Μείωση αποδοχών επιφέρει η «απασχολησιμότητα»
Ο χάρτης των μορφών εργασίας που προωθούν
Ποιες όμως είναι αυτές οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης (όλες συντείνουν ώστε να μειώνονται οι αποδοχές του κόσμου της μισθωτής εργασίας); To Documento σε μια προσπάθεια να δώσει το στίγμα της επόμενης μέρας στην αγορά εργασίας σάς παρουσιάζει τον χάρτη όλων των ευέλικτων μορφών απασχόλησης.
Η μερική απασχόληση. Αποτελεί τη βασίλισσα της ευελιξίας στην Ελλάδα, αφού στα χρόνια μετά το 2010 (μνημονιακή εποχή) γιγαντώθηκε. Σύμφωνα με τα στοιχεία, ο αριθμός όσων άλλαξαν τις συμβάσεις εργασίας (από πλήρη σε μερική απασχόληση αλλά και εκ περιτροπής εργασία) μέσα στη δεκαετία 2009-2018 αυξήθηκε σε ποσοστό 200%. Πρόκειται για τη μορφή απασχόλησης που προκύπτει κατόπιν συμφωνίας εργοδότη και εργαζομένου μέσω έγγραφης ατομικής σύμβασης, για ορισμένο ή αόριστο χρόνο, που ορίζει ημερήσια ή εβδομαδιαία ή δεκαπενθήμερη ή μηνιαία εργασία η οποία θα είναι μικρότερης διάρκειας από την κανονική (40 ώρες ανά εβδομάδα). Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η εκ περιτροπής απασχόληση. Με βάση το νομοθετικό πλαίσιο, αν περιοριστούν οι δραστηριότητές του ο εργοδότης μπορεί, αντί καταγγελίας της σύμβασης εργασίας, να επιβάλει σύστημα εκ περιτροπής απασχόλησης στην επιχείρησή του, η διάρκεια της οποίας δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τους εννέα μήνες στο ίδιο ημερολογιακό έτος.
Διαθεσιμότητα. Είναι ο θεσμός με τον οποίο οι επιχειρήσεις αν έχει περιοριστεί η οικονομική τους δραστηριότητα μπορούν, αντί της καταγγελίας της σύμβασης εργασίας, να θέτουν εγγράφως σε διαθεσιμότητα τους μισθωτούς τους, η οποία δεν μπορεί να υπερβεί συνολικά τους τρεις μήνες ετησίως. Ο εργαζόμενος σε αυτή την περίπτωση δικαιούται το ήμισυ του μέσου όρου των τακτικών αποδοχών του των δύο τελευταίων μηνών με πλήρη απασχόληση και πρόσθετο επίδομα 10% επί των αποδοχών του από τον ΟΑΕΔ.
Ορισμένος χρόνος πρόσληψης. Οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου αποτελούν τη συνηθέστερη πρακτική ανάπτυξης της προσωρινής
απασχόλησης στην Ελλάδα. Πρόκειται για τις συμβάσεις που η συμφωνημένη διάρκειά τους είναι για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Στην Ελλάδα η εποχική απασχόληση, λόγω της ευρύτητας του τουριστικού τομέα, είναι εξαιρετικά διαδεδομένη. Μέσα από αυτήν τη μορφή ο εργοδότης παρακάμπτει μια σειρά ευεργετικών και προστατευτικών διαστάσεων της απασχόλησης (αφού δεν οφείλει αποζημίωση απόλυσης).
Προσωρινή απασχόληση. Πρόκειται για τον θεσμό της ενοικίασης προσωπικού μέσω των εταιρειών προσωρινής απασχόλησης (ΕΠΑ) ή μέσω της εξωτερικής ανάθεσης τομέων της εργασίας σε εργολαβικές επιχειρήσεις (π.χ. καθαριότητα ή υπηρεσίες φύλαξης). Είναι η μορφή απασχόλησης που προϋποθέτει τη σχέση εργασίας μεταξύ μισθωτού και άμεσου εργοδότη (δανείζουσα εταιρεία), ο οποίος προμηθεύει προσωρινά προσωπικό σε τρίτο (δανειζόμενη επιχείρηση) που αποτελεί τον έμμεσο εργοδότη. Μέσω αυτών των μορφών έχουν καταστρατηγηθεί πολλές προστατευτικές διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας (κυρίως ως προς τις αμοιβές υπερωριακής απασχόλησης και της εβδομαδιαίας ανάπαυσης).
Η παροχή έργου εκτός των εγκαταστάσεων του εργοδότη - τηλεργασία. Σε αυτήν τη μορφή απασχόλησης το προϊόν που παράγεται ή η υπηρεσία που παρέχεται για λογαριασμό του εργοδότη λαμβάνει χώρα σε τόπο επιλογής του εργαζομένου, συνήθως στο σπίτι, όπου δεν υπάρχει άμεση εποπτεία του εργοδότη. Ιδιαίτερη μορφή αυτού του είδους οργάνωσης της εργασίας είναι η τηλεργασία καθώς προϋποθέτει τη χρήση τεχνικών ηλεκτρονικής επεξεργασίας πληροφοριών και την εκτεταμένη χρήση τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού, τα οποία παρέχει ο εργοδότης. Με βάση την ελληνική εμπειρία, μέσω αυτής της διαδικασίας δίνεται η δυνατότητα στις επιχειρήσεις να μειώσουν το μη μισθολογικό κόστος (μέσω της ανασφάλιστης εργασίας) αφού είναι εξαιρετικά δύσκολο έως αδύνατο για τις ελεγκτικές αρχές να βρουν τους εξ αποστάσεως απασχολούμενους.