Τρία χρόνια χωρίς τιμωρία
Ακόμη αναζητείται δικαίωση για τη φρικιαστική δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι
Εν συντομία
Πριν από τρία χρόνια ο αρθρογράφος της «Washington Post» είχε βρει φρικτό θάνατο στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη, όπου το άψυχο σώμα του τεμαχίστηκε με στόχο να εξαφανιστεί χωρίς να μείνει κανένα ίχνος.
Γιατί ενδιαφέρει
Μοτίβο η ατιμωρησία για τις δολοφονίες δημοσιογράφων.
Πριν από περίπου τρία χρόνια ο Τζαμάλ Κασόγκι, αρθρογράφος της «Washington Post», περνούσε αμέριμνος την είσοδο του προξενείου της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη προκειμένου να παραλάβει ορισμένα απαραίτητα έγγραφα για τον επικείμενο γάμο του. Η αρραβωνιαστικιά του τον περίμενε έξω από το κτίριο, ο ίδιος ωστόσο δεν επέστρεψε ποτέ.
Οι έρευνες που ακολούθησαν αποκάλυψαν ότι βρήκε φρικτό θάνατο μέσα στο προξενείο και το άψυχο σώμα του τεμαχίστηκε με στόχο να εξαφανιστεί και να μη μείνει κανένα ίχνος του. Η φριχτή αυτή δολοφονία, αν και καταδικάστηκε από το σύνολο της διεθνούς κοινότητας, παραμένει σήμερα, τρία χρόνια αργότερα, ατιμώρητη.
«Υπάρχει πολλή συζήτηση και πολλές υποσχέσεις από τη διεθνή κοινότητα σχετικά με τον τερματισμό της ατιμωρησίας για τα εγκλήματα κατά δημοσιογράφων. Παρ’ όλα αυτά, το καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας –μακροχρόνιa σύμμαχος των δυτικών χωρών– δεν έχει υποστεί ουσιαστικές συνέπειες για τη θρασύτατη δολοφονία ενός δημοσιογράφου που ασκούσε κριτική στο καθεστώς» δήλωσε χαρακτηριστικά ο αναπληρωτής διευθυντής του Διεθνούς Ινστιτούτου Τύπου (IPI) Σκοτ Γκρίφεν. «Καταδικάζουμε σθεναρά τη συνεχιζόμενη ατιμωρησία σε αυτή την υπόθεση και συνεχίζουμε να απαιτούμε πλήρη λογοδοσία γι’ αυτή την αποτρόπαιη πράξη» συμπλήρωσε.
Ολα δείχνουν τον διάδοχο
Τον περασμένο Φεβρουάριο δημοσιεύτηκε από αξιωματούχους των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών μια προηγουμένως απόρρητη έκθεση σύμφωνα με την οποία ο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, διάδοχος του θρόνου του οίκου των Σαούντ, ήταν αυτός ο οποίος ενέκρινε κατά πάσα πιθανότητα την επιχείρηση «σύλληψης ή δολοφονίας» του Κασόγκι. Η έκθεση ανέφερε μεταξύ άλλων ότι ο Μπιν Σαλμάν έχει «τον απόλυτο έλεγχο των υπηρεσιών ασφάλειας και πληροφοριών της χώρας, με αποτέλεσμα να είναι πολύ απίθανο το ενδεχόμενο οι Σαουδάραβες αξιωματούχοι να είχαν πραγματοποιήσει μια επιχείρηση τέτοιου είδους χωρίς την άδειά του».
Λίγους μήνες μετά την αποκαλυπτική έκθεση η Διεθνής Αμνηστία έφερε στη δημοσιότητα νέα στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) είχαν χρησιμοποιήσει το λογισμικό υποκλοπής Pegasus για να έχουν πρόσβαση στις ιδιωτικές συνομιλίες και στα μηνύματα στενών συνεργατών του Κασόγκι μήνες μετά τη δολοφονία του.
Η δημοσίευση όλων αυτών των πληροφοριών δεν οδήγησε σε καμία περαιτέρω ενέργεια εναντίον της Σαουδικής Αραβίας, η οποία εξαρχής αρνήθηκε οποιαδήποτε
«Καταδικάζουμε σθεναρά τη συνεχιζόμενη ατιμωρησία σε αυτή την υπόθεση και συνεχίζουμε να απαιτούμε πλήρη λογοδοσία γι’ αυτή την αποτρόπαιη πράξη»
Σκοτ Γκρίφεν
Αναπληρωτής διευθυντής του Διεθνούς Ινστιτούτου Τύπου (IPI)
εμπλοκή στην υπόθεση. Εντέλει, έπειτα από διάφορες δικαιολογίες, η χώρα παραδέχτηκε ότι ο Κασόγκι είχε δολοφονηθεί κατά τη διάρκεια μιας «αδίστακτης επιχείρησης» το 2018.
«Χλευασμός της Δικαιοσύνης»
Υστερα και από διεθνείς πιέσεις οι αρχές της Σαουδικής Αραβίας διερεύνησαν συνολικά 31 άτομα για τη δολοφονία και συνέλαβαν 21 στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2019. Ακολούθησε μυστική δίκη, κατά τη διάρκεια της οποίας έντεκα άτομα –τα ονόματα δεν δημοσιεύτηκαν ποτέ– κατηγορήθηκαν για τη δολοφονία του δημοσιογράφου. Πέντε καταδικάστηκαν σε θανατική ποινή, η οποία αργότερα ανατράπηκε αφού τα μέλη της οικογένειας του Κασόγκι τους έδωσαν χάρη, με αποτέλεσμα να τους επιβληθεί τελικά ποινή κάθειρξης 20 ετών. Αλλα τρία άτομα καταδικάστηκαν με ποινές από επτά έως δέκα χρόνια. Η ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ Ανιές Καλαμάρ, η οποία συνέταξε την έρευνα για τον θάνατο του Κασόγκι, χαρακτήρισε τη δίκη «χλευασμό της Δικαιοσύνης».
Ανεξάρτητα από τη δικαστική διαδικασία που έλαβε χώρα στη Σαουδική Αραβία, άλλοι 26 δραπέτες Σαουδάραβες υπήκοοι δικάστηκαν ερήμην στην Τουρκία για τη δολοφονία του δημοσιογράφου. Κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων η αρραβωνιαστικιά του Κασόγκι ζήτησε από το δικαστήριο να λάβει υπόψη και την έκθεση των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών ως αποδεικτικό στοιχείο. Το δικαστήριο ωστόσο αρνήθηκε το αίτημα, υποστηρίζοντας ότι η έκθεση «δεν θα πρόσφερε τίποτε» στη δίκη. Παρά τον εν πολλοίς συμβολικό χαρακτήρα της εν λόγω δίκης, χαρακτηρίζεται και ως «σημαντικό επίσημο βήμα» στην αναζήτηση απονομής δικαιοσύνης. Η επόμενη ακρόαση θα πραγματοποιηθεί στις 23 Νοεμβρίου 2021.
«Ακολουθήστε το όνειρό του»
Αξίζει να σημειωθεί και ότι κατά τη διάρκεια πρόσφατης συνάντησης μεταξύ αμερικανικής αντιπροσωπείας με επικεφαλής τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου και κορυφαίων αξιωματούχων της Σαουδικής Αραβίας έγινε ειδική αναφορά στη δολοφονία του δημοσιογράφου. Ακόμη, σε πρόσφατη δήλωσή του με αφορμή την τρίτη επέτειο του θανάτου του Κασόγκι ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Αντονι Μπλίνκεν δήλωσε χαρακτηριστικά: «Εχουμε λάβει μέτρα για να αποτρέψουμε την επανάληψη ενός τέτοιου κατακριτέου εγκλήματος».
Η «Washington Post», η αμερικανική εφημερίδα στην οποία αρθρογραφούσε ο Κασόγκι, τίμησε τη σκοτεινή επέτειο των τριών ετών από τη δολοφονία του με ένα άρθρο με τίτλο «Για να τιμήσετε τον Τζαμάλ Κασόγκι ακολουθήστε το όνειρό του». Οπως αναφέρεται μεταξύ άλλων σε αυτό: «Ο Τζαμάλ Κασόγκι είχε απόλυτη επίγνωση της δυσκολίας της μάχης που έδινε αλλά και της ιδιαίτερης σημασίας της. Ο καλύτερος τρόπος για να τιμήσουμε τη μνήμη του είναι να επιδιώξουμε ανελέητα την ελευθερία που αναζητούσε για τη Σαουδική Αραβία – και να την οικοδομήσουμε παντού».