Θολό τοπίο στο πεδίο της αναμέτρησης
Οι Ουκρανοί θέλουν να φτάσουν στην Κριμαία νικητές προσπερνώντας τον ποταμό Δνείπερο, τον οποίο όμως οχυρώνουν οι Ρώσοι
Καθώς εμπεδωνόταν η νέα ρωσική ήττα στη Χερσώνα ένας αδέσποτος πύραυλος εκρηγνυόταν σε πολωνικό έδαφος, βάζοντας φωτιά στα σενάρια για το ξέσπασμα του Γ΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Η ψυχρολουσία όλων των πλευρών ήταν φανερή, πλην της Ουκρανίας, η οποία φαινόταν σαν να ήθελε την κλιμάκωση αυτή. Ο πύραυλος εντέλει ήταν ουκρανικός και αντιαεροπορικής χρήσης. Πάραυτα Μόσχα και Ουάσινγκτον διέψευσαν τις αιτιάσεις της ουκρανικής πλευράς, ενώ παρόμοιες φωνές που ακούστηκαν στην Πολωνία γρήγορα σιώπησαν. Ενδεικτική του κλίματος είναι η δήλωση του γγ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, ο οποίος για να χρυσώσει το χάπι στο Κίεβο ανέφερε ότι «η Ρωσία φέρει την απόλυτη ευθύνη καθώς συνεχίζει τον πόλεμό της κατά της Ουκρανίας».
Ετοιμάζεται συμφωνία στο παρασκήνιο;
Εχει ιδιαίτερη σημασία ο ετεροκαθορισμός της Δύσης από τη γραμμή του Ουκρανού προέδρου Ζελένσκι και του υπουργού Εξωτερικών του Ντμίτρι Κουλέμπα, αφού το τελευταίο διάστημα συνεχώς δημοσιεύονται στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού διαρροές που κάνουν λόγο για ρωσο-αμερικανικές παρασκηνιακές συζητήσεις για την εξεύρεση μιας φόρμουλας ειρήνευσης στην Ουκρανία.
Υπό αυτό το πρίσμα είναι απορίας άξιον εάν η ρωσική υποχώρηση από τη Χερσώνα αποτελεί ένδειξη ή ακόμη και τεκμήριο μιας ευρύτερης ή και στενότερης συμφωνίας για την πορεία της σύγκρουσης. Με άλλα λόγια, οι Ρώσοι επέλεξαν να υποχωρήσουν στην ανατολική όχθη του Δνείπερου γιατί πιέζονταν στρατιωτικά ή γιατί ήθελαν να κατοχυρώσουν τα νέα σύνορα με φυσικό όριο έναν μεγάλο ποταμό. Εν πάση περιπτώσει, η διάσταση απόψεων Μπάιντεν – Ζελένσκι έχει πλέον εκφραστεί δημοσίως και αποτελεί το πρώτο ουσιαστικό ρήγμα στις σχέσεις Ουκρανίας – ΗΠΑ, αν και παραμένει να αποδειχτεί εάν θα υπάρξουν ουσιαστικές μεταβολές στην αμερικανική υποστήριξη. Προς επίρρωση του τελευταίου ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας Λόιντ Οστιν ανακοίνωσε νέα αποστολή όπλων προς την Ουκρανία μεσούσης της συνόδου των G20 στο Μπαλί της Ινδονησίας.
Ακολούθως η σύνοδος αυτή καθαυτή είχε ειδικό ενδιαφέρον για τον πόλεμο στην Ουκρανία, μια και εκεί βρέθηκαν οι ηγεσίες όλων των εμπλεκόμενων μερών, και πιθανότατα έγιναν συζητήσεις για την πορεία –αν όχι την επίλυση– της σύγκρουσης. Το Κίεβο από τη μεριά του φοβάται πως η Δύση διακατέχεται από την κόπωση του πολέμου, άρα η δυτική βοήθεια θα συρρικνωθεί και η ουκρανική άμυνα εν καιρώ θα καμφθεί. Από την άλλη, τις τελευταίες μέρες κυκλοφόρησε η ανεπιβεβαίωτη πληροφορία ότι στο πακέτο για την ειρήνευση στην Ουκρανία θα περιλαμβάνεται και η Υπερδνειστερία. Η μικρή αυτή λωρίδα γης που έχει κατοχυρώσει την de facto απόσχισή της από τη Μολδαβία το προηγούμενο διάστημα αποτέλεσε το μήλον της έριδος και λίγο έλειψε να δημιουργηθεί μια νέα εστία σύγκρουσης εκεί. Μάλιστα, τότε η Ουκρανία φέρεται να πρότεινε στο Κισινάου μια κοινή στρατιωτική επιχείρηση για την εξώθηση των ρωσικών δυνάμεων από την περιοχή, παρόλο που οι Μολδαβοί ήταν απολύτως αρνητικοί σ’ ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Η δημόσια διάσταση απόψεων Μπάιντεν – Ζελένσκι καταδεικνύει το πρώτο ουσιαστικό ρήγμα στις σχέσεις Ουκρανίας – Ηνωμένων Πολιτειών
Αλλαγή δεδομένων μετά τη μάχη της Χερσώνας
Από τη στιγμή που οι Ρώσοι αποχώρησαν κακήν κακώς από τη Χερσώνα, το νότιο μέτωπο πλέον είναι σταθεροποιημένο και οι δύο πλευρές γλείφουν τις πληγές τους, προετοιμαζόμενες για την επόμενη μάχη. Οι Ουκρανοί φιλοδοξούν να προσπεράσουν τον ποταμό Δνείπερο και εν συνεχεία να φτάσουν στην Κριμαία, η οποία θα σηματοδοτήσει την πλήρη ουκρανική νίκη. Διότι η κριμαϊκή χερσόνησος ήταν το πρώτο τμήμα της ουκρανικής επικράτειας που κυριεύτηκε από τους Ρώσους ήδη από το 2014. Κατά συνέπεια, υπάρχει ένας μεγάλος στόχος με υψηλό συμβολισμό και για τις δύο πλευρές.
Συγχρόνως οι μάχες συνεχίζονται για τον έλεγχο του Ντονμπάς. Ο ουκρανικός στρατός πιέζει μέσω μικρής κλίμακας αντεπιθέσεων προς την κατεύθυνση των αστικών κέντρων Σβάτοβο και Κρεμίνα, τα οποία βρίσκονται στην περιφέρεια του Λουχάνσκ, περιοχή που αποσχίστηκε το 2014 και από την οποία οι Ουκρανοί απωθήθηκαν μετά τη ρωσική εισβολή. Εντούτοις, μετά τη ρωσική υποχώρηση από το Χάρκοβο οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις επιχειρούν να προωθηθούν στο Λουχάνσκ, αν και τα αποτελέσματα είναι πενιχρά, αφού μόλις το 1% του εδάφους της περιφέρειας έχει επιστρέψει στον έλεγχο του Κιέβου.
Η Μόσχα βλέποντας τις κινήσεις των Ουκρανών συνεχίζει τις επιθετικές επιχειρήσεις στην περιφέρεια του Ντονιέτσκ και επικεντρώνεται στην κατεύθυνση του Μπαχμούτ, πόλης-κλειδί για την ουκρανική αμυντική διάταξη. Εκεί βρίσκονται οι μισθοφόροι της Βάγκνερ, οι οποίοι από τον Αύγουστο επιχειρούν αργά και σταθερά στην περιοχή, χωρίς σημαντικά αποτελέσματα μέχρι στιγμής. Παράλληλα, όμως, οι επιστρατευμένοι Ρώσοι φτάνουν στην πρώτη γραμμή του μετώπου καλύπτοντας ανάγκες ενόσω η οπισθοχώρηση από τη Χερσώνα δίνει τη δυνατότητα στο ρωσικό επιτελείο να αναδιατάξει τις δυνάμεις του στο πεδίο. Αυτό συμβαίνει διότι η άμυνα πίσω από ένα φυσικό σύνορο όπως ο ποταμός Δνείπερος είναι σαφέστατα ευκολότερη απ’ ό,τι στην ανοιχτή στέπα. Επιπλέον, αναφορές που έχουν δει το φως της δημοσιότητας μιλούν για εντατική οχυρωματική προετοιμασία των Ρώσων όλο το προηγούμενο διάστημα.
Βέβαια, οι Ουκρανοί έχουν κάθε λόγο να γιορτάζουν με τα πισωγυρίσματα των Ρώσων, αλλά το μεγάλο ερώτημα είναι τι θα πράξουν τώρα. Διότι οι επιθετικές επιχειρήσεις είναι δαπανηρές και οι Ουκρανοί δεν έχουν την πολυτέλεια να πραγματοποιήσουν τέτοιου είδους κίνηση. Φυσικά οι ίδιοι το γνωρίζουν πολύ καλύτερα και γι’ αυτό συνεχίζουν να χτυπάνε χωρίς σταματημό τα ρωσικά μετόπισθεν, προσπαθώντας να πλήξουν την ικανότητα ανεφοδιασμού του ρωσικού στρατού. Παρά ταύτα, η έλευση του σκληρού ρωσικού χειμώνα ενδεχομένως να οδηγήσει στην παγίωση των παρουσών γραμμών επαφής και ίσως τότε οι διπλωμάτες να αποκτήσουν το πάνω χέρι έναντι των στρατιωτικών.