…Προπάντων εκείνο το φαιό σύνθημα
Αγαπητέ Αλέξανδρε, Οταν με ρώτησες για τις καταλήψεις ήξερα ότι δεν ψωνίζεις από το ετοιματζίδικο των ιδεών. Ξέρω επίσης ότι διαφωνείς με τη συμφωνία των Πρεσπών αλλά δεν συμφωνείς με το ανατριχιαστικό σύνθημα «Η δημοκρατία πρόδωσε τη Μακεδονία» ούτε δέχεσαι τη ρετσινιά του φασίστα ή του εθνικιστή.
Πάμε, λοιπόν, από την αρχή. Οταν ο ΣΥΡΙΖΑ καθιέρωσε την ψήφο στα δεκαεπτά, σάλος μέγας ξέσπασε. Η ανωριμότης των νέων, η άπελπις προσπάθεια του ΣΥΡΙΖΑ να κολακεύσει τη νεολαία και να ψαρέψει στα θολά νερά – τέτοια. Τώρα ένιοι των δεινών επικριτών αποθεώνουν τους καταληψίες! Ωριμοι, σοβαροί, ευαίσθητοι, πατριώτες και τα λοιπά. Δυστυχώς, ούτε από την απέναντι πλευρά έλειψαν οι απαξιωτικές αναφορές. Τα παιδιά παρασύρονται, δεν έχουν γνώση του πράγματος κ.λπ.
Ας αφήσουμε όμως τα δύο μέτρα και δύο σταθμά να βολεύουν την εκατέρωθεν αμηχανία κι ας πάμε στο δίπτυχο μείζον. Πρώτον, είναι θεμιτό να γίνονται καταλήψεις – προσοχή: καταλήψεις και όχι ποικίλες κινητοποιήσεις και εκδηλώσεις– για θέματα που δεν αφορούν την παιδεία; Και, δεύτερον, νομιμοποιείται μια κατάληψη –μιλώ για δημοκρατική νομιμοποίηση– αν δεν εγκρίνεται από την πλειονότητα των μαθητών σε κάθε σχολείο;
Είμαι βέβαιος ότι συμφωνείς για το δεύτερο και δεν χρειάζονται περισσότερα. Ομως ας εξετάσουμε μια ιδιάζουσα περίπτωση: αν η πρόταση για κατάληψη γίνει από εθνικιστές ή ακροδεξιούς ή φασίστες και ζητηθεί η έγκρισή της από τη συνέλευση, τι κάνουμε; Τους εμποδίζουμε να κατεβάσουν την πρόταση διαλύοντας τη συνέλευση; Κι αν, ο μη γένοιτο, εγκριθεί η πρότασή τους από την πλειονότητα, τι λες; Εμποδίζουμε την κατάληψη;
Εγω λέω ευθέως όχι, Αλέξανδρε. Θα προβληματιστώ, θα μελαγχολήσω και θα ανησυχήσω, αλλά θα σεβαστώ τις δημοκρατικές διαδικασίες. Αυτό είναι το ράπισμα στους φασίστες –η εμμονή στη δημοκρατία που εκείνοι χλευάζουν και απορρίπτουν– και όχι η χρήση των όπλων που οι ίδιοι επιστρατεύουν. Δηλαδή η αυθαιρεσία και η βία. Αν υιοθετηθεί η φαιά λογική τους, το πλήγμα το δέχεται η δημοκρατία, όχι εκείνοι.
Ξανά: τον φασισμό δεν τον πολεμάς με τα όπλα του. Επιστρατεύεις επιχειρήματα. Και ιστορικά παραδείγματα για τα φρικώδη έργα και τις εγκληματικές ημέρες του φασισμού και του ναζισμού, απευθυνόμενος στην πλειονότητα και όχι σ’ αυτούς. Αυτοί δεν νοιάζονται για επιχειρήματα…
Τώρα αν μια μικροκοινωνία, οι μαθητές ενός σχολείου ας πούμε, ή συνολικά μια κοινωνία ασπαστεί τις ιδέες τους και τους καταστήσει υπολογίσιμη δύναμη ή τους δώσει την εξουσία, ε τότε η κοινωνία αυτή είναι άξια της μοίρας της. Αυτό της πρέπει. Ας το λουστεί βυθισμένη στα ερέβη και στον πρωτογονισμό.
Ομως δεν θα κατεβάσεις τα τανκς για να ακυρώσεις την απελπιστική λαϊκή ετυμηγορία. Θα την υποστείς. Και θα προβληματιστείς για το πώς έφτασε ένας λαός να επιλέξει φασίστες για να κυβερνηθεί, ελπίζοντας ότι σύντομα θα καταλάβει τι εστί φασισμός και θα στραφεί εναντίον του.
Πάμε τώρα στο πρώτο. Αν ως λόγοι κατάληψης ενός σχολείου νομιμοποιηθούν θέματα που δεν αφορούν την παιδεία, ανοίγει ένας κύκλος επίφοβος. Σήμερα γίνεται κατάληψη για τη Μακεδονία, αύριο για την επέμβαση των ΗΠΑ στη Βενεζουέλα, μεθαύριο για τη Συρία, για το μεταναστευτικό του Τραμπ, για τα πυρηνικά, για την κλιματική αλλαγή – για χίλια δυο.
Φαύλος κύκλος, αγαπητέ μου. Που οδηγεί σε μόνιμες αντιδικίες και αδιέξοδο. Ενώ κάλλιστα η άψη της νεότητος και η υπαρκτή ευαισθησία της μπορούν να σαρκώσουν γόνιμους τρόπους αντίδρασης. Με ποικίλες εκδηλώσεις στο σχολείο, με συζητήσεις, ενημέρωση, προβολές, αλλά και κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις εκτός σχολείου.
Οχι. Δεν είναι φασίστες όλοι όσοι μετέχουν στις καταλήψεις. Αλλά και μόνο εκείνο το χυδαίο και φασιστικό σύνθημα εναντίον της δημοκρατίας εμένα θα με απέτρεπε να μετάσχω… Ωριμος είσαι. Η επιλογή δική σου.
Αν ως λόγοι κατάληψης ενός σχολείου νομιμοποιηθούν θέματα που δεν αφορούν την παιδεία, ανοίγει ένας κύκλος επίφοβος