Δάκτυλος Τουρκίας στο βαρύ τραύμα της Αρμενίας
«Ανείπωτα οδυνηρή» η συμφωνία ανακωχής — Αναβαθμισμένος ο ρόλος Ρωσίας και Τουρκίας στην περιοχή
Εν συντομία
Οδυνηρό για την Αρμενία το τίμημα της ανακωχής με το Αζερμπαϊτζάν καθώς ύστερα από έξι εβδομάδες αιματηρών συγκρούσεων έχασε εδάφη και επιρροή στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Γιατί ενδιαφέρει
Οι γεωπολιτικές εξελίξεις στη νευραλγική περιοχή του νότιου Καυκάσου αναβαθμίζουν τον ρόλο της Ρωσίας και της Τουρκίας.
Με ταπεινωτική ήττα για τους Αρμένιους έληξαν οι εχθροπραξίες μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν. Στις πρώτες ώρες της 10ης Νοεμβρίου τέθηκε σε ισχύ η τριμερής συμφωνία ανακωχής η οποία υπογράφηκε μεταξύ του πρωθυπουργού της Αρμενίας και των ηγετών του Αζερμπαϊτζάν και της Ρωσίας, όπως ανακοίνωσε πρώτος ο Αρμένιος πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν, χαρακτηρίζοντάς την «ανείπωτα οδυνηρή» για τον ίδιο και τον λαό του.
Η ανακωχή ήρθε αμέσως μετά τη ρωσική στρατιωτική επέμβαση της 15ης Ταξιαρχίας Πυροβολικού, που ήρθε αργά για να αποτρέψει την ήττα των Αρμενίων αλλά την κατάλληλη στιγμή για να εξασφαλίσει στον Πούτιν τον ρόλο του διαμεσολαβητή και αποτρέποντας για την ώρα περαιτέρω αναβάθμιση του ρόλου της Τουρκίας.
Η Αρμενία υποχρεούται να αποσύρει όλες τις στρατιωτικές δυνάμεις από τα εδάφη γύρω από το Ναγκόρνο Καραμπάχ, ενώ το Αζερμπαϊτζάν προσαρτά εδάφη που είχε από το 1994 υπό τον έλεγχό της
Παραδίνεται
Σύμφωνα με τους όρους της ανακωχής η Αρμενία υποχρεούται να αποσύρει όλες τις στρατιωτικές δυνάμεις από τα εδάφη γύρω από τον περίκλειστο θύλακα του Ναγκόρνο Καραμπάχ ενώ το Αζερμπαϊτζάν προσαρτά εδάφη που από το 1994 βρίσκονταν υπό τον έλεγχο της Αρμενίας, συμπεριλαμβανομένης της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της περιοχής, της Σούσα.
Ο πιο σημαντικός όρος είναι, ωστόσο, ο εδαφικός διάδρομος που συμφώνησε να παραχωρήσει η Αρμενία στο Αζερμπαϊτζάν, ο οποίος θα περνάει από το νότιο τμήμα της χώρας συνδέοντας την αποκομμένη αζερική περιοχή Ναχιτσεβάν με το υπόλοιπο της χώρας. Η Ναχιτσεβάν ήταν η γενέτειρα πολλών σημαντικών Αζέρων πολιτικών, συμπεριλαμβανομένου του προηγούμενου προέδρου Χεϊντάρ Αλίεφ, από τον οποίο κληρονόμησε την εξουσία ο υιός Ιλχάμ Αλίεφ.
Διασφάλιση επιρροής
Ο σκληρός απολογισμός του σύντομου αυτού πολέμου θα έχει πολλούς κερδισμένους και μόνους ηττημένους τους Αρμένιους. Από την έκβαση του πολέμου η Ρωσία εδραιώνεται ως τοποτηρητής της περιοχής. Βάσει της συμφωνίας, στην περιοχή θα αναπτυχθούν ρωσικές ειρηνευτικές δυνάμεις οι οποίες θα ελέγχουν τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ των δύο χωρών και τον διάδρομο μετακίνησης μεταξύ Καραμπάχ και Αρμενίας μήκους πέντε χιλιομέτρων. Η πρόβλεψη είναι ότι οι δυνάμεις θα παραμείνουν για πέντε χρόνια.
Η Ρωσία, η οποία διαθέτει στρατιωτική βάση στην Αρμενία, είχε τηρήσει σιγή ιχθύος μέχρι τη στιγμή της στρατιωτικής επέμβασης σε έναν πόλεμο που από την αρχή φαινόταν άνισος. Το πλούσιο σε ενεργειακά κοιτάσματα Αζερμπαϊτζάν κατατάσσεται 64ο παγκοσμίως σε στρατιωτική ισχύ και το τελευταίο διάστημα είχε προχωρήσει σε αγορά οπλικών συστημάτων από το Ισραήλ και την Τουρκία, κυρίως μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones). Σύμφωνα με τους διεθνείς αναλυτές, η Τουρκία αποδείχτηκε ο κομβικός «αφανής» σύμμαχος του Αζερμπαϊτζάν, με τα τουρκικά drones Bayraktar TB2 να χαρακτηρίζονται οι «μαγικές σφαίρες» που χάρισαν τη νίκη στο Αζερμπαϊτζάν εξουδετερώνοντας το σύστημα αεράμυνας της Αρμενίας.
Σε πολιτική κρίση
Την ίδια ώρα που στην πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν, το Μπακού, πλήθη Αζέρων πανηγύριζαν για τη συνθηκολόγηση, η Αρμενία βυθιζόταν σε μία ακόμη πολιτική κρίση κι έναν εσωτερικό διχασμό.
Την ανακοίνωση του Αρμένιου πρωθυπουργού, ο οποίος ανέλαβε την εξουσία το 2018 ύστερα από «βελούδινη επανάσταση», ακολούθησαν κύματα διαδηλώσεων οργισμένων Αρμενίων, οι οποίοι δήλωναν προδομένοι από τη συμφωνία, ενώ εκατοντάδες έκαναν έφοδο σε κυβερνητικά κτίρια και στο κοινοβούλιο στο Ερεβάν. Οι διαδηλώσεις ξέσπασαν την ημέρα της συνθηκολόγησης, όταν τα 17 κόμματα της αντιπολίτευσης εξέδωσαν κοινό ανακοινωθέν απαιτώντας την παραίτηση του πρωθυπουργού της χώρας.