Τρίβουν τα χέρια τους βαρόνοι όπλων και ναρκωτικών
Στη διάρκεια του lockdown σε ΗΠΑ και Ευρώπη είδαν τα κέρδη τους να διπλασιάζονται
Εν συντομία
Η πανδημία αποδείχτηκε καταστροφική για ορισμένους κλάδους όπως οι αυτοκινητοβιομηχανίες και ο τουρισμός, όμως άλλοι όπως η βιομηχανία όπλων και ναρκωτικών όχι μόνο κατάφεραν να προσαρμοστούν, αλλά είδαν και τα κέρδη τους να διπλασιάζονται μέσα σε ένα τρίμηνο.
Γιατί ενδιαφέρει
Η κρίση για ορισμένους είναι όντως ευκαιρία.
Από το ξεκίνημα της πανδημίας μέχρι και σήμερα οι βαρόνοι των ναρκωτικών επιλέγοντας εναλλακτικές διαδρομές, κυρίως διά θαλάσσης, είδαν τα κέρδη τους να εκτοξεύονται. Ευρωπαϊκά λιμάνια όπως της Αμβέρσας, του Ρότερνταμ και του Αμβούργου μετατράπηκαν σε κύριους σταθμούς για τη διακίνηση εκατοντάδων τόνων κοκαΐνης λόγω της αυξημένης ζήτησης, ενώ σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ουγγαρία και η Τσεχία οι πωλητές όπλων θησαύρισαν μέσα σε λίγους μόνο μήνες. Η ίδια εικόνα καταγράφηκε και στις ΗΠΑ, με τη βιομηχανία όπλων να ακμάζει, ειδικά μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ και τις βίαιες διαδηλώσεις που ακολούθησαν, ενώ, σύμφωνα με την Αμερικανική Ιατρική Ενωση, από τις 20 Ιουλίου περισσότερες από 35 πολιτείες έχουν καταγράψει αυξήσεις σε θανάτους που σχετίζονται με ναρκωτικά.
«Η αυξημένη ζήτηση για κοκαΐνη είναι σίγουρα εύλογη, δεδομένου ότι η πανδημία έχει δημιουργήσει για πολλούς αγχωτικές κοινωνικοοικονoμικές καταστάσεις. Αυτοί οι μακροπρόθεσμοι στρεσογόνοι παράγοντες θα μπορούσαν να οδηγήσουν ορισμένα άτομα στο να εμπλακούν σε παράνομη χρήση και κατάχρηση ουσιών ως τρόπο αντιμετώπισής τους. Από την άλλη, η αυξημένη ζήτηση για όπλα μπορεί να αποδοθεί στις ανησυχίες σχετικά με τη μείωση της προσωπικής ασφάλειας ενόψει της πανδημίας» εξηγεί στο Documento o Ρίτσαρντ Καπριάνο, καθηγητής Δημόσιας Πολιτικής και Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας Ριβερσάιντ.
Δουλειές με φούντες
Τις πρώτες μέρες της πανδημίας οι πολίτες σε Ουγγαρία και Τσεχία σχημάτισαν τεράστιες ουρές αρχικά
έξω από τα σουπερμάρκετ για να προμηθευτούν είδη πρώτης ανάγκης και στη συνέχεια έξω από τα καταστήματα όπλων. Σύμφωνα με την ένωση κατασκευαστών όπλων της Τσεχίας, οι ιδιοκτήτες καταστημάτων όπλων κατέγραψαν αυξανόμενη ζήτηση και διψήφια αύξηση στις πωλήσεις τους πρώτους μήνες της πανδημίας. Παράλληλα, οι Ούγγροι καταστηματάρχες όπλων κατέγραψαν πενταπλάσιες πωλήσεις στον ελαφρύ οπλισμό σε σχέση με οποιονδήποτε άλλο Μάρτιο. Αλλά και στις ΗΠΑ η εικόνα είναι η ίδια. Οι πρώτες εκτιμήσεις από έρευνα που πραγματοποίησε σε 48 πολιτείες το Ερευνητικό Κέντρο για τη Βία με Πυροβόλα Οπλα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας Ντέιβις δείχνουν ότι οι Αμερικανοί αγόρασαν 2,1 εκατομμύρια περισσότερα πυροβόλα όπλα το τρίμηνο Μαρτίου – Μαΐου σε σχέση με αντίστοιχες περιόδους.
Την ίδια ώρα, μέσα σε λίγους μόνο μήνες η Ευρώπη έχει μετατραπεί σε κέντρο παγκόσμιας διακίνησης ναρκωτικών και ο τζίρος από τα λεγόμενα «πλυντήρια κοκαΐνης» φτάνει ακόμη και τα 6 εκατ. ευρώ. Στην Ολλανδία, που αποτελεί πλέον κομβικό σημείο για
τους εμπόρους, οι αρχές ανακάλυψαν τον Αύγουστο το μεγαλύτερο «πλυντήριο κοκαΐνης» που βρέθηκε ποτέ. Μόνο το α΄ εξάμηνο φέτος οι ολλανδικές αρχές κατέσχεσαν πάνω από 25 τόνους κοκαΐνης, ποσότητα υπερδιπλάσια από την περσινή, ενώ την ίδια περίοδο στην Ισπανία τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο κατασχέθηκαν πάνω από 14 τόνοι κοκαΐνης.
Αλωνίζει η ιταλική μαφία
Η πανδημία αποδείχτηκε όμως περισσότερο ευλογία παρά κατάρα και για την ιταλική μαφία, η οποία εκμεταλλεύεται στο έπακρο τη νέα κρίση που έχει ξεσπάσει. Από τα τέλη Μαρτίου, όταν δηλαδή η Ιταλία βρισκόταν στο επίκεντρο της πανδημίας, οι ομάδες οργανωμένου εγκλήματος άρχισαν να γίνονται πρωτοσέλιδα στα μέσα ενημέρωσης ως «καλοί Σαμαρείτες». Στη νότια Ιταλία οι τοπικές μαφίες ενήργησαν ως εναλλακτικοί πάροχοι κοινωνικής πρόνοιας, στηρίζοντας οικονομικά επιχειρήσεις που είχαν φτάσει στο χείλος της χρεοκοπίας λόγω του lockdown, πάντα ωστόσο με το αζημίωτο. Η διαβόητη Κόζα Νόστρα στη Σικελία άρχισε να μοιράζει αγροτεμάχια σε απόρους με στόχο όχι να επωφεληθεί άμεσα από τον δανεισμό με υπέρογκα επιτόκια, αλλά να αναγκάσει τους δανειολήπτες της να εγκαταλείψουν τις επιχειρήσεις τους μη μπορώντας να ξεπληρώσουν πια τα δάνεια. Με αυτό τον τρόπο η μαφία μπορεί να αναλάβει μια «καθαρή» εταιρεία, να τοποθετήσει στις διευθυντικές θέσεις δικούς της ανθρώπους και στη συνέχεια να ξεπλένει ανενόχλητη μαύρο χρήμα.
«Μόλις υπάρξουν ευκαιρίες για την υποβολή προσφορών στον κατασκευαστικό τομέα και στην ανάθεση δημόσιων έργων, τουλάχιστον στη νότια Ιταλία, η μαφία προσπαθεί να επέμβει και να κερδίσει μέσω νόμιμων εταιρειών που θα έχει στα χέρια της» επισημαίνει ο Φαμπρίς Ριζόλι, ο οποίος μελετά εδώ και χρόνια τη δράση της μαφίας.
«Η αυξημένη ζήτηση για κοκαΐνη είναι σίγουρα εύλογη, δεδομένου ότι η πανδημία έχει δημιουργήσει για πολλούς αγχωτικές κοινωνικοοικονoμικές καταστάσεις. Από την άλλη, η αυξημένη ζήτηση για όπλα μπορεί να αποδοθεί στις ανησυχίες σχετικά με τη μείωση της προσωπικής ασφάλειας» Ρίτσαρντ Καπριάνο
Καθηγητής Δημόσιας Πολιτικής και Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας Ριβερσάιντ
«Κόπωση καραντίνας»
Το ερώτημα ωστόσο που προκύπτει είναι πού οφείλεται αυτή η αύξηση στη ζήτηση ναρκωτικών και όπλων και γιατί η πανδημία έδωσε ώθηση στο οργανωμένο έγκλημα. «Η πανδημία θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε αύξηση της παραβατικής συμπεριφοράς» επισημαίνει ο καθηγητής Καπριάνο και προσθέτει πως υπάρχουν ενδείξεις ότι ορισμένοι ενήλικες βιώνουν αυτό που έχει χαρακτηριστεί «κόπωση καραντίνας», δηλαδή δεν είναι σε θέση να ακολουθήσουν τόσο στενά τις προτεινόμενες κατευθυντήριες γραμμές όσο στην αρχή της πανδημίας ή πιο πριν. «Η πανδημία έχει προκαλέσει τεράστιο σοκ στην καθημερινότητά μας – στον καθένα από εμάς ως άτομο αλλά και στην κοινωνία. Εχει αναστατώσει τις συνήθειές μας και μας ανάγκασε να προσαρμόσουμε και να υιοθετήσουμε πολύ γρήγορα νέες συνήθειες για να αντιμετωπίσουμε τις αλλαγές. Ως εκ τούτου, είναι κατανοητό ότι η πανδημία υπονόμευσε την προσωπική και συλλογική αίσθηση ασφάλειας» καταλήγει ο καθηγητής.