Εξαγωγή αστάθειας
Οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία γίνονται όλο και περισσότερο ορατές και σε χώρες μακριά από το μέτωπο
Εν συντομία
Εξι μήνες μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής ο πόλεμος συνεχίζεται.
Γιατί ενδιαφέρει
Η διπλωματική διέξοδος μοιάζει προς το παρόν μακρινό σενάριο.
Σχεδόν έξι μήνες πέρασαν από το μοιραίο διάγγελμα του Βλαντίμιρ Πούτιν και τη συνακόλουθη έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Τότε οι Ρώσοι έμοιαζαν έτοιμοι να πετύχουν τους στόχους τους μέσα σε λίγες ώρες, αν όχι μέρες. Πλέον οι Ουκρανοί έχουν βάσιμους λόγους να ελπίζουν ότι η συγκράτηση της «αρκούδας» με την καθοριστική βοήθεια των ΗΠΑ αποτελεί ρεαλιστικό σενάριο, παρόλο που η πρωτοβουλία των κινήσεων βρίσκεται ακόμη στο Κρεμλίνο.
Οι πολιτικοί στόχοι της «αποστρατιωτικοποίησης», της «αποναζιστικοποίησης», της ουδετερότητας, της αναγνώρισης των αποσχισθέντων ΛΔ του Ντονιέτσκ και του Ντονμπάς, αλλά και η ρωσική κυριαρχία στην Κριμαία, παραμένουν τα βασικά αιτήματα της Μόσχας, όμως ένας συμβιβασμός δεν πρέπει να αποκλείεται. Εντούτοις οι Ρώσοι, σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, θα προχωρήσουν στη διενέργεια δημοψηφισμάτων που θα οδηγήσουν στην ενσωμάτωση των ουκρανικών περιφερειών της Ζαπορίζια και της Χερσώνας στο ρωσικό κράτος, στα πρότυπα της Κριμαίας το 2014.
Τα σχέδια των δύο πλευρών
Την ίδια στιγμή, οι Ουκρανοί ευελπιστούν να ακυρώσουν τον παραπάνω πολιτικό σχεδιασμό εξαπολύοντας μια μεγάλης κλίμακας αντεπίθεση στα νότια της χώρας με πρωταρχικό στόχο την πόλη-κλειδί της Χερσώνας που δεσπόζει στις νότιες όχθες του Δνείπερου. Ο ποταμός χωρίζει την Ουκρανία στη μέση και οι Ρώσοι σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελαν να χάσουν τον έλεγχο του μοναδικού προγεφυρώματος που διαθέτουν. Επιπροσθέτως, το Κίεβο θέλοντας να διευρύνει την εμβέλεια των στόχων του φιλοδοξεί να ανακαταλάβει τη «χαμένη» Κριμαία και να σηματοδοτήσει το τέλος του πολέμου υπό τους όρους του.
Εντούτοις αυτό το σχέδιο είναι ιδιαίτερα σύνθετο και απαιτητικό, ειδικά για τις δυνατότητες της Ουκρανίας. Παρότι η δυτική στρατιωτική και οικονομική συνδρομή έχει καταφέρει να ακυρώσει τα πλεονεκτήματα της Ρωσίας, η πλάστιγγα του πολέμου γέρνει σαφέστατα υπέρ της τελευταίας.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι γνωρίζει ότι πρέπει να συνεχίσει να χρησιμοποιεί το επικοινωνιακό του χάρισμα με τέτοιον τρόπο που αφενός θα δείχνει πως ο ουκρανικός στρατός μπορεί να αντεπιτεθεί και θα το κάνει, αφετέρου να πείσει την ομολογουμένως φθαρμένη Δύση πως η επιπλέον στρατιωτική βοήθεια θα κάνει τη διαφορά. Εφόσον περιοριστεί η δυτική βοήθεια τότε η Ουκρανία θα μετράει μέρες, διότι σε καμία περίπτωση δεν έχει τη βιομηχανία για να αντεπεξέλθει στις πολεμικές ανάγκες.
Βέβαια, οι δυτικές πολιτικές ελίτ βλέποντας ότι το έδαφος σείεται κάτω από τα πόδια τους, ενδεχομένως σύντομα να νιώσουν περισσότερο από πρόθυμες για ένα συμβιβασμό με τον Πούτιν. Εξάλλου αυτό ακριβώς είναι το στοίχημα του Ρώσου προέδρου και το σχέδιο αυτό έχει ξεδιπλωθεί σε δημόσια θέα. Το κύμα ακρίβειας που προκάλεσε η πανδημία, επιταχύνθηκε από τον πόλεμο και γιγαντώθηκε από τον ανταγωνισμό της Δύσης
Oσο δεν διαφαίνεται διπλωματική διέξοδος το ερώτημα είναι με ποια φόρμουλα θα λήξει ο πόλεμος
με τη Ρωσία οδηγεί ήδη σε πολιτική και κοινωνική αμφισβήτηση, καθώς επίσης σε γεωγραφική διάχυση της σύγκρουσης. Κόσοβο, Βοσνία – Ερζεγοβίνη, Ναγκόρνο Καραμπάχ, Παλαιστίνη, Συρία, Λιβύη και κυρίως Ταϊβάν είναι μερικά από τα μέτωπα που άνοιξαν με τη μεγαλύτερη ταχύτητα και ορμή.
Αστάθεια ή ειρήνη
Εν κατακλείδι, ο πόλεμος στην Ουκρανία άνοιξε το κουτί της Πανδώρας όσον αφορά την παγκόσμια αστάθεια και την πολιτική αμφισβήτηση. Ηδη κυβερνήσεις είτε έχουν πέσει είτε πέφτουν και νέες έχουν ανέλθει ή βρίσκονται σε αυτή την κατεύθυνση.
Το μεγάλο ερώτημα πλέον είναι με ποια φόρμουλα θα λήξει ο πόλεμος. Μερικοί αναλυτές θεωρούν ότι η πρόσφατη συμφωνία για τα ουκρανικά σιτηρά της Οδησσού, που πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και τη διαμεσολάβηση της Τουρκίας, ίσως να είναι και η επιζητούμενη πλατφόρμα.