Αρχαιολόγοι σε απόγνωση
Διδάσκουν στις σχολές ξεναγών αλλά δεν τους επιτρέπεται να ξεναγούν. Ο αδιάφορος Χάρης Θεοχάρης και οι διεκδικήσεις του κλάδου
Εν συντομία
Ο Χάρης Θεοχάρης διαβεβαίωσε τους αρχαιολόγους ότι θα επαναφέρει τα ταχύρρυθμα προγράμματα κατάρτισης για το επάγγελμα του ξεναγού, αλλά στη συνέχεια τα σεμινάρια… εξαφανίστηκαν από την ιστοσελίδα του υπουργείου Τουρισμού.
Γιατί ενδιαφέρει
Οι αρχαιολόγοι καταγγέλλουν.
Μια πρωτοβουλία νέων αρχαιολόγων με τη συμμετοχή ανθρώπων από την ακαδημαϊκή κοινότητα διεκδικεί δυναμικά την επαναφορά των ταχύρρυθμων σεμιναρίων που τους δίνουν τη δυνατότητα να ασκήσουν το επάγγελμα του ξεναγού. Μετά τη συνάντηση με τον υπουργό Τουρισμού Χάρη Θεοχάρη που δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα, πλέον έχουν
συγκεντρώσει υπογραφές για να προσφύγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας. «Οι ξεναγήσεις αφορούν το γνωστικό πεδίο του αρχαιολόγου. Τα ταχύρρυθμα σεμινάρια έχουν παγώσει από το 2017. Παρά την πρόσφατη διαβεβαίωση του Χ. Θεοχάρη ότι θα προχωρούσαν κανονικά με το νέο νομοσχέδιο, πλέον έχουν αφαιρεθεί εντελώς από την ιστοσελίδα του υπουργείου Τουρισμού» ανέφερε στο Documento η αρχαιολόγος Δέσποινα Σολκίδου.
Οι αρχαιολόγοι θεωρούν ότι υπάρχει ένα ισχυρό λόμπι ξεναγών που ελέγχει την αγορά, χρησιμοποιεί ανορθολογικά επιχειρήματα εναντίον τους και τους αποκαλεί υποτιμητικά «διμηνίτες». «Μας αποκλείουν για να μπορεί ένας μικρός αριθμός ανθρώπων που είναι επίσημα καταγραμμένος στο μητρώο να εκμεταλλεύεται τη μεγάλη αγορά που διαμορφώνεται. Οι ξεναγοί υποστηρίζουν ότι επισκέπτονται διαρκώς αρχαιολογικούς χώρους και κάνουν πολλές εκδρομές ενώ εμείς όχι. Παρόλο που εμείς σκάβουμε
τους αρχαιολογικούς χώρους, διδάσκουμε στις σχολές ξεναγών και γράφουμε όλα τα συγγράμματα. Ως φοιτήτρια αρχαιολογίας έχω συμμετάσχει σε ανασκαφές στη Βεργίνα και σε πολλά άλλα μέρη, όπως και οι περισσότεροι συνάδελφοί μου. Είναι παράλογο να μας αποκλείουν. Πιστεύω ότι το υπουργείο Τουρισμού εξακολουθεί να ευνοεί μια μικρή ομάδα ανθρώπων».
Σήμερα οι πιστοποιημένοι ξεναγοί στην ελληνική επικράτεια είναι μόλις 600-1.000 άτομα, ενώ οι επισκέπτες από το εξωτερικό μέσα στο 2019 πλησίασαν τα 15.000.000. «Υπάρχει μεγάλη ανάγκη για νέους ανθρώπους στο επάγγελμα. Δεν ζητάμε να μη δουλέψουν οι ξεναγοί. Πιστεύουμε όμως ότι και οι αρχαιολόγοι μπορούν να προσφέρουν ποιότητα στην παρεχόμενη υπηρεσία».
«Δεν ζητάμε να βολευτούμε ούτε να πάρουμε θεσούλες»
Το 2012 ψηφίστηκε ο νόμος 4093/2012 (ΦΕΚ 222/Α΄) με τον οποίο θεσμοθετήθηκαν δίμηνα
ταχύρρυθμα σεμινάρια τα οποία απευθύνονταν σε απόφοιτους ανθρωπιστικών σπουδών. Παρά την επιτυχία που είχαν τα προγράμματα, το 2017 το υπουργείο Τουρισμού πάγωσε αναιτιολόγητα τη διεξαγωγή τους. «Υπάρχει κοινοτική οδηγία και σύμφωνα με τον νόμο τα σεμινάρια πρέπει να πραγματοποιούνται τρεις φορές τον χρόνο. Τελικά όλα είναι ζήτημα πολιτικής βούλησης. Εχουν υπάρξει μια σειρά από ερωτήσεις στη Βουλή και έχει κινητοποιηθεί και ο Συνήγορος του Πολίτη» σχολίασε η Δ. Σολκίδου και πρόσθεσε ότι «δεν ζητάμε να βολευτούμε ούτε να πάρουμε θεσούλες. Ζητάμε να δουλέψουμε ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Αυτή η κυβέρνηση υποτίθεται ότι είναι υπέρ της ελεύθερης πρωτοβουλίας, ωστόσο βάζει εμπόδια σε ανθρώπους που επιθυμούν να ασκήσουν το επάγγελμά τους».
Από το 2018 άνοιξε ξανά η Σχολή Ξεναγών στην Αθήνα (για κάποια χρόνια δεν λειτουργούσε καθόλου), ενώ το 2019 άνοιξε και η αντίστοιχη σχολή στη Θεσσαλονί
κη. Αυτές οι σχολές εντάσσονται στις μεταδευτεροβάθμιες επαγγελματικές σχολές και αφορούν απόφοιτους λυκείου.
«Προσπάθησα δύο φορές να περάσω στη Σχολή Ξεναγών Αθήνας που επαναλειτούργησε τα δύο τελευταία χρόνια, αλλά μάταια. Η εισαγωγή δεν γίνεται με εξετάσεις αλλά με μοριοδότηση κυρίως από τις ξένες γλώσσες. Κατέχω το ανώτερο πτυχίο στα αγγλικά και τα γερμανικά. Και τις δύο χρονιές στη σχολή δέχτηκαν γύρω στα σαράντα άτομα, εκ των οποίων το ποσοστό για εμάς τους απόφοιτους ανθρωπιστικών σπουδών ήταν περίπου 30%. Είδα τουλάχιστον χίλιες αιτήσεις όταν ανακοινώθηκαν τα μόρια και ανάμεσα σε αυτούς που έμειναν απέξω ήταν άτομα με μεταπτυχιακά και διδακτορικά! Οι ίδιοι άνθρωποι δικαιούνται να διδάξουν στις σχολές ξεναγών και να γράψουν συγγράμματα. Δεν δικαιούνται όμως να ξεναγήσουν. Αυτό είναι παράλογο».
Κομματικές «εξυπηρετήσεις» και τοπικά συμφέροντα
Το επόμενο διάστημα η κυβέρνηση σχεδιάζει να ανοίξει νέες σχολές ξεναγών σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, κάτι που, όπως τονίζουν οι αρχαιολόγοι, δεν σχετίζεται με τα δικά τους αιτήματα. Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες του Documento, αυτές οι σχολές ενδέχεται να συνδυάζονται με κομματικές «εξυπηρετήσεις» και τοπικά συμφέροντα. «Δεν μπορώ να φανταστώ τι περισσότερο μπορούν να προσφέρουν όλα αυτά τα νέα τμήματα. Δεν θα διδάσκουν κλασική αρχαιολογία και ιστορία της τέχνης; Τι είναι αυτό το παραπάνω που εμείς οι αρχαιολόγοι δεν μπορούμε να καλύψουμε με τα ταχύρρυθμα σεμινάρια;».
Το θέμα με τα σεμινάρια αυτήν τη στιγμή έχει παγώσει, παρόλο που ο νόμος βρίσκεται σε ισχύ. «Ο υπουργός Τουρισμού μάς είχε υποσχεθεί ότι το θέμα μας θα διευθετηθεί. Είχε θίξει μάλιστα και ορθώς το ζήτημα με τις παράνομες ξεναγήσεις που έχουν πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Τελικά δεν έγινε καμία ουσιαστική κίνηση. Αυτήν τη στιγμή έχουμε συλλέξει μεγάλο αριθμό υπογραφών για την προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας προκειμένου να διεκδικήσουμε τα νόμιμα δικαιώματά μας. Είναι σίγουρο ότι ο μεγάλος αριθμός τουριστών δεν καλύπτεται από τους υπάρχοντες ξεναγούς. Εχω εργαστεί κι εγώ στον τομέα του τουρισμού και γνωρίζω ότι υπάρχει έλλειψη σε ξεναγούς. Υπό κανονικές συνθήκες η Ακρόπολη δέχεται τους καλοκαιρινούς μήνες περίπου 5.000 επισκέπτες ημερησίως» ανέφερε στο Documento η απόφοιτος της Σχολής Αρχαιολογίας και πρόσθεσε ότι «το πρόβλημα θα μπορούσε να λυθεί με τα ταχύρρυθμα σεμινάρια. Η Σχολή Αρχαιολογίας δυστυχώς παράγει άνεργους επιστήμονες με μεταπτυχιακά και διδακτορικά που είναι πλήρως καταρτισμένοι και θα μπορούσαν να ξεναγήσουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Εμείς ζητάμε να συνεχιστούν τα σεμινάρια για να διοχετευτούν στην αγορά άνθρωποι που παρέχουν άριστες υπηρεσίες και τους προτιμούν τα πρακτορεία».
«Μας αποκλείουν για να μπορεί ένας μικρός αριθμός ανθρώπων που είναι επίσημα καταγραμμένος στο μητρώο να εκμεταλλεύεται τη μεγάλη αγορά που διαμορφώνεται λόγω της αυξημένης τουριστικής κίνησης»
Δέσποινα Σολκίδου
Αρχαιολόγος