ιούλιο. Στη Μεταπολίτευση και όταν γύρισα από το εξωτερικό, θυμάμαι τον Ανδρέα στις πορείες να προχωρά ευκίνητος και γελαστός, τον θυμάμαι στις συνεδριάσεις μας να προβάλλει τις απόψεις του, τις ερωτήσεις ή τις διαφωνίες του, μιλώντας με επιχειρήματα. Και αργότερα, όταν έφυγε από το ΕΚΚΕ στα τέλη του ’70, τον θυμάμαι να επιχειρηματολογεί με ηρεμία και καλή διάθεση πάνω σε ό,τι συζητούσε. Βρισκόμασταν και αργότερα μαζί σε πορείες της Αριστεράς, σε αυτοδιοικητικές και διάφορες κινηματικές προσπάθειες για τους ελεύθερους χώρους στην πόλη. Ο Ανδρέας, αειθαλής, θαρραλέος στη γνώμη του, έξυπνος στα επιχειρήματά του. Σύντροφος. Καλό σου ταξίδι, Ανδρέα, θα σε θυμόμαστε πάντα με αγάπη. Θερμά συλλυπητήρια στη γυναίκα του Εύη, στις τρεις κόρες του Έρση, Αλίκη, Μέλπω, στην αδελφή του Χρυσούλα, στα εγγόνια του, στους συναγωνιστές, στους φίλους του.