Τρία ερωτήματα για τη διπλωματία της κουρτίνας
Δέσμια των εσωτερικών συσχετισμών εντός της ΝΔ η εξωτερική πολιτική της χώρας
Εν συντομία
Ο Τσαβούσογλου χάλασε τα σχέδια του Μαξίμου προδίδοντας τη μυστική συνάντηση στο Βερολίνο. Πλέον το θέμα είναι πώς γίνεται την ώρα που ξεκινάς μυστικές συνομιλίες με την Τουρκία να ζητάς ταυτόχρονα από τους Ευρωπαίους υπουργούς Εξωτερικών να λάβουν κυρώσεις κατά της ίδιας χώρας. Ρήγμα στις σχέσεις Μαξίμου – Δένδια.
Γιατί ενδιαφέρει
Η εξωτερική πολιτική –ειδικά τα ελληνοτουρκικά– είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να ασκείται με γνώμονα την εσωτερική πολιτική επικαιρότητα και τους συσχετισμούς δύναμης εντός του κυβερνώντος κόμματος.
Δέσμια της προχειρότητας, της μυστικής διπλωματίας και του συγκεντρωτισμού που διέπουν το σύστημα εξουσίας που έχει στήσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο Μαξίμου παραμένει η εξωτερική πολιτική της χώρας σε μια εξαιρετικά ευαίσθητη περίοδο κατά την οποία, όπως όλα δείχνουν, οδηγούμαστε στο τραπέζι ενός εφ’ όλης της ύλης διαλόγου με την Τουρκία και μάλιστα υπό την υψηλή εποπτεία –αν όχι καθοδήγηση– των Γερμανών.
Βέβαια αυτήν τη φορά οι βολές έρχονται και μέσα από την ίδια την κυβέρνηση αλλά και τον φιλικό της Τύπο. Η συνάντηση την περασμένη Δευτέρα στο Βερολίνο του διπλωματικού συμβούλου της καγκελαρίου Μέρκελ, Γιαν Χέκερ, της διπλωματικού συμβούλου του Ελληνα πρωθυπουργού, Ελένης Σουρανή, και του στενού συνεργάτη του Τούρκου προέδρου Ιμπραήμ Καλίν, ήταν για κάποιους η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. 01 Πρώτον, διότι η κυβέρνηση επιχείρησε να κρατήσει μυστική τη συνάντηση αυτή (στην «Καθημερινή» μόλις την περασμένη Τετάρτη έγινε λόγος για «μυστική προσπάθεια έναρξης διαπραγματεύσεων ανάμεσα στην Αθήνα και την Αγκυρα υπό την ενθάρρυνση του Βερολίνου»). Θυμίζουμε για παράδειγμα ότι το καλοκαίρι του 2018 η ΝΔ καλούσε τον τότε πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά «να ενημερώσουν άμεσα τη Βουλή για το τι ακριβώς συζητούν εν κρυπτώ με τα Τίρανα. Αρκετά στοίχισαν στην Ελλάδα οι πάσης φύσεως διαπραγματεύσεις του κ. Τσίπρα, 02 κρυφές και φανερές». Δεύτερον, η χρονική στιγμή που το Μέγαρο Μαξίμου δέχτηκε να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου με τη γείτονα είναι το λιγότερο περίεργη. Διότι έρχεται λίγες μέρες μετά την απόφαση του Ερντογάν να μετατρέψει την
Αγια-Σοφιά σε τζαμί, ενώ μόλις έχει εκδοθεί ναυτική οδηγία σύμφωνα με την οποία η Τουρκία ξεκινά γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ αλλά και έρευνες νοτίως της Κρήτης στον χώρο που ορίζει το τουρκολυβικό μνημόνιο κατανόησης.
Την ίδια ώρα η χώρα μας, όπως διαβεβαίωνε η κυβέρνηση, προσερχόταν στη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ με αίτημα τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων κατά της Τουρκίας σε περίπτωση που η τελευταία αμφισβητούσε ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Και αναρωτιέται κανείς τι είδους μέτρα να αποφασίσουν οι Ευρωπαίοι εταίροι όταν την ίδια μέρα και την ίδια ώρα η Ελλάδα καθόταν στο τραπέζι του διαλόγου με την Τουρκία.
Εντονη ενόχληση Δένδια και διαφωνία για τριμερή
Το θέμα βέβαια έχει και ενδοκυβερνητική διάσταση, με τον ΥΠΕΞ Νίκο Δένδια να δείχνει την ενόχλησή του για τη συνάντηση στο Βερολίνο λέγοντας ότι «αν η Τουρκία θέλει διάλογο, θα πρέπει να το προσπαθήσει πολύ». Ερωτηθείς δε για τη συνάντηση ο Ελληνας ΥΠΕΞ είπε; «Ρωτήστε τον κ. Τσαβούσογλου».
«Αν η Τουρκία θέλει αυτό να το εμφανίσει ως διάλογο για να μπορέσει να αποτινάξει από πάνω της την πιθανότητα των κυρώσεων, νομίζω ότι θα πρέπει να προσπαθήσει λίγο παραπάνω» ήταν η πλήρης δήλωση Δένδια, ο οποίος έδειξε ευθέως ότι δεν έχει κανένα πρόβλημα να μπει στα βαθιά νερά της αμφισβήτησης των κινήσεων του Μαξίμου, λέγοντας ότι η συνάντηση στο Βερολίνο έγινε από την πλευρά της Τουρκίας για να κόψει κάθε διάθεση για πιθανές κυρώσεις.
Και μάλλον έχει δίκιο ο Ελληνας ΥΠΕΞ, αφού ο Τούρκος ομόλογός του Μεβλούτ Τσαβούσογλου ήταν εκείνος που δημοσιοποίησε την τριμερή στο Βερολίνο έπειτα από συνάντηση που είχε με τον Μαλτέζο ομόλογό του, προκαλώντας εκνευρισμό τόσο στο Μαξίμου όσο και στην καγκελαρία. Βέβαια ο Τούρκος ΥΠΕΞ δημοσιοποίησε τη συνάντηση για να δείξει το αυτονόητο, ότι διάλογος και κυρώσεις μαζί δεν γίνονται.
Πλέον το βασικό ερώτημα είναι πώς θα συνεχίσει η χώρα να πορεύεται με δύο κέντρα εξουσίας όσον αφορά την άσκηση εξωτερικής πολιτικής και μάλιστα με εντονότατες διαφωνίες μεταξύ τους στη βασική τους γραμμή. Και μπορεί αυτό να είναι ένα ερώτημα που θα απαντηθεί στον επικείμενο ανασχηματισμό, όπως λένε ορισμένοι, αλλά δεν μπορεί η εξωτερική πολιτική της χώρας να είναι δέσμια των εσωτερικών συσχετισμών εντός του κυβερνώντος 03 κόμματος.
Τρίτο ερώτημα που θα πρέπει να απαντηθεί είναι η συναίνεση του Μαξίμου, όπως δείχνουν οι εξελίξεις, στο να παίξει βασικό ρόλο η Γερμανία στις επικείμενες συνομιλίες. Κι αυτό διότι η στάση του Βερολίνου απέναντι στην Τουρκία είναι το λιγότερο ύποπτη. Από την αντίδρασή του στην παραβίαση της κυπριακής ΑΟΖ (ενός κράτους-μέλους) μέχρι την απόφαση για τη μετατροπή της Αγια-Σοφιάς σε τζαμί, το Βερολίνο δείχνει να μην επιθυμεί να χαλάσει τις όποιες σχέσεις του με την Αγκυρα.
Πώς θα συνεχίσει να πορεύεται η χώρα με δύο κέντρα εξουσίας –και μάλιστα με εντονότατες διαφωνίες μεταξύ τους– όσον αφορά την άσκηση εξωτερικής πολιτικής;