Η ωρολογιακή βόμβα των ληξιπρόθεσμων οφειλών
Σκληρό φθινόπωρο για τους καταναλωτές προμηνύουν οι εξελίξεις των δύο τελευταίων εβδομάδων στην ενέργεια. Οι υψηλές τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος –που το μεγαλύτερο μέρος των νοικοκυριών δυσκολεύεται να πληρώσει ενώ ένα άλλο, μικρό αλλά κρίσιμο μέρος τους αδυνατεί εντελώς να αντεπεξέλθει στην πληρωμή τους– σε συνδυασμό με τους κυβερνητικούς πειραματισμούς και το νέο ενεργειακό μοντέλο έχουν δημιουργήσει μια ωρολογιακή βόμβα. Το εκρηκτικό υλικό της βόμβας αυτής παράγεται:
• Πρώτον, από το αδιέξοδο των καταναλωτών μπροστά στις όλο και πιο παράλογες τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος συγκριτικά με τα επίπεδα του μέσου εισοδήματος στην Ελλάδα. Το αδιέξοδο οδηγεί αφενός στη δραματική αύξηση των αποκοπών ρεύματος στα νοικοκυριά, που κατά τον πρόεδρο των τεχνικών της ΔΕΗ Κώστα Μανιάτη στις αρχές Ιουλίου ξεπερνούσαν ήδη τις 230.000, και αφετέρου στη μεγάλη συσσώρευση των ληξιπρόθεσμων οφειλών, που κατά τη ΡΑΕ ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ.
• Δεύτερον, από το πρόβλημα ρευστότητας των εταιρειών προμήθειας που δεν έχουν πίσω τους τα κέρδη της παραγωγής. Οι εταιρείες αυτές, υπό τις συνθήκες του νέου ενεργειακού μοντέλου που σχεδίασε η κυβέρνηση, εξακολουθούν να αγοράζουν το ρεύμα στις εξωφρενικές τιμές που διαμορφώνονται στην αγορά χονδρικής, αλλά λαμβάνουν τις κρατικές επιδοτήσεις στο ρεύμα με μεγάλη καθυστέρηση και επιβαρύνονται περαιτέρω από την αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Ενόψει του κινδύνου να σκάσουν τα πρώτα κανόνια και να επαναληφθούν στον κλάδο φαινόμενα του τύπου Energa και Hellas Power, οι εταιρείες προμήθειας ζητούν από την κυβέρνηση δύο μεγάλες αλλαγές στο νέο σύστημα – και η ΡΑΕ τις προσυπογράφει. Αφενός να τους δίνεται προκαταβολικά, μέχρι τις 5 του κάθε μήνα, το 75% της κρατικής επιδότησης, αφετέρου να μην επιτρέπεται στους καταναλωτές να αλλάζουν εταιρεία αν δεν έχουνε ξοφλήσει το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους στην εταιρεία από την οποία θέλουν να φύγουν.
Εκτίμησή μας είναι ότι η κυβέρνηση θα υιοθετήσει λύσεις προφανώς προς όφελος των εταιρειών προμήθειας, οπότε το αδιέξοδο των καταναλωτών και οι αποκοπές ρεύματος θα προσλάβουν ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις.