Το «κόκκινο κύμα» ξεφούσκωσε, ο διχασμός παραμένει
Η χώρα αντιστάθηκε στην τραμπική δυστοπία, καθώς οι Δημοκρατικοί κατάφεραν να κρατήσουν σημαντικές πολιτείες
Παναγιώτης Τουρκοχωρίτης Εν συντομία
Οι ενδιάμεσες εκλογές εξελίχθηκαν ανέλπιστα καλά για τους Δημοκρατικούς, με τον Ντόναλντ Τραμπ να βλέπει τη φόρα του για την προεδρική υποψηφιότητα του 2024 να ξεφουσκώνει.
Γιατί ενδιαφέρει
Οι ΗΠΑ μοιάζουν να αντιστέκονται ακόμη στον λαϊκισμό, αν και τα αποτελέσματα δείχνουν πως ακόμη είναι μια βαθιά διχασμένη χώρα.
Οι αναλυτές ανέμεναν ότι οι ενδιάμεσες εκλογές θα αποτελούσαν πραγματικό βατερλό για τον Τζο Μπάιντεν, αποτέλεσμα που θα λειτουργούσε ως βατήρας για την εκτόξευση του Ντόναλντ Τραμπ ως υποψηφίου στις εκλογές του 2024. Τα πράγματα δεν ήρθαν όπως τα ήθελε ο λαϊκιστής πρώην πρόεδρος, με τους Ρεπουμπλικάνους να κερδίζουν μια ισχνή πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων, ενώ η κυριαρχία στη Γερουσία θα κριθεί στην… παράταση. Οι υπερβολές των τραμπικών υποψηφίων καθώς και η υπεράσπιση του δικαιώματος στην άμβλωση φαίνεται ότι «ισοφάρισαν» την επιθυμία μερίδας Αμερικανών να «τιμωρήσουν» την κυβέρνηση για την κακή κατάσταση της οικονομίας και τον πληθωρισμό που ροκανίζει τα μικρά και μεσαία εισοδήματα.
Ισχνή πλειοψηφία
«Ενώ ο Τύπος και οι αναλυτές προέβλεπαν ένα μεγάλο “κόκκινο κύμα”, αυτό δεν συνέβη» είπε ο Τζο Μπάιντεν σε συνέντευξη Τύπου την Τετάρτη 9 Νοεμβρίου, μία μέρα μετά τις εκλογές. Οι Αμερικανοί έδωσαν μια ισχνή πλειοψηφία στους Ρεπουμπλικάνους στη Βουλή των Αντιπροσώπων, ενώ όσον αφορά τη Γερουσία ο γερουσιαστής της Τζόρτζια αναμένεται να βγει από επαναληπτικές εκλογές τον Δεκέμβριο. Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας σε αυτή την πολιτεία μπορεί να καθορίσει την κυριαρχία στο συγκεκριμένο νομοθετικό σώμα, αφού οι Δημοκρατικοί έχουν κερδίσει 48 έδρες ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι 49 (δύο έδρες κατέληξαν σε ανεξάρτητους υποψηφίους). Σε περίπτωση ισοψηφίας στη Γερουσία την καθοριστική ψήφο στα νομοσχέδια που θα εξετάζει το σώμα θα την έχει η αντιπρόεδρος της χώρας Κάμαλα Χάρις.
Σε αυτό το πλαίσιο ο Μπάιντεν φάνηκε πρόθυμος ακόμη και να ανακοινώσει την υποψηφιότητά του για τις επόμενες προεδρικές εκλογές του 2024. Ο πρόεδρος έδειξε διατεθειμένος να συνεννοηθεί με μια ρεπουμπλικάνικη πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων για θέματα όπως η συνέχιση της βοήθειας στην Ουκρανία. Εδειξε όμως πιο αδιάλλακτος σε θέματα κοινωνικής πολιτικής και περιβαλλοντικής μέριμνας. Οι ρυθμίσεις που έχει περάσει, π.χ. για τις τιμές των φαρμάκων, δεν θέλει να πειραχτούν από τους Ρεπουμπλικάνους. Υποσχέθηκε στους πολίτες ότι οι ρυθμίσεις για την ακρίβεια θα αρχίσουν να γίνονται αισθητές στις αρχές του 2023.
Είναι η οικονομία, ξανά
Αν εξετάσει κανείς τη γεωγραφική κατανομή των αποτελεσμάτων, θα διαπιστώσει ότι ο διαχωρισμός της Αμερικής σε ενδοχώρα και ακτές έχει παγιωθεί από τις εκλογές του 2020 κι έπειτα. Οι πολιτείες της λεγόμενης Rust Belt (σε ελεύθερη μετάφραση «ζώνη της σκουριάς»), οι μεσοδυτικές πολιτείες, όπου η αποβιομηχανοποίηση των ΗΠΑ αποτέλεσε το γόνιμο έδαφος για να ανθήσουν ο λαϊκισμός και η τύποις αντικαθεστωτική ρητορική του τραμπισμού, κατέληξαν στη συντριπτική τους πλειονότητα σε Ρεπουμπλικάνους υποψηφίους. Η οικονομική ανέχεια στις πολιτείες αυτές είναι εντονότερα αισθητή απ’ ό,τι στις ακτές των μεγάλων αστικών κέντρων όπου ακμάζουν οι υπηρεσίες. Η αποξένωση που νιώθει ο μέσος κάτοικος των μεσοδυτικών πολιτειών εντάθηκε από την καλπάζουσα αύξηση των τιμών και την αδύναμη αντίδραση της κεντρικής τράπεζας, που το μόνο που κάνει είναι να αυξάνει τα επιτόκια δανεισμού, στερώντας ρευστότητα από την αγορά και οδηγώντας την οικονομία προς ένα σπιράλ ύφεσης. Το οποίο με τη σειρά του θα δώσει ώθηση σε ένα φαύλο κύκλο που ευνοεί εκείνους που προτείνουν εύκολες λύσεις σε σύνθετα προβλήματα.
Τραμπ και άμβλωση
Από την αρχή το Δημοκρατικό Κόμμα έθεσε τον πήχη πολύ ψηλά για τις εκλογές αυτές, αφού ο ίδιος ο Μπάιντεν ανέφερε ότι το διακύβευμα των εκλογών ήταν η ίδια η δημοκρατία των ΗΠΑ. Εκ του αποτελέσματος όμως φάνηκε ότι η ρητορική για την υπεράσπιση του δικαιώματος στην άμβλωση λειτούργησε θετικά για το κυβερνών κόμμα, ενώ μετά τα απογοητευτικά αποτελέσματα των συμμάχων του Τραμπ, που ακόμη αρνούνται να παραδεχτούν το αποτέλεσμα των εκλογών του 2020, οι επικριτικές φωνές στο Ρεπουμπλικάνικο Κόμμα έχουν ήδη αρχίσει να γκρινιάζουν, λέγοντας ότι το κόμμα ακολούθησε τον πρώην πρόεδρο στον γκρεμό. Μια ριψοκίνδυνη τακτική των Δημοκρατικών η οποία τελικά δούλεψε ήταν η διαφημιστική ανάδειξη των αρνητών των εκλογών, με αποτέλεσμα πολλοί ψηφοφόροι να τους τιμωρήσουν στις τοπικές εκλογές.