Τι σημαίνει η πτώση στο ελληνικό box office

Υ στερα από την αισιοδοξία που έφερε η άνοδος των εισιτηρίων την περασμένη χρονιά με τις επιτυχίες εμπορικών ταινιών, όπως του «Οπενχάιμερ», της «Φόνισσας» και του «Poor things», άρχισε να παρατηρείται μια νέα πτώση που προκαλεί σχετική ανησυχία.

Με τους θερινούς κινηματογράφους να μετρούν αντίστροφα για την έναρξη της σεζόν και τις ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες των τελευταίων εβδομάδων να μην αποτελούν ιδανικές συνθήκες για να οδηγηθεί ο κόσμος σε κλειστή αίθουσα, τα εισιτήρια που έκοψαν οι κινηματογράφοι σε πανελλήνιο επίπεδο σημείωσαν έντονη πτώση.

Οφείλουμε, φυσικά, να συνυπολογίσουμε και την ανυπόφορη ακρίβεια που μαστίζει την καθημερινότητα και προκαλεί αβεβαιότητα, χωρίς μάλιστα να αχνοφαίνεται φως στην άκρη του τούνελ, γεγονός που καθιστά το κινηματογραφικό εισιτήριο ένα είδος πολυτελείας που μπορεί εύκολα να θυσιαστεί για πιο βασικά αγαθά. Οι ταινίες που αποτελούν παγκόσμιο ποπ γεγονός είναι αυτές που κάθε φορά θα δώσουν μια πολυπόθητη ανάσα στην αγορά.

Το πρώτο τετράμηνο η μόνη ταινία αυτής της κατηγορίας ήταν το σίκουελ του «Dune», που έκοψε συ

νολικά 170.000 εισιτήρια, αποτέλεσμα που μπορεί να μην θυμίζει θρίαμβο, αλλά είναι σίγουρα ικανοποιητικό. Απ’ την άλλη, υπάρχει και το πρόσφατο παράδειγμα της ταινίας «Εμφύλιος πόλεμος» («Civil war»), μιας εμπορικής περιπέτειας από ανεξάρτητο στούντιο, που σημείωσε εντυπωσιακές εισπράξεις στο πρώτο τριήμερο σε όποια χώρα και αν προβλήθηκε, ενώ μετά βίας ξεπέρασε τα 7.000 εισιτήρια πανελλαδικά σε 85 αίθουσες.

Οι βασικές αιτίες

Το πιο σοβαρό πρόβλημα εντοπίζεται στις καλλιτεχνικές δημιουργίες, στις ανεξάρτητες παραγωγές και σε κυκλοφορίες από το ευρωπαϊκό arthouse σινεμά, που, πλην ελάχιστων εξαιρέσεων, δεν καταφέρνουν να βρουν το κοινό τους. Πολλές είναι οι περιπτώσεις όπου ο προγραμματισμός της εγχώριας διανομής έχει φέρει αντιμέτωπες την ίδια εβδομάδα τρεις ή ακόμα και τέσσερις ταινίες του φεστιβαλικού κυκλώματος που στοχεύουν στο ίδιο κοινό (π.χ., δύο γαλλικές κομεντί ή δύο ιδιοσυγκρασιακές δημιουργίες), με αποτέλεσμα να μην βρίσκουν οθόνες και να αλληλοεξοντώνονται, χωρίς περιθώριο για να επιβιώσουν τη δεύτερη ή την τρίτη εβδομάδα. Το αφοσιωμένο σινεφίλ κοινό συνήθως θα επιλέξει μια από αυτές και θα περιμένει να δει τις υπόλοιπες σε πλατφόρμες ή θα καταφύγει σε πειρατικά αρ

χεία, εκτός αν στραφεί στην πληθώρα επιλογών του τηλεοπτικού περιεχομένου. Οι θεατές, όταν πηγαίνουν σινεμά, επιλέγουν με προσοχή πού θα επενδύσουν τα περιορισμένα χρήματα και τον λιγοστό χρόνο τους. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι οι κριτικές εξακολουθούν να παίζουν σημαντικό ρόλο, καθώς ένα καλλιτεχνικό φιλμ που δεν συνοδεύεται από πολλά «αστεράκια» και ισχυρή κριτική αποδοχή συνήθως καταποντίζεται στα ταμεία, ενώ ταινίες όπως η «Ανατομία μιας πτώσης» και η «Ζώνη ενδιαφέροντος» φτάνουν τα 70.000 εισιτήρια, το «Perfect days» του Βιμ Βέντερς φτάνει τα 50.000 εισιτήρια και το «Fallen leaves» του Άκι Καουρισμάκι προσελκύει 35.000 θεατές, χωρίς καμία απειλή από το streaming και την πειρατεία.

Οι επιτυχίες της χρονιάς

Ο Βιμ Βέντερς στις Κάννες. Το «Perfect days» έκοψε 70.000 εισιτήρια στην Αθήνα

Από τις αρχές της χρονιάς μέχρι σήμερα τα περισσότερα εισιτήρια έκοψε το «Poor things» του Γιώργου Λάνθιμου. Οι πάντες ήθελαν να έχουν άποψη για τον διεθνή θρίαμβο του Έλληνα σκηνοθέτη και η συνεχής παρουσία του σε τελετές βραβείων, από τις Χρυσές Σφαίρες μέχρι τα Όσκαρ, ώθησαν την ταινία να ξεπεράσει τα 400.000 εισιτήρια. Από τις animation ταινίες, το τέταρτο μέρος του «Kung Fu Panda» είναι η μόνη κυκλοφορία που ξεπέρασε τις 100.000 μέσα στο 2024, με μεγάλη διαφορά από τις «Γάτες στο Μου

σείο», που έφτασαν μόλις τα 50.000 εισιτήρια. Ο ανταγωνισμός στις παιδικές ταινίες δεν ήταν υψηλός αυτό το τετράμηνο και αξίζει να σημειωθεί ότι η χειροποίητη γοητεία της φαντασίας του Μιγιαζάγκι και των στούντιο Γκίμπλι δεν κατάφερε να πείσει τους γονείς των μικρών παιδιών όσο η συνθετική αμερικανική ψυχαγωγία της DreamWorks.

Από τις εμπορικές περιπέτειες η πρωτιά ανήκει στη στερεοτυπική ταινία «ξύλου» με τίτλο «Ο μελισσοκόμος», με τον πάντα ζοχαδιασμένα σκληρό Τζέισον Στέιθαμ, που έφτασε τα 95.000 εισιτήρια. Αξιόλογη ήταν στα ταμεία και η πορεία της κοινωνικής δραμεντί «Τα παιδιά του χειμώνα». Το διδακτικό οικογενειακό δράμα του Αλεξάντερ Πέιν με τον Πολ Τζιαμάτι έφερε 85.000 θεατές στις αίθουσες, αν και άργησε πολύ να κυκλοφορήσει στην Ελλάδα. Η ασυναγώνιστη φωτογένεια των συμπρωταγωνιστών Σίντνεϊ Σουίνι και Γκλεν Πάουελ στη νεανική ρομαντική κομεντί «Λατρεύω να σε μισώ» έκανε 67.000 θεατές να κοιτάνε γοητευμένοι την οθόνη, αγνοώντας το κακό σενάριο, ενώ ο «Ferrari» του Μάικλ Μαν κατάφερε να κόψει 40.000 εισιτήρια, αν και δεν απέσπασε υποψηφιότητες σε καμία τελετή βραβείων. Τέλος, από το σινεμά τρόμου γλίτωσε μόνο η «Άσπιλη», καθώς η ταινία φρίκης με τις απειλητικές καλόγριες μάζεψε 35.000 θεατές στα multiplex, όπου κυρίως προβλήθηκε.

Ανησυχία προκαλεί η μείωση των εισιτηρίων στις ελληνικές αίθουσες μετά την άνοδο της περασμένης χρονιάς. Μόνο ο Λάνθιμος αντιστάθηκε (ξεπερνώντας τα 400.000 εισιτήρια), με το τέταρτο μέρος του «Kung Fu Panda» να είναι η μόνη νέα κυκλοφορία που ξεπέρασε τα 100.000 εισιτήρια