Εχουν ξεχαρβαλωθεί οι κοινωνικοί μηχανισμοί Συνέντευξη στην Αφροδίτη Ερμίδη
Μια συζήτηση με τον σκηνοθέτη με αφορμή την παράσταση «Μια άλλη Θήβα»
ΟΒαγγέλης Θεοδωρόπουλος, σκηνοθέτης που μας έχει συνηθίσει σε έργα που εμβαθύνουν στις περίπλοκες ανθρώπινες σχέσεις, αυτή την περίοδο παρουσιάζει στο Θέατρο του Νέου Κόσμου το «Μια άλλη Θήβα» του Σέρχιο Μπλάνκο. Ενας συγγραφέας αναπτύσσει μια ιδιαίτερη σχέση με έναν 21χρονο ισόβια καταδικασμένο για πατροκτονία, σχέση που σημαδεύει τη ζωή του νέου άντρα αλλά και δοκιμάζει τις βεβαιότητες του μεγαλύτερου. Παρότι στο επίκεντρο του έργου βρίσκεται η πατροκτονία, δεν παύει να είναι ένα έργο «ευαίσθητο, λεπτών αποχρώσεων, συγκινητικό, χωρίς καθόλου βία επί σκηνής, που δεν του λείπει καθόλου το χιούμορ, ενώ μέσα από τη σχέση του συγγραφέα με τον νεαρό ισοβίτη ανοίγει μια χαραμάδα ελπίδας» λέει ο σκηνοθέτης μιλώντας στην εφημερίδα.
Δεν είναι η πρώτη φορά που αποφασίζετε να δουλέψετε με ένα έργο που περιστρέφεται γύρω από τις γονεïκές σχέσεις (θυμόμαστε τον «Γιο» αλλά και το «Ποιος σκότωσε το σκύλο τα μεσάνυχτα»). Γιατί σας απασχολούν τόσο;
Με αφορά ένα ανθρωποκεντρικό θέατρο. Και η οικογένεια, κυρίως οι σχέσεις παιδιών – γονέων, είναι όπως ξέρουν όλοι καθοριστικής σημασίας για τη ζωή των παιδιών που θα γίνουν ενήλικοι πολίτες. Είναι τόσο δύσκολο να ξεφύγει κανείς από το πρότυπο των γονιών του. Είναι σχεδόν μοιραίο από ποιον θα γεννηθείς. Επιπλέον, ζούμε σε μια κοινωνία πατριαρχική, όσο κι αν η σημερινή πατριαρχία δεν είναι ό,τι ήταν σε προηγούμενες εποχές. Η πατριαρχία είναι η μήτρα της αντρικής βίας, γιατί η βία σε μεγάλο βαθμό έχει φύλο.
Σε πρώτο επίπεδο το έργο «Μια άλλη Θήβα» θέτει στο επίκεντρο την πατροκτονία. Ωστόσο ποιες είναι οι επιπλέον αναγνώσεις του;
Η πατροκτονία στο έργο «Μια άλλη Θήβα» έχει συμβεί δύο χρόνια νωρίτερα και ο νεαρός πατροκτόνος πληρώνει το τίμημα φυλακισμένος ισόβια. Ωστόσο τον συγγραφέα δεν τον απασχολεί μόνο η καθαυτή πατροκτονία, η εγκληματική πράξη, που έτσι κι αλλιώς είναι σχετικά σπάνιο φαινόμενο –σε αντίθεση με τις γυναικοκτονίες, που είναι καθημερινή υπόθεση παγκοσμίως– αλλά και η συμβολική πατροκτονία, που είναι η προσπάθεια των νέων αντρών να απαλλαγούν από την παρουσία του πατέρα τους και την εξάρτηση από αυτόν για να πατήσουν στα δικά τους πόδια. Η συμβολική πατροκτονία είναι υγιές φαινόμενο. Το έργο χωρίς να ξεφεύγει από τον πυρήνα του θίγει και μια σειρά από άλλα θέματα, όπως η αντρική ταυτότητα, η ενοχή, η ψυχική ασθένεια, η θρησκεία, ο ερωτισμός. Και η μετάπλαση όλων αυτών σε τέχνη, σε θεατρικό έργο. Οσο το έργο εξελίσσεται δεν αφηγείται απλώς μια ιστορία αλλά μιλάει και για τον τρόπο που γράφεται και οικοδομείται αυτή η ιστορία. Κι αυτό είναι κάτι που γοητεύει τους θεατές: παρακολουθώντας την παράσταση να μπορούν να μπουν και στην «κουζίνα» του θεάτρου.
Ο συγγραφέας Σέρχιο Μπλάνκο είναι γνωστός για την ενασχόλησή του με το θεατρικό είδος της «αυτομυθοπλασίας», ορολογία
«Προσωπικά είχα ακούσει θετικά την ιδέα δημιουργίας ενός υφυπουργείου για τον σύγχρονο πολιτισμό. Εχουν περάσει τρία χρόνια διακυβέρνησης και δεν έχουμε ούτε ένα δείγμα από το όραμά τους»
που πρώτος χρησιμοποίησε στη λογοτεχνία ο Σερζ Ντουμπρόφσκι τη δεκαετία του ’90. Τι σημαίνει για το θέατρο η αυτομυθοπλασία;
Για να καταλάβει καλύτερα ο αναγνώστης, τα πρόσωπα του έργου είναι τρία: ο συγγραφέας (ερμηνεύει ο Θάνος Λέκκας), που γράφει ένα έργο για την πατροκτονία, ο πατροκτόνος και ο ηθοποιός που θα υποδυθεί τον πατροκτόνο στο θέατρο. Οι ρόλοι των δύο νεαρών ερμηνεύονται προγραμματικά από τον ίδιο ηθοποιό (Δημήτρης Καπουράνης). Ο συγγραφέας στην παράσταση ταυτίζεται χονδρικά με τον συγγραφέα του έργου, τον Σέρχιο Μπλάνκο, ο οποίος συναντιέται με μια φανταστική πατροκτονία. Η αυτομυθοπλασία είναι η διασταύρωση της ζωής του συγγραφέα με φανταστικές ιστορίες. Από τη δική μου σκοπιά πάντα με απασχολεί ως σκηνοθέτη η συνάντηση της προσωπικότητας του ηθοποιού με τον χαρακτήρα του ήρωα που θα ερμηνεύσει. Γι’ αυτό και χαίρομαι που ήρθε στα χέρια μου αυτό το έργο.
Με τους ανθρώπους της διπλανής πόρτας να αποδεικνύονται παιδοβιαστές ή γυναικοκτόνοι, πώς νιώθετε για ό,τι συμβαίνει καθημερινά γύρω μας;
Πέρα από την άβυσσο της ψυχής του ανθρώπου, φαίνεται πως έχουν ξεχαρβαλωθεί όλοι οι κοινωνικοί μηχανισμοί που βοηθούν και προστατεύουν σ’ ένα βαθμό τον κόσμο. Σίγουρα έχουν παίξει ρόλο ο πολύμηνος εγκλεισμός της πανδημίας, η γκρίνια και η φαγωμάρα μες στα σπίτια, ο φόβος του θανάτου. Αλλά τι να λέμε; Ανασφάλεια, ανέχεια, φόβος του πολέμου, ακροδεξιά… όπου κι αν κοιτάξεις, δεν θέλει και πολύ ο άνθρωπος για να βγάλει τον χειρότερο εαυτό του. Λίγα πράγματα μας παρηγορούν μέσα σε αυτό τον ζόφο. Το θέατρο είναι ανάμεσα σε αυτά, θέλω να πιστεύω, με τις λίγες δυνάμεις του.
Με την οικονομική δυσχέρεια ποια είναι η υποστήριξη που περιμένετε ως καλλιτέχνες από την πολιτεία;
Μας χωρίζει μια άβυσσος από την πολιτεία. Αναγκαστικά θα μιλήσω μόνο για το θέατρο. Η μόνη υποστήριξη που είχαν οι άνθρωποι του θεάτρου (φυσικά όχι όλοι, όπως σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες) την περίοδο της καραντίνας ήταν κάποια επιδόματα, θα τα ονόμαζα πείνας. Δεν καλύπταν τις βασικές ανάγκες ζωής. Τώρα λοιπόν που έχει τελειώσει αυτή η αναγκαστική ανεργία και ξανάνοιξαν τα θέατρα, πέρα από κάποιες επιχορηγήσεις της ντροπής σε θιάσους, δεν έχουμε δει κανένα δείγμα πολιτικής για τον σύγχρονο πολιτισμό. Προσωπικά είχα ακούσει θετικά την ιδέα δημιουργίας ενός υφυπουργείου για τον σύγχρονο πολιτισμό. Εχουν περάσει τρία χρόνια διακυβέρνησης και δεν έχουμε ούτε ένα δείγμα από το όραμά τους. Οχι μόνο για τους καλλιτέχνες αλλά πρωτίστως για τους πολίτες.