Σχεδιάζοντας ξανά τον «Μεγάλο περίπατο»
Ενας δήμος στην αναζήτηση (;) ενός οράματος, μιας στρατηγικής και μιας τακτικής
Αγαπητέ κ. δήμαρχε,
Οταν επιλέγεις να μετασχηματίσεις το κέντρο της Αθήνας και να αλλάξεις τις συνήθειες ζωής και εργασίας χιλιάδων ανθρώπων (και δεκαετιών) θα πρέπει να αντιλαμβάνεσαι ότι πρόκειται για πολύ σοβαρή υπόθεση της οποίας τη σοβαρότητα και την ευθύνη δεν μπορείς απλώς να παρακάμπτεις. Εκατοντάδες νέοι επιστήμονες διδάσκονται κάθε χρόνο στα πολυτεχνεία της χώρας τη σοβαρότητα τέτοιων παρεμβάσεων και βγαίνουν από αυτά με μια πολύ βαριά ευθύνη στις πλάτες τους, την οποία πολλοί κουβαλούν για όλη τους τη ζωή και όχι για μερικές θητείες.
Στην Αθήνα υπάρχει σήμερα συσσωρευμένη εμπειρία για το πώς αλλάζουν οι πόλεις προς το καλύτερο, εμπειρία που κάποιος πρέπει να φέρει στην ομάδα σου και ο σχεδιασμός σου να βασιστεί σε αυτήν. Δεν ξεπερνάς τα υπαρκτά προβλήματα του παρελθόντος στην παραγωγή του δημόσιου χώρου απλώς αγνοώντας τα. Εξάλλου μέσα στον δήμο σου και όχι πολύ παλιά έχεις το παράδειγμα της πεζοδρόμησης της Διονυσίου Αρεοπαγίτου, το οποίο είναι ένα από τα πλέον επιτυχημένα έργα αστικής ανάπλασης σε διεθνές επίπεδο. Αν δεν μπορείς να κάνεις κάτι ακόμη κα
λύτερο από αυτό, απλώς ακολούθησε το παράδειγμά του.
Στον δήμο σου επίσης σήμερα συντάσσεται το σχέδιο βιώσιμης αστικής κινητικότητας της επόμενης δεκαετίας για την Αθήνα, το λεγόμενο ΣΒΑΚ, το οποίο ο προκάτοχός σου ανέθεσε σε μια μεγάλη ομάδα επιστημόνων, αντίστοιχα αξιόλογων με τη δική σου, με συμμετοχή εξειδικευμένων ερευνητών του ΕΜΠ. Η στρατηγική αυτή ακολουθεί διαδικασίες διαβούλευσης με τους τοπικούς φορείς και τους πολίτες αλλά και μια σειρά οδηγιών και κατευθύνσεων που προέρχονται από τη διεθνή εμπειρία που αναφέραμε παραπάνω. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψεις εκ νέου τον τροχό ακυρώνοντας τη δουλειά της προηγούμενης δημοτικής αρχής. Αν θεωρείς τους προηγούμενους «νάνους», πάτα στους ώμους τους και γίνε εσύ «γίγαντας».
Αν θες να σχεδιάσεις μια πόλη για τους κατοίκους, τους πεζούς, τους ανάπηρους, τους ποδηλάτες, τους χρήστες των ΜΜΜ και τους επαγγελματίες, συνομίλησε ειλικρινά με αυτούς στους οποίους απευθύνεσαι. Αν δεν ξέρεις πώς να συνομιλήσεις μαζί τους οργανωμένα και αποτελεσματικά, συμβουλέψου εξειδικευμένους επιστήμονες που θα σου δείξουν πώς να το κάνεις. Ευτυ
χώς πια υπάρχουν και τέτοιοι στη χώρα μας και δεν τους λένε «συγκοινωνιολόγους». Πιθανόν να μην είναι καν στους κύκλους σου και να μη σου τους έχει συστήσει κάποιος προσωπικά. Είναι κατά κανόνα νέοι, γύρω στα 3040, άνθρωποι της γενιάς σου δηλαδή, που βγήκαν έξω, σπούδασαν, δούλεψαν και γύρισαν για να σε βοηθήσουν, εσένα και κάθε δήμαρχο της χώρας. Γιατί εσείς παίρνετε ακόμη τις αποφάσεις, αλλά οφείλετε πια να τις παίρνετε συμμετοχικά. Οχι κατ’ επίφαση. Πραγματικά!
Επίσης χρειάζεται ένα ευρύτερο όραμα. Ενα όραμα όχι ως συρραφή μπαγιάτικων μελετών και χρεοκοπημένων ιδεών, αλλά ένα καινούργιο όραμα για την Αθήνα, σύμφωνα με όσα έχουν συμβεί από την ολυμπιάδα και μετά. Ενα όραμα που έχει «διαβάσει» καλά την οικονομική κρίση και όσα άφησε πίσω της, ένα όραμα που δεν θα διστάζει να κοιτάξει κατάματα τις παγκόσμιες εξελίξεις, ακόμη και την πανδημία. Οχι για να τις αξιοποιήσει εργαλειακά, αλλά για να τις λάβει υπόψη ουσιαστικά. Ενα όραμα που θα θυμάται και τις άσχημες στιγμές της Ιστορίας για να τις θεραπεύσει, αντί να τις κουκουλώσει κάτω από ένα πολύχρωμο χαλί. Η Αθήνα είναι παγκόσμια μητρόπολη και πρέπει να έχει το όραμα που της αξίζει ως τέτοια. Ενα όραμα αυθεντικό, δικό της και όχι ένα όραμα κάποιου άλλου, μεταχειρισμένο από το παζάρι. Οταν στους συνεργάτες σου παρουσιάζαμε τι έκαναν οι Δανοί συνάδελφοί μας στη Νέα Υόρκη, δεν το πράξαμε για να κάνετε την Αθήνα καρικατούρα της. Αλλά για να την ξεπεράσετε!
Και αφού αποκτήσεις το όραμα, πρέπει να καταστρώσεις μια καλή στρατηγική. Πρέπει κάθε σου ενέργεια να δείχνει προς το όραμα, αλλά επιπλέον να υποστηρίζει με επάρκεια και τη μετάβαση σε αυτό. Να κοιτά στο μέλλον, αλλά να δικαιώνεται στο τώρα. Ο σχεδιασμός στρατηγικών μετάβασης είναι κι αυτός μια τέχνη, την οποία ενδέχεται να γνωρίζουν καλύτερα οι πολιτικοί σου αντίπαλοι εξ αριστερών γιατί αυτοί θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο και όλη τους τη ζωή βασανίζονται για το πώς θα το πετύχουν. Με ποια στρατηγική και ποια τακτική. Οχι με φτηνά κόλπα. Με μια στρατηγική που δεν θα τους προδώσει στην πρώτη στροφή του δρόμου και θα τους φτάσει ζωντανούς μέχρι τον τελικό τους προορισμό. Ζωντανούς, όχι πλουσιότερους!
Κλείνοντας, να πω ότι είναι μάλλον περιττό να μπω σε «λεπτομέρειες». Και δεν θα το κάνω. Αν θέλεις, λοιπόν, να ξανασχεδιάσεις τον «Μεγάλο περίπατο» της Αθήνας, ο οποίος μόνο «περίπατος» δεν θα είναι, κάνε μια γρήγορη επιστροφή στα βασικά. Το οικοδόμημα που χτίζεις «πονάει» στα θεμέλια. Και οι μεγάλες πολιτικές διαδρομές δεν χτίζονται με παλάτια στην άμμο.
Α, και μην το ξεχάσω. Κάποτε έλεγαν ότι «κάτω από την άσφαλτο υπάρχει παραλία». Τώρα θα σου πω μονάχα ότι περίπατος χωρίς «καλημέρα» δεν γίνεται.
Αν θέλεις, δήμαρχε, να ξανασχεδιάσεις τον «Μεγάλο περίπατο» της Αθήνας, ο οποίος μόνο «περίπατος» δεν θα είναι, επίστρεψε στα βασικά. Το οικοδόμημα που χτίζεις «πονάει» στα θεμέλια