Οταν ο Γιώργος Λάνθιμος αγγίζει τα αστέρια

Ιστορική στιγμή οι δέκα υποψηφιότητες για την «Ευνοούμενη» του Γιώργου Λάνθιμου

Εν συντομία

Ο σκηνοθέτης που έφτασε στο Χόλιγουντ και στα Οσκαρ.

Γιατί ενδιαφέρει

Μια καριέρα σε απογείωση.

Για να φτάσει το ταξίδι του μέχρι τα αστέρια ο Γιώργος Λάνθιμος χρειάστηκε να διανύσει μια μεγάλη διαδρομή, από το Παγκράτι έως το Λονδίνο όπου βρήκε τη δική του γη της επαγγελίας. Το αν ο σκηνοθέτης κάνει σχέδια για νέα μετακόμιση – προς Χόλιγουντ– θα το γνωρίζουμε μετά την ανακοίνωση των 91ων βραβείων Οσκαρ στις 24 Φεβρουαρίου.

Είναι δικαιολογημένα το επίκεντρο των συζητήσεων: δέκα υποψηφιότητες για ταινία Ελληνα σκηνοθέτη (παρότι αγγλική παραγωγή) είναι κάτι πρωτοφανές. Τα φεστιβαλικά σημάδια του καλοκαιριού από τη Βενετία, όταν η «Ευνοούμενη» πήρε το δεύτερο βραβείο, κάτι έδειχναν. Ο διψήφιος αριθμός υποψηφιοτήτων στα BAFTA επιβεβαίωσε τις αρχικές υποψίες. Ομως το όνομα του Λάνθιμου απουσίαζε από τις Χρυσές Σφαίρες και τα βραβεία των Αμερικανών σκηνοθετών, χαμηλώνοντας τις προσδοκίες. Ωσπου ήρθαν οι οσκαρικές υποψηφιότητες.

Πώς έφτασε μέχρι εδώ ο Yorgos

Από τη διαφήμιση του «πουτ δε κοτ ντάουν» και τα κλιπ των Ρουβά και Βανδή στον «Κυνόδοντα» που εκτόξευσε την καριέρα του για να προσγειωθεί στο Kodak Theatre στην τελετή των Οσκαρ

Lanthimos; Στην αρχή αντιμετωπιζόταν σαν οποιοσδήποτε ταλαντούχος, ψαγμένος νεόκοπος σκηνοθέτης που πηγαινοερχόταν με άνεση από τη διαφήμιση (διάσημη αυτή της Nova με τον μπάτσο να διατάζει «πουτ δε κοτ ντάουν») στα μουσικά κλιπ των Ρουβά και Βανδή, εξαργυρώνοντας τις σπουδές στη Σχολή Σταυράκου. Ο Λάνθιμος ως μικρομηκάς επιχείρησε, κατά πληροφορίες, χωρίς επιτυχία να περάσει από το Φεστιβάλ της Δράμας. Η πρώτη του ταινία κόπηκε και η δεύτερη έγινε μεν δεκτή στο διαγωνιστικό αλλά δεν συγκίνησε την κριτική επιτροπή.

Ο Λαζόπουλος τον ξεχώρισε στο σετ των «Δέκα μικρών Μήτσων» όπου εργαζόταν ως βοηθός σκηνοθέτη και του έδωσε την ευκαιρία. Ο «Καλύτερός μου φίλος» (2001), μια εμπορική κωμωδία, έχει συν-σκηνοθέτες τους Λαζόπουλο και Λάνθιμο. Το 2005 κάνει την πρώτη του προσωπική ταινία, την «Κινέττα», πρώτο δείγμα ενός ακραίου φορμαλισμού που θα τελειοποιηθεί με τον «Κυνόδοντα».

Ο «Κυνόδοντας» έρχεται την κατάλληλη εποχή. Η Ελλάδα της κρίσης στο προσκήνιο και ο κριτικός του «Guardian» μιλάει για ανερχόμενο Greek weird cinema, παρουσιάζοντας τον Λάνθιμο ως γκουρού. Οι φωνές για κλοπή της ιδέας από μεξικανική ταινία του 1973 μόνο καλό κάνουν και ο «Κυνόδοντας» φτάνει στην οσκαρική πεντάδα των ξενόγλωσσων φιλμ. Οι «Αλπεις» παραλίγο να γίνουν τροχοπέδη, αλλά η διεθνής καριέρα μόλις ξεκινά. Με το Λονδίνο ως βάση ο Λάνθιμος βάζει μπροστά την πρώτη του διεθνή παραγωγή. Ο «Αστακός» με τον Κόλιν Φάρελ και τη Ρέιτσελ Βάις κοστίζει 4 εκατ. ευρώ που καλύπτονται από βρετανικά, γαλλικά και ολλανδικά κεφάλαια, ενώ η εμπορική επιτυχία (18 εκατ. ευρώ οι εισπράξεις) και κυρίως η οσκαρική υποψηφιότητα για το σενάριο των Φιλίππου – Λάνθιμου καθιερώνουν τον Yorgos. Ο «Θάνατος του ιερού ελαφιού» δύο χρόνια αργότερα επιβεβαιώνει την παραπάνω διαπίστωση και φέτος έρχεται η στιγμή για το μεγάλο άλμα.

«Απολαμβάνω να δουλεύω εδώ» μας είχε πει πριν από δύο χρόνια, «αφού μπορώ να κάνω απερίσπαστος τη δουλειά μου». Στα 46 του χρόνια ο Λάνθιμος βρίσκεται στην καλύτερη φάση της καριέρας του, υποστηρίζεται από ένα μεγάλο studio (τη Fox, αντί της πιο ανεξάρτητης A24 των δύο προηγούμενων φιλμ) και δείχνει πανέτοιμος να γράψει ιστορία.