Ολιστική στρατηγική ανάπτυξης με θεμέλιο την ΕΚΕ
Toυ Δημήτρη Αυλωνίτη
Κοινωνικά υπεύθυνη επιχείρηση είναι μια ανταγωνιστική επιχείρηση, καθώς καινοτομεί προκειμένου να συμβάλει στην προστασία του περιβάλλοντος και τη διαμόρφωση υγιούς σχέσης με τον κοινωνικό της περίγυρο
Ηολιστική στρατηγική ανάπτυξης που εκπόνησε και εφαρμόζει η κυβέρνηση ενσωματώνει σε κάθε της διάσταση τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Η έννοια της βιωσιμότητας –οικονομικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής– αποτελεί τον συνεκτικό ιστό των επιμέρους δράσεων και προτεραιοτήτων που θέτει αυτό το σχέδιο δράσης, προκειμένου η παρατηρούμενη βελτίωση ορισμένων βασικών μακροοικονομικών μεγεθών να συνδυαστεί με την αντιμετώπιση χρόνιων δομικών αδυναμιών της ελληνικής οικονομίας.
Η εγχώρια επιχειρηματικότητα αποτελεί βασικό δρώντα στην προσπάθεια ολοκλήρωσης τέτοιων μετασχηματισμών. Σε αυτό το πλαίσιο η εκπόνηση ενός οδικού χάρτη για την εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ) αποτελεί το σημείο τομής μεταξύ δύο θεμελιωδών στόχων της αναπτυξιακής στρατηγικής: της τόνωσης της ανταγωνιστικότητας και της έμφασης στις ανάγκες της εργασίας. Κοινωνικά υπεύθυνη επιχείρηση είναι μια ανταγωνιστική επιχείρηση, καθώς καινοτομεί προκειμένου να συμβάλει, πέρα από τις όποιες κανονιστικές απαιτήσεις, στην προστασία του περιβάλλοντος και τη διαμόρφωση υγιούς σχέσης με τον κοινωνικό της περίγυρο. Ταυτόχρονα είναι μια επιχείρηση που κερδίζει την εμπιστοσύνη καταναλωτών και προμηθευτών. Κυρίως, όμως, είναι μια επιχείρηση που δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για την προσέλκυση και ανάδειξη εργαζομένων υψηλών προσόντων. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα κρίσιμη πτυχή της ΕΚΕ, με δεδομένο το κύμα φυγής νέων για αναζήτηση εργασίας στο εξωτερικό την περίοδο της κρίσης.
Ο οδικός χάρτης που εκπονεί το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης θα επιχειρήσει να αξιοποιήσει στο έπακρο αυτές τις δυνατότητες μέσα από τρεις θεμελιώδεις στόχους:
Πρώτον, τη διαφύλαξη του αμιγώς εθελοντικού χαρακτήρα αυτών των δράσεων. Η συμβολή εταιρειών στην δόμηση ενός βιώσιμου παραγωγικού προτύπου δεν μπορεί να συνοδεύεται από επιπλέον διοικητικά βάρη ή κόστη συμμόρφωσης. Οπου η νομοθεσία –εθνική ή ευρωπαϊκή– κρίνει ότι διακυβεύονται καθοριστικές πτυχές δημόσιου συμφέροντος επιβάλλει και αντίστοιχες υποχρεώσεις. Η ΕΚΕ αφορά δράσεις, οργανωτικά πρότυπα και εντέλει μια επιχειρηματική κουλτούρα η οποία κινείται πέρα από τα όσα ορίζει ο νόμος.
Δεύτερον, την προαγωγή πρακτικών ΕΚΕ στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Μέχρι σήμερα, η συγκεκριμένη κατηγορία εταιρειών είτε δεν είναι ιδιαίτερα ενεργή σε τέτοιες πρωτοβουλίες είτε δεν αναγνωρίζει ότι ορισμένες πρακτικές που εφαρμόζει εντάσσονται σε κάποια θεματική της ΕΚΕ. Από τη στιγμή που επιχειρήσεις αυτού του μεγέθους αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα, δεν έχουμε την πολυτέλεια να μην εμπλακούν ενεργά σε αυτήν τη διαδικασία. Η σημασία των κινήτρων είναι προφανής, αλλά δεν θα έπρεπε να ταυτίζονται με άμεσα οικονομικά οφέλη, γιατί ενδέχεται να εμφανιστούν φαινόμενα καταχρηστικής επίκλησης κοινωνικής υπευθυνότητας. Αντιθέτως, είναι αναγκαίο να δοθεί έμφαση σε θέματα επιμόρφωσης στελεχών, επιχειρηματικής φήμης και διάχυσης καλών πρακτικών προς τους καταναλωτές, ώστε να επέλθει μια ουσιώδης αλλαγή υποδείγματος στον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας κοινωνικά υπεύθυνων μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Ο τρίτος στόχος αφορά τη θέσπιση αντικειμενικών διαδικασιών πιστοποίησης, στις οποίες θα υπόκεινται όσες εταιρείες το επιθυμούν. Η επιτυχής ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας θα οδηγούσε στην εγγραφή μιας εταιρείας σε ένα μητρώο κοινωνικά υπεύθυνων εταιρειών, το οποίο θα τηρείται στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή ως τμήμα ενός Παρατηρητηρίου ΕΚΕ. Το Παρατηρητήριο δεν θα αναδεικνύει μόνο ατομικές περιπτώσεις κοινωνικά υπεύθυνων επιχειρήσεων προκειμένου να αναγνωρίζονται και να επιβραβεύονται από τον κύκλο των συναλλασσόμενων με αυτές. Επιπλέον, θα καταγράφει και θα αξιολογεί την εφαρμογή του οδικού χάρτη με βάση ποσοτικά στοιχεία και δείκτες προκειμένου να επέρχονται οι αναγκαίες βελτιώσεις.
Η προσπάθεια υλοποίησης αυτών των προτεραιοτήτων θα βασιστεί αφενός στην εννοιολογική αποσαφήνιση της ΕΚΕ, με ευθεία αναφορά στις εθνικές προτεραιότητες που έχουν οριστεί στο πλαίσιο των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης, αφετέρου στον διαρκή διάλογο με κοινωνικούς εταίρους, παραγωγικούς φορείς και ενώσεις καταναλωτών. Οραμα όλων των εμπλεκομένων πρέπει να είναι η ανάδειξη της βιωσιμότητας σε συστατικό στοιχείο του επιχειρείν στη χώρα μας.