«Γαλάζιο» ναυάγιο σε όλα τα μέτωπα
Διάλογο εφ’ όλης της ύλης με τον Ερντογάν αναγκάστηκε να αποδεχτεί διά της σιωπής της η κυβέρνηση, ενώ τα μόλις 19,5 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης που εξασφάλισε είναι υπό όρους και αιρεσιμότητα
Οσο χειρότερα πηγαίνει η κυβέρνηση στο πεδίο της οικονομίας και στον χειρισμό των εθνικών θεμάτων τόσο περισσότερο θα αυξάνει την πίεση στην αξιωματική αντιπολίτευση και θα εντείνει την κοινωνική καταστολή, με το ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών να γίνεται όλο και πιο πιθανό.
Στην κυβέρνηση ανησυχούν για την εξέλιξη των ελληνοτουρκικών και δεν αποκλείουν κανένα ενδεχόμενο, ακόμη και το πιο ακραίο, δηλαδή την πρόκληση θερμού επεισοδίου από την Τουρκία. Αν και η Navtex των Τούρκων ισχύει μέχρι τις 2 Αυγούστου, στο κυβερνητικό επιτελείο εκτιμούν ότι η απειλή θα συνεχιστεί. Παρ’ όλα αυτά, δεν κάνουν τις απαραίτητες κινήσεις συναίνεσης προς την αξιωματική αντιπολίτευση για την ενίσχυση του εσωτερικού μετώπου υπό τον φόβο του Αντώνη Σαμαρά. Αλλά ούτε καν στο εσωτερικό της κυβέρνησης δεν ομονοούν. Ο Νίκος Δένδιας δεν κρύβει τη δυσαρέσκειά του για το άδειασμα που του έκανε το Μέγαρο Μαξίμου ξεκινώντας διάλογο χωρίς να τον ενημερώσει. Ο δε υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος επίσης εμφανίζεται δυσαρεστημένος καθώς ο πρωθυπουργός τον παρακάμπτει μιλώντας απευθείας με τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ.
Σε κάθε περίπτωση η εξέλιξη στο Αιγαίο επηρεάζει το σύνολο των κυβερνητικών σχεδιασμών. Παράλληλα πηγαίνει πίσω ο ανασχηματισμός ενώ σε συνδυασμό και με τις αρνητικές εξελίξεις στην οικονομία βγαίνει από το συρτάρι και το σενάριο των πρόωρων εκλογών.
Παρά τις ωραίες φωτογραφίες με μάσκα ή χωρίς, η παρουσία του πρωθυπουργού στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ την εβδομάδα που πέρασε στέφθηκε με απόλυτη αποτυχία. Στον μεν οικονομικό τομέα τα όποια χρήματα εξασφάλισε από το Ταμείο Ανάκαμψης θα συνοδεύονται από όρους και αιρεσιμότητα αν και όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δανειστεί από τις αγορές. Στο πεδίο των εξωτερικών θεμάτων απέτυχε όχι μόνο να αποφασιστούν κυρώσεις κατά της Τουρκίας, αλλά ακόμη και να γίνει μια καθαρή δήλωση καταδίκης της τουρκικής προκλητικότητας.
Στο μόνο που τα πήγε καλά ο Κυριάκος Μητσοτάκης την εβδομάδα που πέρασε ήταν στη δίωξη των πολιτικών του αντιπάλων με την... προειλημμένη απόφαση της παραπομπής του Δημήτρη Παπαγγελόπουλου. Την ώρα που ο μισός τουρκικός στόλος ήταν στο Αιγαίο και ο Κυρ. Μητσοτάκης ικέτευε την Ανγκελα Μέρκελ να παρέμβει (έναντι ποιων ανταλλαγμάτων άραγε;), ο Αντ. Σαμαράς, αδιαφορώντας και εκείνος για τα εθνικά θέματα, καθοδηγούσε την κοινοβουλευτική ομάδα της ΝΔ εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ και του Αλέξη Τσίπρα. Η κυβέρνηση της Δεξιάς με σύνθημα «ποτέ ξανά» έδειξε καθαρά ότι θεωρεί εχθρό τον ΣΥΡΙΖΑ και όχι τους Τούρκους, με τους οποίους είναι άλλωστε ήδη σε μυστικές διαπραγματεύσεις, όπως αποκάλυψε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου δημοσιοποιώντας τη συνάντηση Ελένης Σουρανή και Ιμπραήμ Καλίν στο Βερολίνο.
Αποτυχία… κορυφής
Ενδεικτικό της δύσκολης θέσης στην οποία βρέθηκε ο Κυρ. Μητσοτάκης είναι ότι ένιωσε την ανάγκη στο τέλος της συνόδου να προβάλει ότι «φεύγει από τη Σύνοδο Κορυφής με ένα πακέτο που ξεπερνά τα 70 δισ. ευρώ», αποκρύπτοντας ότι τα 40 δισ. αφορούν το δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027 (20 δισ. του ΕΣΠΑ, 18 δισ. αγροτικές επιδοτήσεις μέσω FEOGA και τα υπόλοιπα από το Ταμείο Συνοχής) και αποτελούν προϊόν παλαιότερων διαπραγματεύσεων. Από το Ταμείο Ανάκαμψης, που ήταν το αντικείμενο της τετραήμερης διαπραγμάτευσης, η Ελλάδα θα πάρει, σύμφωνα με τις δηλώσεις του πρωθυπουργού, 31,5 δισ.: 19 δισ. ως επιδοτήσεις και 12,5 δισ. ως δάνεια. Ο Κυρ. Μητσοτάκης κατόπιν των ερωτήσεων των δημοσιογράφων αναγκάστηκε να πει ότι τα χρήματα είναι λιγότερα, αφού το ποσό των 500 δισ., που ήταν αρχικά οι επιδοτήσεις, μειώθηκε σε 390 δισ. Παραδέχτηκε επίσης ότι για την Ελλάδα θα υπάρξουν όροι και προϋποθέσεις «αφού κανείς δεν δίνει χρήματα δίχως όρους, ακόμη και τα χρήματα του ΕΣΠΑ δίνονται με όρους», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά.
Τα δύσκολα στην οικονομία για την κυβέρνηση είναι μπροστά. Τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης –αφού τα δανειστεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τις αγορές– θα αρχίζουν να απελευθερώνονται από το 2021. Μέχρι το τέλος όμως του 2020 η κυβέρνηση θα πρέπει να καλύψει ένα χρηματοδοτικό κενό που προκύπτει από τις υποχρεώσεις που έχει έναντι των εταίρων, καθώς το πλεόνασμα του 3,5% έχει ήδη μετατραπεί σε έλλειμμα περίπου 5%. Οικονομικοί παράγοντες το υπολογίζουν περί τα 15 δισ. ευρώ, που είναι δύσκολο να καλυφθεί με επιπλέον δανεισμό από τις αγορές. Φυσικά υπάρχει το μαξιλάρι των 37 δισ., αλλά ήδη για να καλύψει τις ανάγκες του πρώτου εξαμήνου η κυβέρνηση έχει διαθέσει 17 δισ. ευρώ. Η εικόνα που έχει αρχίσει να σχηματίζεται καθώς μπήκαμε στο δεύτερο εξάμηνο είναι ότι το 2020 θα κλείσει με ύφεση που θα πλησιάσει το διψήφιο νούμερο και το χειρότερο ότι η κυβέρνηση θα διαψευστεί στις προβλέψεις της για το 2021, καθώς η ύφεση θα συνεχιστεί, φυσικά σε πολύ μικρότερο ποσοστό.
Μέχρι στιγμής η κυβέρνηση καλλιεργεί έναν επίπλαστο εφησυχασμό στην κοινή γνώμη για να διατηρεί τα νούμερα στις μετρήσεις με τη βοήθεια πάντα των μπουκωμένων από τα 20 εκατ. ευρώ ΜΜΕ. Ωστό
Απαρχή μυστικών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία αποτελεί κατ’ ουσίαν η συνάντηση της διπλωματικής συμβούλου του Κυριάκου Ελένης Σουρανή με τον εκπρόσωπο του Τούρκου προέδρου Ιμπραήμ Καλίν
σο ήδη τα μηνύματα από τον χώρο της εργασίας αλλά και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι αρνητικά. Η κυβέρνηση, πιστή στη νεοφιλελεύθερη ιδεοληψία της, εξακολουθεί να αντιμετωπίζει την κρίση σαν ευκαιρία για αναδιάρθρωση της οικονομίας προς όφελος των μεγάλων συμφερόντων και της συγκέντρωσης πλούτου και ιδιοκτησίας.
Στην τουρκική ατζέντα
Αν το ένα μέτωπο στο οποίο η κυβέρνηση έχει αποτύχει –και σε λίγο δεν θα μπορεί να το κρύβει– είναι η οικονομία, το άλλο μέτωπο είναι αυτό των εθνικών θεμάτων. Μοιάζει αστείο ότι το ζήτημα της Τουρκίας παραπέμφθηκε για την επόμενη Σύνοδο Κορυφής. Μέχρι τότε η Τουρκία θα έχει ολοκληρώσει τους όποιους σχεδιασμούς έχει εναντίον της χώρας μας. Μια μέρα μετά την αποτυχία του Ελληνα πρωθυπουργού να αποσπάσει κυρώσεις η Τουρκία έβγαλε τον στόλο της στην ανατολική Μεσόγειο. Το κυβερνητικό επιτελείο εκτιμά ότι η Αγκυρα θα συνεχίσει να πιέζει στο στρατιωτικό και το διπλωματικό πεδίο για έναν διάλογο άνευ όρων και εκεί αποδίδει και τη διαρροή από τον Τσαβούσογλου της συνάντησης με τη διπλωματική σύμβουλο του πρωθυπουργού Ελένη Σουρανή. Από την πλευρά της η κυβέρνηση είναι έτοιμη για διάλογο, αρκεί η Τουρκία να σταματήσει τις στρατιωτικές προκλήσεις και να τηρηθούν τα προσχήματα.
Η συνολική εικόνα που σχηματίζεται είναι αρνητική για την κυβέρνηση. Ο Κυρ. Μητσοτάκης στέλνοντας την Ελ. Σουρανή να συναντηθεί με τον Ιμπρ. Καλίν στην πραγματικότητα ξεκινά μυστικές διαπραγματεύσεις. Οπως αποκάλυψε ο τελευταίος: «Ο διάλογος έχει αρχίσει. Τα θέματα που συζητούν οι δύο πλευρές είναι το ζήτημα του Αιγαίου, το ζήτημα των νησιών, η υφαλοκρηπίδα, το ζήτημα των θαλάσσιων αρμοδιοτήτων, το θέμα των ερευνών και γεωτρήσεων στις αμφιλεγόμενες περιοχές της ανατολικής Μεσογείου». Πρόκειται για όλη την ατζέντα των αμφισβητήσεων και των διεκδικήσεων της Αγκυρας. Εχει ιδιαίτερη σημασία ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει αντιδράσει σε αυτές τις δηλώσεις, ενώ τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης δεν προβάλλουν το θέμα, όπως κάνουν όταν ένα γεγονός δεν συνάδει με την κυβερνητική προπαγάνδα.
Από τη διαχείριση της κρίσης και τις επαφές του Κυρ. Μητσοτάκη απουσιάζει η Γαλλία, η μόνη δύναμη που διαθέτει στρατιωτική ισχύ και τα συμφέροντά της στην ανατολική Μεσόγειο συγκρούονται με τα τουρκικά. Μάλιστα όπως έδειξε με τον βομβαρδισμό της τουρκικής βάσης στη Λιβύη, είναι διατεθειμένη να τα υπερασπιστεί ακόμη και στρατιωτικά. Η Ελλάδα δείχνει να αποσύρθηκε από την αγορά των δύο φρεγατών. Το θέμα εδώ είναι ότι η παραγγελία των φρεγατών θα συνοδευόταν και από δέσμευση αμυντικής συνδρομής της Γαλλίας σε περίπτωση κρίσης με την Τουρκία. Η εγκατάλειψη είναι εγκληματική, αν όχι προδοτική, για τα εθνικά συμφέροντα. Ο Κυρ. Μητσοτάκης υπακούοντας στα κελεύσματα δένεται αποκλειστικά στο άρμα του Βερολίνου στερώντας από την εξωτερική πολιτική της χώρας σημαντικά ερείσματα.
Εσωκομματικά παζάρια
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ο Κυρ. Μητσοτάκης πιέζεται και από το Βερολίνο και από την Ουάσινγκτον να αρχίσει και επισήμως τον διάλογο με την Τουρκία. Μόνο που συζήτηση με την ατζέντα του Ερντογάν σημαίνει υποχωρήσεις και παραχωρήσεις κυριαρχικών δικαιωμάτων. Ο Αντ. Σαμαράς και η δήθεν πατριωτική πτέρυγα της ΝΔ έχουν προειδοποιήσει ότι «δεν κάνεις διάλογο με πειρατές». Εφόσον ο Κυρ. Μητσοτάκης συνεχίσει όπως όλα δείχνουν τον διάλογο, το ερώτημα είναι τι θα κάνει ο πρώην πρωθυπουργός. Αν ήταν συνεπής, θα αντιδρούσε. Οι πληροφορίες από το «γαλάζιο» στρατόπεδο αναφέρουν ότι ο Αντ. Σαμαράς απλώς παζαρεύει με τον Κυρ. Μητσοτάκη. Θα κρατήσει χαμηλούς τόνους –όπως άλλωστε κάνει και στο μακεδονικό–, αρκεί ο Κυρ. Μητσοτάκης να συνεχίσει τις πολιτικές διώξεις μέσω εξεταστικής κατά του Νίκου Παππά και με απειλή κατά του Αλ. Τσίπρα.
Η διαφαινόμενη απόσυρση της Ελλάδας από την αγορά των δύο φρεγατών από τη Γαλλία στερεί από τη χώρα μας τη συνακόλουθη δέσμευση αμυντικής συνδρομής της τελευταίας σε περίπτωση κρίσης με την Αγκυρα