Από τη διπλωματία των όπλων στη μυστική διπλωματία
Αλλα κάνει στο εξωτερικό και άλλα προβάλλει ως αφήγημα στο εσωτερικό ο Κυριάκος Μητσοτάκης
▪ Εν συντομία
Η δήλωση του γγ του ΝΑΤΟ και όσα ακολούθησαν πρόσθεσαν ένα ακόμη λιθαράκι στον κατάλογο των σοβαρών διπλωματικών λαθών στην άσκηση της εξωτερικής μας πολιτικής έναντι του τουρκικού κινδύνου.
▪ Γιατί ενδιαφέρει
Είναι ίσως από τα λίγα πράγματα που δεν χρειάζεται κανείς να εξηγήσει τη σημασία τους για το μέλλον του τόπου και των πολιτών του.
Συνεχίζει την άσκηση μυστικής διπλωματίας η κυβέρνηση στα ελληνοτουρκικά, αγνοώντας με προκλητικό τρόπο τους κινδύνους που κρύβει αυτή η πολιτική και παρότι είχε στο πρόσφατο παρελθόν αρνητικό προηγούμενο, συγκεκριμένα από την τριμερή στο Βερολίνο.
Τότε, λίγα 24ωρα πριν από τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων (ΣΕΥ) της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΕΕ) κι ενώ ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών συζητούσε στις Βρυξέλλες με τον επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ για τις κυρώσεις στην Τουρκία, μάθαμε από τον Τούρκο ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου ότι η διπλωματική σύμβουλος του Ελληνα πρωθυπουργού Ελένη Σουρανή συζητούσε στο Βερολίνο με τον διπλωματικό σύμβουλο του Τούρκου προέδρου Ιμπραήμ Καλίν για την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών Ελλάδας – Τουρκίας, οι οποίες είχαν διακοπεί τον Φεβρουάριο του 2016. Η σχετική συζήτηση μάλιστα διεξαγόταν λίγα εικοσιτετράωρα μετά την ανακήρυξη της Αγια-Σοφιάς σε τζαμί, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τις προθέσεις του συνομιλητή σου.
Το οξύμωρο είναι ότι μάθαμε για την τριμερή αυτή συνάντηση στο Βερολίνο από τον κ. Τσαβούσογλου, ο οποίος σε κοινή συνέντευξή του με τον ομόλογό του της Μάλτας Εβαρίστ Μπαρτόλο έβγαλε την είδηση, λέγοντας μάλιστα ότι ύστερα από τηλεφωνική επικοινωνία του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Κυριάκο Μητσοτάκη ξεκίνησε διάλογος με την Ελλάδα.
Το δις εξαμαρτείν
Η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται ότι δεν έμαθε από το συμβάν εκείνο. Δύο μήνες μετά, την περασμένη Πέμπτη, ήρθε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ στο Twitter να γνωστοποιήσει ότι «μετά τις συζητήσεις μου με την ελληνική και τουρκική ηγεσία οι δύο σύμμαχοι συμφώνησαν να μπουν σε τεχνικές συνομιλίες ούτως ώστε να καθιερώσουν μηχανισμούς αποσυμπίεσης της έντασης και να μειώσουν τον κίνδυνο συμβάντων και ατυχημάτων στην ανατολική Μεσόγειο».
Προφανώς και πρόκειται για απαράδεκτη ενέργεια, με την οποία επιχειρείται να συρθεί η Αθήνα σε έναν διάλογο χωρίς προϋποθέσεις με την Τουρκία, όπου και θα συμφωνήσει για την αποφυγή κάθε ενέργειας που θα κλιμακώνει την κρίση την ώρα που το άλλο μέρος διενεργεί έρευνες εντός της υφαλοκρηπίδας της και αμφισβητεί ακόμη και το καθεστώς δεκαετιών στο Αιγαίο.
Οσο κι αν προσπάθησε ο Στέλιος Πέτσας να διορθώσει τα πράγματα ανεβάζοντας τους τόνους έναντι του κ. Στόλτενμπεργκ, παραδέχτηκε ότι η συνάντηση στην έδρα του ΝΑΤΟ έγινε έστω και σε τεχνικό επίπεδο (στρατιωτικός υπεύθυνος). Βέβαια ο γγ του ΝΑΤΟ, που έσπευσε κι αυτός να μιλήσει για «περισσότερο τεχνικές συζητήσεις παρά διαπραγματεύσεις», σημείωσε με νόημα ότι «δεν αντικαθιστούν τις προσπάθειες της Γερμανίας για πολιτική διαπραγμάτευση», προφανώς για να κρατήσει ανοιχτή την πόρτα του διαλόγου.
Την ίδια βέβαια ώρα εκκρεμεί η απόφαση της Κομισιόν για κυρώσεις στην Τουρκία αν μέχρι τις 24 Σεπτεμβρίου δεν σταματήσει τις προκλήσεις στη ΝΑ Μεσόγειο. Και αναρωτιέται κανείς πώς είναι δυνατόν στο μεσοδιάστημα να συζητάς έστω και σε τεχνικό επίπεδο το μορατόριουμ των δύο πλευρών χωρίς προϋποθέσεις.
Το γαϊτανάκι των φάλτσων
Τα διπλωματικά βέβαια φάλτσα της κυβέρνησης εκκινούν από το τουρκολυβικό μνημόνιο που η χώρα μας το έμαθε τελευταία, αδυνατώντας να αξιοποιήσει τους όποιους μηχανισμούς διέθετε εντός της ΕΕ προκειμένου να το αποτρέψει. Θυμίζουμε ότι η Ελλάδα ήταν και είναι ένα από τα 27 κράτη-μέλη τα οποία αναγνώριζαν και αναγνωρίζουν ακόμη την κυβέρνηση Σάρατζ.
Ακολούθησε η συμφωνία για την οριοθέτηση ΑΟΖ με την Ιταλία, με την οποία αναγνώριζε περιορισμένη επήρεια στα Διαπόντια νησιά, εγγράφοντας αρνητικό προηγούμενο το οποίο ολοκληρώθηκε με την αντίστοιχη συμφωνία με την Αίγυπτο, η οποία δεν επεκτείνεται ανατολικότερα του 28ου μεσημβρινού, αφήνοντας έτσι ορθάνοιχτη την πόρτα στα τουρκικά επιχειρήματα για μηδενική επήρεια στο Καστελόριζο και περιορισμένη σε Ρόδο, Κάρπαθο, Κάσο και ανατολικά της Κρήτης. Εκεί δηλαδή όπου επιχειρεί το «Ορούτς Ρέις» συνοδεία πολεμικών σκαφών, με τις προθέσεις των Τούρκων να δείχνουν σαφέστατα ότι αναγνωρίζουν μόνο έξι ναυτικά μίλα των χωρικών υδάτων.
Σύμφωνα με έμπειρη διπλωματική πηγή, η κυβέρνηση «φαίνεται να χάνει τη μάχη της διπλωματίας» μένοντας επί της ουσίας με μοναδικό σύμμαχο τη Γαλλία του Εμανουέλ Μακρόν και αδυνατώντας να πείσει για το δίκαιο των αιτημάτων της τόσο τον γερμανικό όσο και τον αμερικανικό παράγοντα και το ΝΑΤΟ. Γι’ αυτό ίσως επιστράτευσε και τη διπλωματία των εξοπλισμών βάζοντας στο «παιχνίδι» και τα γαλλικά Rafale, θορυβημένη προφανώς από τη σιγή ασυρμάτου στο Παρίσι μετά το ναυάγιο της αγοράς των δύο γαλλικών φρεγατών.
Τώρα, λέει στο Documento η ίδια διπλωματική πηγή, ο κίνδυνος βρίσκεται στο δημοσίευμα της «Γενί Σαφάκ» που εκφράζει σε μεγάλο βαθμό και τις προθέσεις της τουρκικής προεδρίας. Σύμφωνα με αυτό, οι έρευνες για υδρογονάνθρακες στη ΝΑ Μεσόγειο θα φτάσουν μέχρι και τα έξι ναυτικά μίλια από τα παράλια των ελληνικών νησιών. Σε αυτή την περίπτωση η Αθήνα θα βρεθεί με την πλάτη στον τοίχο. Ή θα απαντήσει στρατιωτικά ή θα συρθεί στο τραπέζι ενός άνευ προϋποθέσεων διαλόγου, με μοναδική ατζέντα αυτήν των τουρκικών διεκδικήσεων! Θα πρόκειται για καταστροφική για τα ελληνικά συμφέροντα εξέλιξη, αποτέλεσμα όμως σειράς λαθών στην άσκηση της εξωτερικής μας πολιτικής.
Η κυβέρνηση έχει μείνει με μοναδικό σύμμαχο τη Γαλλία, αδυνατώντας να πείσει για το δίκαιο των αιτημάτων της Γερμανία, ΗΠΑ και ΝΑΤΟ