Φως στη συνταξιοδότηση με διαδοχική ασφάλιση

Παραδείγματα σύμφωνα με τα νέα δεδομένα των πρόσφατων νομοθετικών αλλαγών

Εν συντομία

Oι προϋποθέσεις με τις οποίες ο ασφαλισμένος θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα εξετάζονται στην αρχή της διαδικασίας. Εάν δεν πληρούνται οι συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις σε κανέναν από τους ενταχθέντες στον e-ΕΦΚΑ φορείς, το αίτημα συνταξιοδότησης δεν γίνεται αποδεκτό.

Γιατί ενδιαφέρει

Το σημαντικό είναι να έχουν διανυθεί στον τελευταίο ασφαλιστικό φορέα 1.000 ημέρες ασφάλισης συνολικά, εκ των οποίων οι 300 την τελευταία πενταετία.

Εκατοντάδες χιλιάδες είναι οι ασφαλισμένοι που κατά τη διάρκεια του ασφαλιστικού τους βίου άλλαξαν εργασία και κατά συνέπεια ασφαλιστικό φορέα. Aυτοί εντάσσονται στην κατηγορία της διαδοχικής ασφάλισης. Πρόκειται για όσους πριν από την 1-1-2017 είχαν ημέρες ασφάλισης –τα παλαιά ένσημα– σε διαδοχικά χρονικά διαστήματα και σε διαφορετικούς φορείς, τομείς ή λογαριασμούς που εντάχθηκαν στον e-ΕΦΚΑ. Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι αν κάποιος ασφαλιζόταν για την ίδια ημέρα σε δύο διαφορετικά ταμεία δεν εμπίπτει στην κατηγορία της διαδοχικής ασφάλισης, αφού κάθε ασφαλιστική ημέρα προσμετράται μία φορά.

Σ’ αυτή την κατηγορία πάντως το σημαντικό είναι να έχουν διανυθεί στον τελευταίο ασφαλιστικό φορέα 1.000 ημέρες ασφάλισης συνολικά, εκ των οποίων οι 300 την τελευταία πενταετία.

Με βάση τις πρόσφατες νομοθετικές αλλαγές έχουν καταργηθεί τα δύο στάδια διαδικασίας εύρεσης των συνταξιοδοτικών προϋποθέσεων με τις οποίες θεμελιώνει ο ασφαλισμένος συνταξιοδοτικό δικαίωμα και οι προϋποθέσεις εξετάζονται από την αρχή της διαδικασίας. Σε περίπτωση που δεν πληρούνται οι συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις σε κανέναν από τους ενταχθέντες στον e-ΕΦΚΑ φορείς, το αίτημα συνταξιοδότησης δεν γίνεται αποδεκτό. Δεν εξετάζεται λοιπόν σε δεύτερο στάδιο με τις διατάξεις του τελευταίου φορέα, όπως ίσχυε με το προηγούμενο καθεστώς του ν. 4387/2016, συντομεύοντας έτσι τη διαδικασία εύρεσης συνταξιοδοτικών προϋποθέσεων με τις οποίες ο ασφαλισμένος θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Το Documento μέσα από παραδείγματα φωτίζει ακριβώς τα σκοτεινά σημεία της συνταξιοδότησης με διαδοχική ασφάλιση.

Παράδειγμα 1

Παλαιός ασφαλισμένος έχει διαδοχικό χρόνο ασφάλισης τρία έτη στο πρώην ΝΑΤ, οκτώ έτη στον πρώην ΟΑΕΕ και τέσσερα τελευταία έτη ασφάλισης στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. Υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης στο 62ο έτος της ηλικίας του για μειωμένη σύνταξη γήρατος. Εχει 1.000 ημέρες ασφάλισης (η.α.), από τις οποίες 300 την τελευταία πενταετία στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.

Με το προϊσχύον καθεστώς επειδή ο ασφαλισμένος δεν έχει 1.500 ημέρες ασφάλισης, από τις οποίες 500 την τελευταία πενταετία στην ασφάλιση του πρώην ΙΚΑ -ΕΤΑΜ, η αίτηση θα εξεταζόταν με τις προϋποθέσεις του πρώην ΟΑΕΕ, η νομοθεσία του οποίου δεν προβλέπει προϋποθέσεις λήψης μειωμένης σύνταξης για τους παλαιούς ασφαλισμένους. Επειτα η αίτηση θα εξεταζόταν με τις προϋποθέσεις του πρώην ΝΑΤ και θα απορριπτόταν γιατί ο ασφαλισμένος δεν έχει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης γήρατος του πρώην ΝΑΤ. Η αίτηση εν συνεχεία θα εξεταζόταν σε δεύτερο στάδιο από το πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με βάση τις μειωμένες ειδικές προϋποθέσεις της διαδοχικής ασφάλισης (1.000 – 300 η.α.) και μόνο εφόσον πληρούνταν οι προϋποθέσεις του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ θα εκδιδόταν συνταξιοδοτική απόφαση.

Παράδειγμα 2

Ασφαλισμένος, γεννηθείς στις 04.07.1968, ασφαλισμένος στο πρώην ΝΑΤ τα έτη 1992-2014 και στον πρώην ΟΑΕΕ τα έτη 2015-16. Το έτος 2020, ετών 52, υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης στον e-ΕΦΚΑ. Ο ασφαλισμένος έχει θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις διατάξεις του πρώην ΝΑΤ (20 έτη ναυτικής υπηρεσίας, 52 ετών). Ο ασφαλισμένος δεν επιθυμεί να συνυπολογίσει τον διαδοχικό χρόνο ασφάλισης του πρώην ΟΑΕΕ προκειμένου να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις ευνοϊκές προϋποθέσεις του πρώην ΝΑΤ.

Ως εκ τούτου, το ποσό της σύνταξής του υπολογίζεται ως ακολούθως:

• Εθνική σύνταξη για τον χρόνο ασφάλισης από 1992 έως 2014 (23 έτη).

• Ανταποδοτική σύνταξη για τον χρόνο ασφάλισης από 1992 έως 2014 και τα ποσοστά αναπλήρωσης που αντιστοιχούν σε 23 έτη ασφάλισης λαμβάνοντας υπόψη τον μέσο όρο συντάξιμων αποδοχών από το 2002 έως το 2014. Ο διαδοχικός χρόνος ασφάλισης του πρώην ΟΑΕΕ (2015-16), ο οποίος κατ’ επιλογή του ασφαλισμένου δεν αξιοποιήθηκε προκειμένου να θεμελιωθεί συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις ευνοϊκές προϋποθέσεις του πρώην ΝΑΤ, δεν θα ληφθεί υπόψη ούτε στη θεμελίωση ούτε στον υπολογισμό του ποσού της σύνταξης.

Σημειώνεται ότι ο χρόνος του πρώην ΟΑΕΕ δεν θα μπορεί να προσμετρηθεί μεταγενέστερα για την προσαύξηση της σύνταξης του e-ΕΦΚΑ, γιατί ο ασφαλισμένος δεν τον αξιοποίησε κατά τη συνταξιοδότησή του προκειμένου να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με τις ευνοϊκές προϋποθέσεις του πρώην ΝΑΤ. Ο χρόνος αυτός δύναται να χρησιμοποιηθεί για συνταξιοδότηση με διαδοχική ασφάλιση από φορείς εκτός του e-ΕΦΚΑ.

Παράδειγμα 3

Ασφαλισμένος με διαδοχικό χρόνο ασφάλισης στο πρώην ΕΤΕΑΜ (1983-90), στο πρώην ΤΕΑΥΕΚ (1991-2000) και στο πρώην ΤΕΑΔΥ (2001-19). Εχει επίσης ασφάλιση εκτός e-ΕΦΚΑ στο ΜΤΠΥ (2001-19). Ο ασφαλισμένος μπορεί να λάβει:

• Μία σύνταξη από τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ με συνυπολογισμό των χρόνων διαδοχικής ασφάλισης στα πρώην ΤΕΑΥΕΚ και ΤΕΑΔΥ.

• Δεύτερη σύνταξη-μέρισμα από το ΜΤΠΥ, συνυπολογίζοντας σύμφωνα με διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης και τον χρόνο ασφάλισης του πρώην ΕΤΕΑΜ.

Παράδειγμα 4

Ασφαλισμένος έχει χρόνο ασφάλισης στο πρώην ΝΑΤ 14 έτη και στο πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ένα έτος. Σύνολο 15 έτη ασφάλισης και ηλικία ασφαλισμένου 67 ετών. Ο ασφαλισμένος δεν δύναται να συνταξιοδοτηθεί με τις διατάξεις του πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ γιατί δεν έχει τις ειδικότερες προϋποθέσεις των 1.000 η.α. εκ των οποίων 300 η.α. την τελευταία πενταετία πριν από τη διακοπή της ασφάλισης ή την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης. Ως εκ τούτου η αίτηση θα πρέπει να εξεταστεί με τις διατάξεις του πρώην ΝΑΤ. Ωστόσο ο διαδοχικά ασφαλισμένος πρέπει να έχει συμπληρώσει μαζί με την υπηρεσία του πάνω σε πλοία και τον χρόνο ασφάλισης σε άλλους φορείς εικοσαετή τουλάχιστον συνθετική ναυτική υπηρεσία. Ο ασφαλισμένος του παραδείγματος δεν έχει 20 έτη διαδοχικής ασφάλισης ούτε 15 έτη ναυτικής υπηρεσίας, άρα δεν συνταξιοδοτείται. Στη συγκεκριμένη περίπτωση έχουν εφαρμογή οι διατάξεις (παρ 5 άρθρο 26 ν. 4670) που ορίζουν ότι ο ασφαλισμένος δύναται να συνταξιοδοτηθεί από τον e-ΕΦΚΑ χωρίς να εξετάζεται η πλήρωση ειδικότερων προϋποθέσεων.

Οι προϋποθέσεις εξετάζονται πλέον στην αρχή της διαδικασίας για τη θεμελίωση δικαιώματος και όχι σε δύο στάδια