«Δεν συμμετέχω στην επιτροπή γιατί η κυβέρνηση μας φορτώνει τις ευθύνες της»
Ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής Αθηνών και διευθυντής της ΜΕΘ του Ευαγγελισμού τονίζει την ευθύνη του τουρισμού για το δεύτερο κύμα
«Τα πρακτικά της επιτροπής είναι δημόσια έγγραφα και γι’ αυτό μου προκαλεί εντύπωση που η κυβέρνηση δεν ικανοποιεί το αίτημα της αντιπολίτευσης να τα δώσει στη δημοσιότητα»
Τη χαριστική βολή στο κυβερνητικό αφήγημα περί σύμπλευσης κυβέρνησης – επιστημόνων δίνει το μέχρι πρότινος μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων Σπύρος Ζακυνθινός. Ο καθηγητής Εντατικής Θεραπείας – Πνευμονολογίας του ΕΚΠΑ και διευθυντής της μονάδας εντατικής θεραπείας του Ευαγγελισμού, ο οποίος από τον Ιούλιο απέχει από τις εργασίες της επιτροπής των ειδικών για την αντιμετώπιση του κορονοϊού, ανοίγει το κουτί της Πανδώρας με όσα αποκαλύπτει στο Documento. Ο κ. Ζακυνθινός τονίζει ότι η εργαλειοποίηση των επιστημόνων από την κυβέρνηση ήταν η αιτία που τον οδήγησε στην απόφαση να μη μετέχει στην επιτροπή. Ξεκαθαρίζει ότι για το δεύτερο κύμα «χωρίς αμφιβολία ευθύνεται ο τουρισμός», ενώ χαρακτηρίζει προσβλητική την άρνηση της κυβέρνησης να δώσει στη δημοσιότητα τα πρακτικά της επιτροπής. Επισημαίνει μάλιστα ότι θα μπορούσε να αποφευχθεί το δεύτερο lockdown «αν κάναμε αυτά που έπρεπε μετά το πρώτο», επισημαίνοντας ότι «τρίτο lockdown δεν πρέπει να γίνει». Και ειδικά σε αυτό προτείνει να μελετηθεί το μοντέλο αντιμετώπισης και αναχαίτισης της υγειονομικής κρίσης που ακολουθούν στην ανατολική Ασία, «δηλαδή να γίνουν εκατομμύρια τεστ και όχι απλώς το αυτοκινητάκι του ΕΟΔΥ να κάθεται σε ένα σημείο και όποιος θέλει να το κάνει».
Λαμβάνοντας υπόψη ότι κυρίως τα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης βρίσκονται σε οριακό σημείο, ότι το 80% των τακτικών χειρουργείων αναβλήθηκε και ότι περιφερειακά ιατρεία κλείνουν, υπάρχει περίπτωση να ζήσουμε μια μικρογραφία όσων εκτυλίχθηκαν στο Μπέργκαμο της Ιταλίας;
Είμαστε στα όρια και πιστεύω ότι δεν έχει ξεφύγει ακόμη η κατάσταση. Ευελπιστώ να φρεναριστεί και να αντέξουμε. Ελπίζω πως δεν θα φτάσουμε στο σημείο να ζήσουμε στιγμές ανάλογες με την Ιταλία λόγω του ότι έχουν ληφθεί μέτρα, ενώ με το νέο lockdown θα καθυστερήσει η εξάπλωση της επιδημίας. Επίσης υπάρχουν και αρκετά κρεβάτια ακόμη που περισσεύουν και σε άλλες περιοχές της χώρας.
Επαρκούν αυτά τα κρεβάτια με βάση την κατακόρυφη αύξηση των κρουσμάτων;
Προφανώς θα δημιουργηθούν περισσότερες κλίνες, δεν μπορεί να μείνει ο κόσμος απέξω, και πιστεύω ότι το υπουργείο Υγείας αυτό θα κάνει. Σε περίπτωση που ξεπεραστούν τα όρια και δεν υπάρχουν κρεβάτια για κορονοϊό θα χρησιμοποιηθούν και οι υπόλοιπες κλίνες ΜΕΘ. Επιπλέον, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρέπει να ενταχθούν σε αυτή την προσπάθεια και τα ιδιωτικά νοσοκομεία.
Ηταν αναπόφευκτο το δεύτερο lockdown ή με ένα διαφορετικό μείγμα μέτρων θα μπορούσε να αποφευχθεί;
Αν κάναμε αυτά που έπρεπε μετά το πρώτο lockdown, δεν θα είχε επιβληθεί το δεύτερο. Τρίτο lockdown δεν πρέπει να γίνει. Και πρέπει να ληφθούν μέτρα πολιτικά που να αποτρέψουν κάθε νέο lockdown, γεγονός που σημαίνει ότι είναι αναγκαίο να ληφθούν υπόψη τα μοντέλα διαχείρισης χωρών όπως η Κίνα, η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία. Δηλαδή να γίνουν εκατομμύρια τεστ και όχι απλώς το αυτοκινητάκι του ΕΟΔΥ να κάθεται σε ένα σημείο και όποιος θέλει να κάνει το τεστ. Να σκανάρονται περιοχές, να γίνονται εκτεταμένες ιχνηλατήσεις και να απομονώνονται οι εστίες του ιού – αυτό θα προϋποθέτει και ενίσχυση της πρωτοβάθμιας φροντίδας.
Οπότε απορρίπτετε τη μέθοδο για lockdown-ακορντεόν;
Την τακτική «ακορντεόν» δεν πρέπει καν να τη σκέφτεται κάποιος. Υπάρχει τρόπος να αποφύγουμε αυτό το σενάριο με πάρα πολλά τεστ και αναδιάρθρωση του ΕΣΥ, για να είναι ακόμη πιο αποτελεσματικό όλο το σύστημα, από την πρωτοβάθμια φροντίδα μέχρι την αύξηση των κλινών ΜΕΘ. Κυρίως όμως χρειάζονται εκατομμύρια τεστ και αυτό το τονίζω.
Δηλαδή τα μαζικά τεστ θα μπορούσαν να οχυρώσουν τη χώρα για το δεύτερο κύμα;
Προφανώς. Πάντως υπήρχε η θέση του υπουργείου Υγείας και της κυβέρνησης ότι τα τεστ δεν επαρκούν. Πράγμα το οποίο είχε ως αποτέλεσμα να γίνονται ορισμένα τεστ, παρά
τις εκτεταμένες ανάγκες.
Ακούσατε κάποιον από την κυβέρνηση να λέει ότι τα τεστ είναι λίγα; Γιατί οι αρμόδιοι υπουργοί επαίρονται για το γεγονός ότι γίνονται 22.000 ανά ημέρα.
Τίποτε δεν είναι αυτά σε σχέση με τις ανάγκες. Μπορεί να υπήρχε ζήτημα στην πρώτη φάση της πανδημίας που ενδεχομένως υπήρχαν ελλείψεις τεστ. Τώρα δεν υπάρχει καμία έλλειψη. Επίσης, υπάρχουν και τα αντιγονικά τεστ που είναι γρήγορα και φτηνά, τα οποία προσφέρονται για μαζικές μελέτες πληθυσμού. Αυτό αν εφαρμοστεί, θα έχει αποτέλεσμα να θωρακίσει τη χώρα και να προλάβει με τη δουλειά του ΕΟΔΥ οποιαδήποτε υποτροπή, προστατεύοντας με αυτό τον τρόπο και την οικονομία. Λόγου χάρη, αν χαλάσουμε εκατομμύρια για τεστ, θα γλιτώσουμε τουλάχιστον δεκαπλάσια ποσά από την προστασία της οικονομίας, συν βέβαια την προστασία της κοινωνικής υγείας. Δεν χωρά αμφιβολία ότι πρόκειται για κόστος -όφελος και πρέπει να το κάνει. Είναι θέμα πολιτικής απόφασης.
Μια και αναφερθήκατε στον ΕΟΔΥ, φτάνουν καταγγελίες στην εφημερίδα για υποστελέχωση και πλημμελή εκτέλεση των καθηκόντων του οργανισμού. Εσείς τι εικόνα έχετε;
Δεν υπάρχει αμφιβολία, είναι υποστελεχωμένος ο ΕΟΔΥ. Στα γραφεία μπορεί να έχει πάρα πολύ κόσμο, όμως υπολείπεται σε υπαλλήλους
που θα βγουν στους δρόμους για να κάνουν τεστ.
Επειδή συμμετείχατε στην επιτροπή των ειδικών, έγιναν εισηγήσεις για μαζικά τεστ;
Οταν υπάρχουν ανάλογες εισηγήσεις, για παράδειγμα «κάντε 1 εκατ. τεστ» και σου απαντούν «εμείς έχουμε μόνο 1.000», τι μπορεί να πει η επιτροπή; Θα προσαρμόσει την εισήγησή της προσπαθώντας να βοηθήσει, επειδή σκοπός της επιτροπής ήταν πάντα η διασφάλιση της δημόσιας υγείας. Αυτό βέβαια γίνεται μέσω της πολιτικής ηγεσίας, διότι η πολιτική ηγεσία παίρνει τις τελικές αποφάσεις. Αρα η επιτροπή ήταν αναγκασμένη να προσαρμόσει το σκεπτικό της, δηλαδή τις προτάσεις της, βάσει των μέσων που προσέφερε η πολιτεία.
Μήπως η προσπάθεια της κυβέρνησης να καλύψει διά της επιστημονικής επιτροπής τις ευθύνες για τη διαχείριση της πανδημίας ήταν η αιτία που σας οδήγησε στην απόφαση να απέχετε από τις συνεδριάσεις της;
Σίγουρα. Καταλαβαίνω την προσπάθεια των επιστημόνων να βοηθήσουν την πολιτεία, όμως πρέπει και η πολιτεία να αναλάβει τις ευθύνες της, όποιες της αναλογούν. Να πει για παράδειγμα: «Δεν είχαμε άλλα τεστ, τέλος. Μπορεί να φταίμε που δεν είχαμε άλλα τεστ, αλλά αυτή είναι η κατάσταση».
Πότε και πώς τέθηκαν οι βάσεις για το δεύτερο κύμα; Μήπως οφείλεται στο άνοιγμα του τουρισμού, όπως παραδέχτηκε και ο Αδωνης Γεωργιάδης;
Χωρίς αμφιβολία ευθύνεται ο τουρισμός. Μέχρι πρότινος γίνονταν ελάχιστα τεστ στις πύλες εισόδου. Τον Ιούνιο δεν είχαμε κρούσματα, η χώρα ήταν καθαρή. Οπότε ο ιός ήρθε από τον τουρισμό. Από όσους επισκέφτηκαν την Ελλάδα αεροπορικώς αλλά και από τους εργάτες γης που πέρασαν από τα χερσαία σύνορα. Ειδικά στους τελευταίους δεν έγιναν καθόλου τεστ. Αυτό το είχαν επισημάνει αρκετά μέλη της επιτροπής και δεν συζητήθηκε καν. Οι διάφορες εστίες μόλυνσης που παρατηρούνται στη βόρεια Ελλάδα σχετίζονται με αυτό το δεδομένο. Γι’ αυτό πρέπει όλοι μας να παραδεχτούμε τα λάθη μας προκειμένου να μην επαναληφθεί αυτή η κατάσταση.
Αφού το 86% των μεταδόσεων προκλήθηκε, σύμφωνα με τον Σωτήρη Τσιόδρα, σε κλειστούς χώρους, πώς τελικά προκύπτει η εκτεταμένη ατομική ανευθυνότητα;
Πέρα από τη μικρή μερίδα πολιτών που υποστηρίζει αντιεπιστημονικές θεωρίες, πιστεύω ότι η πλειονότητα των πολιτών είναι πειθαρχημένη στην εφαρμογή των μέτρων. Ξέρω Γάλλους επιστήμονες που έχουν απηυδήσει με την ανυπακοή των συμπολιτών τους. Αντίστοιχη εικόνα έχω και για τους Βρετανούς αλλά και για τους Ισπανούς. Καμία καταστροφή δεν προκάλεσαν οι νέοι στις πλατείες – και να σταματήσουν να τους ενοχοποιούν.