Το Καλοκαίρι της Αγάπης πενηντάρισε
Ενα αφιέρωμα στο «καλοκαίρι της αγάπης» που άλλαξε για πάντα τον τρόπο ζωής όχι μόνο των Αμερικανών αλλά και του υπόλοιπου κόσμου και φέτος έγινε πενήντα χρόνων
Εν συντομία
Το καλοκαίρι του 1967 στο Σαν Φρανσίσκο γεννήθηκε ένας θαυμαστός, καινούργιος κόσμος.
Γιατί ενδιαφέρει
Εκείνο το καλοκαίρι ο πλανήτης άλλαξε τροχιά.
Σε μια περιοχή 25 οικοδομικών τετραγώνων του Σαν Φρανσίσκο, το καλοκαίρι του 1967, ένας διονυσιακός μικρόκοσμος εκστασιασμένων νέων ξεπετάχτηκε σαν μανιτάρι στη βροχή και διαίρεσε την αμερικανική κουλτούρα στην εποχή πριν και μετά τον πόλεμο. Τι σημαίνει αυτό;
Σημαίνει ότι αν ήσουν μεταξύ δεκαπέντε και τριάντα χρόνων εκείνο το καλοκαίρι θα ήταν αδύνατο να αντισταθείς στο δέλεαρ αυτής της υπερβατικής εποχής, γεμάτης από ψυχεδέλεια, έκσταση και ουτοπία. Αυτή η εποχή χαρακτηρίστηκε για πάντα με το όνομα «το καλοκαίρι της αγάπης» και οι δημιουργοί του δεν χρησιμοποίησαν ούτε ένα δελτίο Τύπου ούτε έναν δημοσιογράφο να γράψει κάτι γι’ αυτό ούτε μια αφίσα ή κάποιο σχέδιο που θα το διαφήμιζε. Ολα μαθεύτηκαν από στόμα σε στόμα.
Το φαινόμενο αυτό ξέπλυνε την Αμερική από τους τελευταίους ρύπους που είχε αφήσει όλη η διαφημιστική γενιά της προηγούμενης δεκαετίας και έφερε στην κουλτούρα της μεγάλης χώρας μια σειρά νέων ελευθεριών και ιδεολογιών που άλλαξαν για πάντα τον τρόπο ζωής όχι μόνο των Αμερικανών, αλλά και του υπόλοιπου κόσμου.
Το καλοκαίρι της αγάπης έφερε επίσης ένα νέο είδος ροκ μουσικής, το acid rock, γνωστότερο ως ψυχεδελικό ροκ στα ραδιόφωνα της χώρας, άφησε τα κουρεία άδεια από νέους, άλλαξε τα κοστούμια με κουρέλια, έδωσε καινούργια διάσταση στα ψυχεδελικά φάρμακα (τα οποία την προηγούμενη δεκαετία πολλοί ηθοποιοί του Χόλιγουντ δοκίμαζαν ως καταπραϋντικά με συνταγή του γιατρού τους) και τα μεταμόρφωσε σε κλειδιά ιερών πυλών σε άλλους εσωτερικούς κόσμους.
Αναβίωσε τις υπαίθριες συγκεντρώσεις δίνοντας σε όλους την ευκαιρία να είναι ταυτόχρονα και ο ποιμένας και το πρόβατο. Μεταμόρφωσε τη σεξουαλική επαφή με τους ξένους σε πράξη γενναιοδωρίας, έκανε τη λέξη επιθετικός συνώνυμη με το «ρατσιστικός», επαναπροσδιόρισε την έννοια του σοβαρού ιδεαλισμού του εθελοντικού προγράμματος Peace Corps και τέλος έβαλε το αγαπημένο αμερικανικό επίθετο «ελεύθερος» πάνω σε έναν νέο βωμό. Η ιστορία της γειτονιάς με τα βικτοριανά σπίτια που απλώνονται γύρω από το κομβικό σημείο όπου συναντιούνται οι δρόμοι Haight και Ashbury ξεκινάει μια δεκαετία νωρίτερα, στην απέναντι πλευρά της πόλης, το North Beach.
Εκεί, στο θρυλικό σημείο συνάντησης των μπίτνικ και ύστατο προορισμό του Κέρουακ στο μυθιστόρημά του «Στο δρόμο», τόπο γέννησης των Μαύρων Πανθήρων και του City Lights, του θρυλικού βιβλιοπωλείου του Λόρενς Φερλινγκέτι, αρχίζει να γεννιέται η ιδέα του Σαν Φρανσίσκο ως πνευματικού καταφύγιου της Αμερικής.
Εκεί αρχίζουν να μαζεύονται νέοι απ’ όλη τη χώρα που ακούνε περισσότερη τζαζ και λιγότερη φολκ, διαβάζουν τους μπιτ ποιητές, αλλά με δυσκολία χορεύουν. Κάπου ανάμεσά τους κάποια στιγμή θα βρεθεί και η Τζάνις Τζόπλιν. Και κάπου εκεί ξεκινάει η ιστορία των παιδιών των λουλουδιών.
Το LSD και τα μαγικά ταξίδια του μυαλού
Στο Σαν Φρανσίσκο υπάρχει μια παρέα παιδιών που έχουν κάτι κοινό: μοιράζονται LSD και ταξίδια με το μυαλό. Μεγάλος υποστηρικτής του νέου ναρκωτικού ο Τίμοθι Λίρι, καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, ο οποίος αποβάλλεται από τη θέση του γιατί μαζί με φίλους και τελειόφοιτους προσπαθεί να βρει το νόημα της κο-
σμικής αγάπης και της ψυχοσυστολής του LSD σε ένα οργιώδες πάρτι στην πανεπιστημιούπολη.
Παράλληλα, λίγο πιο μακριά από το «Φρίσκο», ένας άλλος νέος από το Ορεγκον, πρώην πειραματόζωο της CIA, οργώνει τη χερσόνησο του Σαν Φρανσίσκο με το magic bus και την ομάδα φίλων του διανοούμενων που έχουν το όνομα Merry Pranksters (οι χαρωποί φαρσέρ). Ο Κεν Κέσεϊ (συγγραφέας του πολύ γνωστού μυθιστορήματος «Στη φωλιά του κούκου»), στενός φίλος του Νιλ Κάσιντι (ο άντρας που ουσιαστικά ενσαρκώνει ο ήρωας Ντιν Μοριάρτι του Κέρουακ), είναι αυτός που θα ενώσει τη γενιά των μπίτνικ με τους χίπηδες του ’60, τα παιδιά, δηλαδή, που έχουν ήδη εγκατασταθεί στην περιοχή Haight-Ashbury.
Το 1967 ο πληθυσμός αυτής της περιοχής ανήλθε από 15.000 που ήταν το 1965 σε 75.000. Εκεί δεν έφτασαν μόνο νέοι από την Αμερική, αλλά και από την Ευρώπη. Κάτι τους οδηγούσε όλους σε μια μεγαλειώδη γιορτή, χωρίς κανένας να ξέρει πότε θα συμβεί. Αλλά ακόμη και να μη συνέβαινε ποτέ, όλοι ζούσαν κοινοβιακά ή ελεύθεροι στα πάρκα, μα πιο πολύ απ’ όλους οι μουσικοί.
«Nα βεβαιωθείς ότι φοράς λουλούδια στο κεφάλι σου»
Στην ουσία η μουσική που γεννήθηκε από το 1963 και μετά σε εκείνο το σημείο ήταν ο λόγος που τους τράβηξε όλους εκεί. Η μουσική των ψυχεδελικών συγκροτημάτων που ζουν και γράφουν εκεί από το 1965 είναι ο βασικός μαγνήτης που συγκεντρώνει όλους τους νέους εκεί. Οι Grateful Dead, Jefferson Airplane, Quicksilver Messenger Service, Τζάνις Τζόπλιν και Big Brorther and The Holding Company, Charlatans, The Beau Brummels, Moby Grape, It’s A Beautiful Day, Σαντάνα και πολλοί ακόμη αρχίζουν και διαμορφώνουν τον ήχο του Σαν Φρανσίσκο, ενώ όλο και περισσότερα ονόματα από άλλες πόλεις θέλουν να συνδεθούν στενά με αυτόν τον ήχο (The Doors, Country Joe and the Fish, The Mamas & The Papas, Crosby, Stills, Nash & Young, Canned Heat, The Seeds, Τζίμι Χέντριξ, The Byrds, 13th Floor Elevators και ο κατάλογος δεν τελειώνει).
Κάποια στιγμή τα τουριστικά λεωφορεία που έφταναν στην πόλη έκαναν αναγκαστική στάση στη διασταύρωση της Haight με την Αshbury για να δουν όλοι το κοινόβιο των Grateful Dead στο νούμερο 710 και να ακούσουν από τα ανοιχτά παράθυρα τον ομότιτλο ύμνο της πόλης (το τραγούδι που έγραψε ο Τζον Φιλιπς των The Mamas & The Papas και τραγούδησε ο Σκοτ ΜακΚένζι για να προωθηθεί το φεστιβάλ του Μόντερεϊ) που λέει «αν πας στο Σαν Φρανσίσκο να βεβαιωθείς ότι φοράς λουλούδια στο κεφάλι σου» (If you’re going to San Fransisco).
Το φεστιβάλ του Μόντερεϊ ήταν το πρώτο μεγάλο υπαίθριο γεγονός στην ιστορία της ροκ μουσικής. Εγινε σε μια τεράστια έκταση 100 μίλια νότια του Σαν Φρανσίσκο τον Ιούνιο του 1967 και μαζί με το «Sgt. Pepper’s Lonely Heart Club Band» που είχε κυκλοφορήσει λίγες ημέρες νωρίτερα ήταν τα δύο μεγάλα γεγονότα που σημάδεψαν το καλοκαίρι της αγάπης και την κουλτούρα των παιδιών των λουλουδιών. Εκεί έκαψε την κιθάρα του ο Χέντριξ, εκεί έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση σε κοινό η Τζάνις και ο Οτις Ρέντινγκ, εκεί βρέθηκε μόνο ο Μπράιαν Τζόουνς από τους Rolling Stones (γιατί στους άλλους δύο πιο διάσημους είχε απαγορευτεί η είσοδος στις ΗΠΑ λόγω ναρκωτικών), εκεί αποθεώθηκαν οι Σάιμον & Γκαρφάνκελ, Animals, Jefferson Airplane και οι Byrds, εκεί έμαθαν όλοι το μεγαλείο του Ινδού μαέστρου Ραβί Σανκάρ.
Υστερα από αυτήν τη μεγάλη γιορτή όλοι άρχισαν να ταξιδεύουν μακριά από την πόλη, άλλοι χάθηκαν στη φύση της Αμερικής, άλλοι τράβηξαν για την Ινδία, άλλοι γύρισαν πίσω στην Ευρώπη. Και ενώ τα πράγματα έχουν αρχίσει να μουδιάζουν μετά το καλοκαίρι, τον Οκτώβριο η ομάδα των Diggers (μια αριστερίστικη αναρχοαυτόνομη θεατρική κολεκτίβα) οργανώνει μια τεράστια διαδήλωση στην οδό Haight που την ονομάζει «Ο θάνατος του χίπη» και το κομβικό σημείο αρχίζει να αποτελεί τόπο ανησυχίας και ατέρμονης διαφωνίας.
Σιγά σιγά το σκηνικό αλλάζει. Η βία, και όχι η αγάπη πια, μπαίνει στη ζωή, μέχρι την επόμενη άνοιξη όταν μια σειρά γεγονότων, από τη δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ μέχρι τον αφανισμό των Μαύρων Πανθήρων, φέρνει αντιμέτωπη την κοινωνία και ειδικότερα τους νέους με το τεράστιο νούμερο των ανθρώπων που έχουν χαθεί σε έναν αβέβαιο πόλεμο.