Φως και σκοτάδι
Μια προσωπικότητα που συναρπάζει πολίτες και ιστορικούς 186 χρόνια μετά τη δολοφονία του. Γνωρίζοντας τις εξελίξεις που ακολούθησαν είναι δύσκολο να κρίνεις με την οπτική του σήμερα χωρίς να τοποθετήσεις τον Ιωάννη Καποδίστρια μπροστά σε παραμορφωτικό καθρέφτη.
Τα ερωτήματα παραμένουν, πτυχές είναι ακόμη υπό συζήτηση στο πεδίο της έρευνας και της ερμηνείας. Ποιος είναι; Ο οραματιστής μιας Ευρώπης χωρίς πολέμους μέσα στην καταχνιά του ακίνητου χρόνου που όριζαν οι μεγάλες αυτοκρατορίες. Διπλωμάτης με ικανότητες επιδέξιων ελιγμών στην Ιόνιο Πολιτεία ή την Ελβετία. Με φιλελεύθερο πνεύμα όπως απέναντι στη δουλεία, αλλά και βαθύτατα θρησκευόμενος. Πραγματιστής μπροστά στην ευθύνη της διακυβέρνησης σε μια ρημαγμένη χώρα, οραματιστής για την εκπαίδευση των παιδιών, τη φροντίδα των ορφανών και την πλήρη οργάνωση του νεοσύστατου κράτους. Ιδιαίτερα κινητικός και υπολογιστικός στο ελληνικό ζήτημα, αλλά και αποστασιοποιημένος από τη Φιλική Εταιρεία και τον τολμητία Υψηλάντη λόγω διπλωματικών συνθηκών. Αντιφατικός, καθώς από τη μία ενίσχυσε τον Τύπο αλλά και επέβαλε λογοκρισία στο όνομα μιας μελλοντικής ευνομίας όταν του ασκήθηκε κριτική. Συγκρουσιακός απέναντι στους κοινωνικοπολιτικούς πυλώνες εξουσίας που αντλούσαν δύναμη από το χθες και δεσποτικός στην επιβολή της βέλτιστης κατ’ αυτόν λύσης για τη χώρα. Ανεκτικός απέναντι στο πλέγμα διευκολύνσεων και αυλοκολάκων που εξέθρεψε την αντιπολίτευση, αλλά διστακτικός και πατερναλιστής απέναντι στον μόνο στον οποίο μπορούσε να στηριχθεί, προτείνοντάς του ένα όραμα, τον καταπονημένο αλλά μεγαλειώδη πρωταγωνιστή της ελληνικής επανάστασης, τον απλό λαό.
Στις επόμενες σελίδες αναπτύσσονται η πορεία του τα πρώτα χρόνια στην Κέρκυρα, οι πρώτες του αποστολές, η σημαντική παρουσία του στη διπλωματική αρένα, το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης και η πρόσκληση για να αποτελέσει, ως πρόσωπο ευρείας αποδοχής, τον πρώτο κυβερνήτη, το πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο κινήθηκε ο ίδιος αλλά και οι αντίπαλοί του.
Για την υλοποίηση της έκδοσης αυτής αξίζει ιδιαίτερη μνεία στην ιστορικό και προϊσταμένη της Διεύθυνσης της Βιβλιοθήκης της Βουλής Ελένη Δρούλια, όπως και στην ιστορικό και συνεπιμελήτρια της έκθεσης «Ιωάννης Καποδίστριας: Η πορεία του στον χρόνο» Αντζελα Καραπάνου για την πολύτιμη βοήθεια και συνεργασία με το αρχειακό υλικό που παραχώρησαν. Ευχαριστούμε επίσης για την παραχώρηση υλικού τα Γενικά Αρχεία του Κράτους και την αναπληρώτρια διευθύντρια Αμαλία Παππά, την υπεύθυνη Βιβλιοθήκης του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου Δήμητρα Κουκίου και την επιμελήτρια του Μουσείου Καποδίστρια Ντάρια Κοσκόρου.