Παροιμιώδης η ανεύθυνη διαφυγή της κυβέρνησης
Μια συζήτηση για τον νέο δίσκο του «Του τρελού η ανάσα» και την απαξίωση του «επιτελικού κράτους» προς τους μουσικούς
Του τρελού η ανάσα» τιτλοφορείται ο νέος δίσκος του Δημήτρη Ζερβουδάκη, μια συλλογική δουλειά η οποία προέκυψε από την ένωση μιας μουσικής παρέας από τον Τύρναβο, την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Μιλήσαμε για τις κινητοποιήσεις του Συλλόγου Μουσικών Βορείου Ελλάδος, τα δωρεάν γεύματα για τους μουσικούς που πλήττονται από την πανδημία και την αυτοοργανωμένη δομή υγείας που στήνεται αυτή την περίοδο. Ο Δημήτρης Ζερβουδάκης αναφέρθηκε στην εκδικητική πολιτική της κυβέρνησης, στα ψέματα για τις επιδοτήσεις και το μητρώο καλλιτεχνών και στις φωτογραφικές αναθέσεις.
Ας ξεκινήσουμε από την καινούργια δουλειά.
O δίσκος αυτός ήταν για μένα μια διαδρομή σε αρκετά γνώριμα νερά λόγω της όμορφης παρέας με την οποία συνεργαστήκαμε τα τελευταία δύο χρόνια. Εγώ συμμετείχα πολύ ενεργά συνθετικά και στιχουργικά, πιστεύω όμως ότι πρόκειται για συλλογικό εγχείρημα. Στήνουμε ένα όμορφο πανηγύρι όταν μπαίνουμε στη διαδικασία να φτιάξουμε έναν δίσκο. Ολοι οι μουσικοί έδωσαν το μεράκι τους και απίστευτες ιδέες. Ας μην ξεχνάμε ότι μεγάλο κομμάτι από αυτά που ακούμε στους δίσκους το χρωστάμε στους μουσικούς. Πρόκειται για μια ανεξάρτητη παραγωγή η οποία κυκλοφορεί μόνο ψηφιακά σε αρκετές πλατφόρμες. Επιλέξαμε να ανεβάσουμε μόνο δύο κομμάτια στο YouTube, καθώς προωθούμε την πιο σωστή χρήση της μουσικής προκειμένου να αποδίδονται τα τόσο πολύτιμα για εμάς πνευματικά δικαιώματα. Ας μας συγχωρήσουν οι φίλοι μας, αλλά δεν δώσαμε τη δυνατότητα δωρεάν προσφοράς αυτού του υλικού.
Ποιο είναι το στίγμα που αφήνει ο δίσκος;
Υπάρχουν παραβολικοί στίχοι και αναφορές που δημιουργούν ταυτίσεις με βιώματα και καταστάσεις. Δεν ζούμε σε ροζ συννεφάκι. Θεωρώ ότι ο δίσκος σε αρκετά σημεία παρεμβαίνει και παίρνει θέση, δίνοντας στην τέχνη κοσμική χροιά με την έννοια ότι δεν στέκεται αποστασιοποιημένη από την κοινωνία και δεν βρίσκεται σε ιδιότυπη ασυλία. Οι μελωδίες είναι ισχυρές γιατί είναι πλασμένες με γονιδιακό τρόπο, ενώ ξεχωρίζει το στοιχείο της παράδοσης. Επιπλέον καταφέραμε να συνταιριάξουμε ως παρέα διαφορετικά ρεύματα και τάσεις
στη μουσική, παρά το χάσμα γενεών που μας χωρίζει. Μέσα από τη διαφωνία βγάλαμε μια όμορφη συμφωνία.
Ο τίτλος του δίσκου μοιάζει να πατάει ακριβώς πάνω στην περίοδο την οποία διανύουμε.
Αυτή η ιδέα προέκυψε από έναν στίχο του ομότιτλου τραγουδιού. Τελικά αποδείχτηκε αρκετά προφητική γιατί έχουμε αγγίξει την τρέλα στην εποχή μας. Ηταν τόσο καίριο λοιπόν που ήρθε και έδεσε μια χαρά πάνω στη συγκυρία και την επικαιρότητα.
Σε τι κατάσταση βρίσκεται η καλλιτεχνική παραγωγή στη Θεσσαλονίκη;
Ο πολιτιστικός ισολογισμός στη Θεσσαλονίκη εδώ και πολλά χρόνια είναι πενιχρός. Αυτή η συνθήκη έχει δημιουργήσει εμπόδια στην καλλιτεχνική ολοκλήρωση πολλών νέων ανθρώπων οι οποίοι αναζητούν εργασία στην πρωτεύουσα. Αυτό το διάστημα υπάρχει μεγάλη κινητοποίηση από τον Σύλλογο Μουσικών Βορείου Ελλάδος. Αυτό που επήλθε στον κλάδο μας είναι ένας ξαφνικός θάνατος, όπως φυσικά συνέβη και σε πολλούς άλλους κλάδους. Ο δικός μας όμως ήταν από τους πρώτους που χτυπήθηκαν και απ’ ό,τι φαίνεται είναι και από
τους τελευταίους που θα ανακάμψουν. Δεν περιμέναμε ότι θα αντιμετωπίσουμε τέτοια αναλγησία. Μας φαίνεται παράδοξη η στοχοποιημένη επίθεση που δεχόμαστε από μέλη της κυβέρνησης· τολμώ να πω με χυδαίο και φτηνό τρόπο. Ακούσαμε δηλώσεις για μαύρη εργασία ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για αδήλωτη εργασία. Το κράτος όμως φέρει ευθύνη για τη διακίνηση της μαύρης εργασίας. Εξάλλου είναι γνωστό ότι οι ασφαλιστικές οφειλές από δήμους, περιφέρειες και άλλους φορείς είναι τεράστιες.
Ο Σύλλογος Μουσικών Βορείου Ελλάδος πήρε την πρωτοβουλία για τη διανομή δωρεάν γευμάτων σε μουσικούς που έχουν ανάγκη.
Το τελευταίο διάστημα έχουν γεννηθεί αρκετές πρωτοβουλίες από έναν σύλλογο που έχει διαγράψει μια διαδρομή σχεδόν 100 χρόνων. Ουσιαστικά ήταν ένα εργαλείο που αποφασίσαμε να κινήσουμε προτάσσοντας την τέχνη μας και χωρίς σύνδεση με κομματικούς μηχανισμούς. Χρησιμοποιούμε πρώτα την καλλιτεχνική μας ταυτότητα και στη συνέχεια την ιδιότητα του συνδικαλιστή. Αξίζει να θυμηθούμε σαν γενιά και να μάθουμε στους νεότερους τι σημαίνει το συλλέγεσθαι. Μια
λαϊκή ρήση αναφέρει ότι όποιος τρώει μόνος του πεινάει και μόνος του. Η τελευταία μας κοινωνική δράση είναι η επισιτιστική στήριξη για τα μέλη του σωματείου και τους μουσικούς που πλήττονται από τις συνέπειες της πανδημίας, στο πλαίσιο της συνεργασίας με τη συλλογικότητα M-eating Hub. Τα μαγειρεμένα γεύματα και τα φυσικά προϊόντα διανέμονται στις οικογένειες των καλλιτεχνών κάθε Παρασκευή.
Επιπλέον έχουμε ξεκινήσει συνεργασία με το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης Θεσσαλονίκης και ιδιώτες εθελοντές γιατρούς. Είναι πολύ συγκινητικό το γεγονός ότι αυτοί οι άνθρωποι που είναι τόσο επιβαρυμένοι και εκτεθειμένοι σε κινδύνους ανταποκρίθηκαν από το πρώτο κάλεσμα. Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μια ομάδα πρωτοβάθμιας περίθαλψης για ανθρώπους που έχουν χάσει την ασφαλιστική τους ικανότητα. Το κοινωνικό ιατρείο θα μας βοηθήσει με την εμπειρία του στη συλλογή των απαραίτητων φαρμάκων. Δεν ξέρω πόσοι θα χρησιμοποιήσουν αυτήν τη δράση αλληλεγγύης, αλλά σύντομα θα έχουμε στατιστικό δείγμα. Αυτό θα εκθέσει πολιτικά την κυβέρνηση που ισχυρίζεται ότι όλα είναι νοικοκυρεμένα και τακτοποιημένα.
Το υπουργείο Πολιτισμού πάντως επιμένει ότι ο κλάδος έχει επιδοτηθεί.
Αυτό είναι τεράστιο ψέμα. Σύμφωνα με τα δικά μας στοιχεία, έχει λάβει χρήματα μόνο το 35% των μουσικών. Το υπουργείο συνεχώς δημιουργεί εμπόδια και στήνει διάφορα τεχνάσματα για να αποκλειστεί κόσμος από την επιδότηση. Το περίφημο Μητρώο Καλλιτεχνών έχει εξελιχθεί σε μεγάλο φιάσκο, ενώ είναι αδιανόητες οι προϋποθέσεις που έχουν τεθεί. Πρέπει να είσαι ιδιαίτερα αριστοτέχνης για να καταφέρεις να δημιουργήσεις τέτοια συνθήκη λαβύρινθου και χάους. Αυτά που ακούγονται ότι πήραν χρήματα οι καλλιτέχνες είναι ψέματα. Το πρώτο 800άρι δόθηκε τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, στη συνέχεια δόθηκε και για τον Μάιο, αλλά αναίτια κόπηκε τον Ιούνιο. Υπήρξαν συγκεκριμένοι ΚΑΔ για το επίδομα του Ιουνίου αλλά εξαιρέθηκαν οι καλλιτεχνικοί κωδικοί ενώ παρέμειναν στην ίδια διάταξη οι επιδοτήσεις για τα καζίνα, τα τυχερά παίγνια και τις χαρτοπαικτικές λέσχες. Μας είχαν υποσχεθεί ότι τον Ιούλιο θα ανοίξουν οι εκδηλώσεις και οι συναυλίες, ενώ την ίδια στιγμή είχαν δώσει κατεύθυνση στους δήμους και στις περιφέρειες να ακυρώσουν τα πάντα. Φτάσαμε τελικά στον Σεπτέμβριο και δεν είχε εργαστεί σχεδόν κανένας από εμάς. Οι περισσότερες συναυλίες σε αρχαιολογικούς χώρους ανατέθηκαν με φωτογραφικό τρόπο. Δεν ανακάλυψα εγώ την Αμερική. Για παράδειγμα ένας συνεργάτης μου υπέβαλε εκδήλωση ενδιαφέροντος και μία ημέρα μετά την προκήρυξη του ανακοίνωσαν ότι είχαν ήδη ανατεθεί οι συναυλίες. Αυτή η ωφέλεια διαχύθηκε με τέτοιον τρόπο στην κοινωνία που
διευκόλυνε μόνο συγκεκριμένους και δεν ανακούφισε κανέναν ουσιαστικά. Αυτήν τη στιγμή είμαστε ακόμη σε αναμονή.
Τι πήγε τόσο λάθος με το Μητρώο Καλλιτεχνών;
Σύμφωνα με το μητρώο οι εργαζόμενοι στο θέαμα – ακρόαμα είναι περίπου 18.000, αλλά οι δικές μας εκτιμήσεις κάνουν λόγο για 130.000 ανθρώπους. Οταν έγιναν οι αρχικές συζητήσεις για το μητρώο βρισκόμουν σε αυτή την κρίσιμη τηλεδιάσκεψη. Μας ανακοίνωσαν ότι επρόκειτο για απλή καταγραφή προκειμένου να προχωρήσουν στο μητρώο. Είχαν δεσμευτεί ότι θα πραγματοποιούσαν συλλογική δημόσια διαβούλευση με τη συμμετοχή όλων των φορέων και μας είχαν διαβεβαιώσει ότι το μητρώο δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο επιδότησης για το επίδομα ειδικού σκοπού. Τελικά η κυβέρνηση έκανε τα αντίθετα.
Πρόκειται για ανικανότητα ή για στοχοποίηση των ανθρώπων που εργάζονται στον χώρο του πολιτισμού;
Εχω πλέον πειστεί ότι πρόκειται για εκδικητική πολιτική και αντιμετώπιση, καθώς η πλειονότητα του καλλιτεχνικού κόσμου τοποθετείται στο ευρύτερο δημοκρατικό τόξο στη μεταπολεμική Ελλάδα. Ο χώρος παρουσιάζει ιδιαίτερη πύκνωση στην Αριστερά και στο αμεσοδημοκρατικό πεδίο και είναι στοχοποιημένος από αυτή την κυβέρνηση γιατί η αισθητική και η κουλτούρα της δεν μπορούν να αντιληφθούν τη διαφορετικότητα και τη σύνθεση. Ο τρόπος που έχουν αποφασίσει να διοικήσουν είναι προβληματικός. Να μιλήσουμε για το τσιμεντάρισμα της Ακρόπολης και τα αρχαία της Βενιζέλου; Αυτές οι κινήσεις ονομάζονται εκσυγχρονισμός και πέρασμα στο μέλλον; Οσο κι αν λένε ότι τα έχουν όλα νοικοκυρεμένα, δεν έχουν βάλει τίποτε σε τάξη και σύντομα θα αρχίσουν να εισπράττουν το πολιτικό κόστος. Οι άνθρωποι που εργάζονται στον πολιτισμό μαζί με τις οικογένειές τους αποτελούν μια μεγάλη πόλη. Κάποια στιγμή θα έρθει ο λογαριασμός για την κυβέρνηση.
Η Θεσσαλονίκη έχει βρεθεί στο επίκεντρο της πανδημίας.
Η κατάσταση είναι οριακή. Υπάρχει φόβος ότι αν αρρωστήσεις, θα σε αμπαλάρουν και θα σε στείλουν σε όποιο νοσοκομείο είναι διαθέσιμο στην Ελλάδα. Και από εκεί θα φύγεις «γυμνός». Αυτό συζητάμε όλοι οι συντοπίτες, αλλά γνωρίζουμε ότι αυτήν τη στιγμή οφείλουμε να πειθαρχήσουμε. Παρ’ όλα αυτά, η ανεύθυνη διαφυγή της κυβέρνησης είναι παροιμιώδης. Θέλουν απλώς να μας πειθαρχήσουν, να μας βάλουν σε σειρά. Σίγουρα θα διαβάσατε για το πρόστιμο που έκοψαν σε μια μουσικό του δρόμου στη Θεσσαλονίκη. Είναι ντροπή και χυδαιότητα να εξαντλείται η αυστηρότητα του κράτους σε έναν ταλαιπωρημένο πολίτη που προσπαθεί να επιβιώσει με την τέχνη του.
«Οι άνθρωποι που εργάζονται στον πολιτισμό μαζί με τις οικογένειές τους αποτελούν μια μεγάλη πόλη. Κάποια στιγμή θα έρθει ο λογαριασμός για την κυβέρνηση»