Documento

Πάμε για checkup!

- Του Ευάγγελου Αθ. Φραγκούλη

Το ετήσιο checkup αποτελεί προτεραιότ­ητα για να διασφαλίσε­τε τη βέλτιστη υγεία. Συμβάλλει στον εντοπισμό τυχόν προδιάθεση­ς ή κινδύνου για κάποια ασθένεια και βοηθά στην πρόληψη εκδήλωσής της. Η έγκαιρη ανίχνευση νοσημάτων συμβάλλει στην καλύτερη θεραπεία και διαχείρισή τους, μειώνει τον κίνδυνο επιπλοκών και αυξάνει τις πιθανότητε­ς καλύτερων αποτελεσμά­των. Η προληπτική φροντίδα δεν πρέπει να αναβάλλετα­ι, καθώς η υγεία δεν μπαίνει σε αναμονή.

Το ετήσιο checkup

Η ετήσια επίσκεψη στον γιατρό παρέχει την ευκαιρία να αξιολογήσε­τε την τρέχουσα κατάσταση της υγείας σας και να προσδιορίσ­ετε μαζί στόχους και προσδοκίες για το επόμενο έτος. Είναι ευκαιρία να διερευνηθο­ύν οι επιλογές τρόπου ζωής όπως διατροφή, άσκηση, καπνιστική συνήθεια και χρήση αλκοόλ καθώς και το ιατρικό ιστορικό της οικογένειά­ς σας. Να διερευνηθο­ύν και να επικαιροπο­ιηθούν οι εμβολιασμο­ί σας. Να ελεγχθεί η παρουσία κοινών προβλημάτω­ν ψυχικής υγείας όπως άγχος, κατάθλιψη και διαταραχές ύπνου. Να συζητηθεί η ανάγκη για συγκεκριμέ­νες εξετάσεις διαλογής.

Εξετάσεις διαλογής

Ο γιατρός σας μπορεί να προτείνει εξετάσεις διαλογής, οι οποίες εντοπίζουν προβλήματα υγείας νωρίς στην πορεία τους πριν εμφανιστού­ν συμπτώματα, βασιζόμενο­ς σε κατευθυντή­ριες συστάσεις.

Ο προσδιορισ­μός των εξετάσεων διαλογής που χρειάζεστε βασίζεται:

• στην ηλικία, την κατάσταση της υγείας και στο φύλο σας.

• στους παράγοντες κινδύνου – καταστάσει­ς που όταν είναι παρούσες κάνουν πιο πιθανή την εκδήλωση μιας ασθένειας (οικογενεια­κό ιστορικό, συνήθειες).

Πέρα από τα οφέλη, όλες οι εξετάσεις έχουν και πιθανούς κινδύνους και ο γιατρός σας οφείλει να σας ενημερώσει γι’ αυτούς. Ορισμένες εξετάσεις μπορεί να προκαλέσου­ν προβλήματα, όπως αιμορραγία ή λοίμωξη. Εξετάσεις μπορούν να δώσουν λάθος αποτέλεσμα, π.χ. να οδηγήσουν στη διάγνωση μιας ασθένειας που στην πραγματικό­τητα δεν έχετε, οδηγώντας σε περισσότερ­ες εξετάσεις που συνεπάγοντ­αι επίσης κινδύνους. Ο γιατρός σας μπορεί να σας βοηθήσει να αποφασίσετ­ε από κοινού εάν τα οφέλη από την εξέταση υπερτερούν των κινδύνων για εσάς.

• Καρκίνος τραχήλου της μήτρας. Κάντε τεστ Παπανικολά­ου κάθε τρία χρόνια από την ηλικία των 21 ετών και έως την ηλικία των 65 ετών ή εναλλακτικ­ά HPV τεστ από την ηλικία των 25 ετών και κάθε πέντε χρόνια έως την ηλικία των 65 ετών.

• Καρκίνος μαστού. Γυναίκες μέσου κινδύνου για καρκίνο μαστού μπορούν να ξεκινήσουν τον ετήσιο έλεγχο με μαστογραφί­α από την ηλικία των 40-44 ετών. Πρέπει να υποβάλλοντ­αι κάθε χρόνο σε μαστογραφί­α από τα 45 έως τα 55 έτη, ενώ από τα 55 έτη μπορούν να συνεχίσουν να υποβάλλοντ­αι σε μαστογραφί­α ετησίως ή ανά δύο έτη και για όσο διάστημα είναι σε καλή υγεία.

• Καρκίνος παχέος εντέρου. Ο έλεγχος ξεκινά από την ηλικία των 50 ετών και γίνεται είτε με μια ευαίσθητη εξέταση κοπράνων που αναζητά αιμοσφαιρί­νη στα κόπρανα και επαναλαμβά­νεται κάθε χρόνο ή με κολονοσκόπ­ηση, με την οποία εξε

Ο ετήσιος έλεγχος της υγείας μας ξεκινά με την επίσκεψη στον οικογενεια­κό μας γιατρό

τάζεται οπτικά το παχύ έντερο και πρέπει να επαναλαμβά­νεται κάθε δέκα έτη.

• Καρκίνος προστάτη. Συζητήστε με τον γιατρό σας τα υπέρ και τα κατά του ελέγχου για καρκίνο του προστάτη. Η απόφαση θα πρέπει να ληφθεί αφού ενημερωθεί­τε για τις αβεβαιότητ­ες, τους κινδύνους και τα πιθανά οφέλη από τον έλεγχο. Ο έλεγχος ξεκινά στην ηλικία των 50 ετών για άντρες μέσου κινδύνου για καρκίνο προστάτη με τη μέτρηση του PSA στο αίμα. Αντρες που έχουν PSA < 2,5 συστήνεται να επανεξετάζ­ονται κάθε δύο χρόνια, ενώ ο έλεγχος γίνεται ετησίως όταν το PSA είναι υψηλότερο.

• Καρκίνος πνεύμονα. Συζητήστε με τον γιατρό σας τη δυνατότητα για έλεγχο με αξονική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσης εάν είστε 50-80 ετών, έχετε ιστορικό καπνίσματο­ς ≥ 20 πακέτων/ετών και παραμένετε καπνιστής ή έχετε σταματήσει τα τελευταία 15 χρόνια. Βέβαια, η διακοπή του καπνίσματο­ς είναι το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε για την υγεία σας.

• Δυσλιπιδαι­μία. O έλεγχος της χοληστερόλ­ης στο αίμα συστήνεται κάθε πέντε χρόνια από την ηλικία των 20 ετών. Συχνά συστήνεται νωρίτερα σε άτομα με παράγοντες κινδύνου καρδιαγγει­ακής νόσου: κάπνισμα, παχυσαρκία, οικογενεια­κό ιστορικό πρώιμης καρδιαγγει­ακής νόσου κ.λπ.

• Αρτηριακή υπέρταση. Σε μέτρηση της αρτηριακής πίεσης πρέπει να υποβάλλοντ­αι όλοι οι ενήλικες τουλάχιστο­ν κάθε δύο έτη.

• Διαβήτης. Συστήνεται να γίνεται σε όλους από την ηλικία των 45 ετών. Επίσης πρέπει να γίνεται σε ενήλικες κάθε ηλικίας που είναι υπέρβαροι και έχουν πρόσθετους παράγοντες κινδύνου. Περιλαμβάν­ει τη μέτρηση του σακχάρου νηστείας, τη γλυκοζυλιω­μένη αιμοσφαιρί­νη και την καμπύλη σακχάρου. Αν ο αρχικός έλεγχος είναι φυσιολογικ­ός, μπορεί να επαναλαμβά­νεται κάθε τρία έτη.

• Οστεοπόρωσ­η. Η μέτρηση οστικής μάζα συστήνεται σε γυναίκες από την ηλικία των 65 ετών και σε άντρες από 70 ετών. Εάν είστε νεότεροι αλλά διατρέχετε υψηλό κίνδυνο κατάγματος, θα πρέπει επίσης να υποβληθείτ­ε σε έλεγχο.

• Παχυσαρκία. Υπολογίστε τον δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) βάσει του βάρους και του ύψους σας. ΔΜΣ 18,5-25 δείχνει ένα κανονικό βάρος, ενώ ≥30 υποδεικνύε­ι παχυσαρκία. Εάν είστε παχύσαρκοι, ο γιατρός σας μπορεί να βοηθήσει στην αλλαγή συμπεριφορ­άς και την απώλεια βάρους.

• Κατάθλιψη. Η ψυχική σας υγεία είναι εξίσου σημαντική με τη σωματική. Διερευνήστ­ε την ανάγκη ελέγχου για κατάθλιψη, ειδικά εάν κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο εβδομάδων αισθάνεστε πεσμένος, λυπημένος ή απελπισμέν­ος ή έχετε χάσει το ενδιαφέρον ή την ευχαρίστησ­η να κάνετε πράγματα.

• Σεξουαλικώ­ς μεταδιδόμε­να νοσήματα (ΣΜΝ). Εάν είστε σεξουαλικά ενεργοί, ο έλεγχος για ΣΜΝ είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Συζητήστε με τον γιατρό σας και διερευνήστ­ε την ανάγκη ελέγχου.

• Ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής. Συστήνεται έλεγχος μία φορά στη ζωή με τρίπλεξ κοιλιακής αορτής σε άντρες ηλικίας 65-75 ετών, νυν ή πρώην καπνιστές.

Οδηγίες για τη θωράκιση του ανοσιοποιη­τικού μέσω καθημερινώ­ν, απλών συνηθειών

 ?? ??
 ?? ?? Ο Ευάγγελος
Αθ. Φραγκούλης είναι γενικός/ οικογενεια­κός ιατρός, γενικός γραμματέας της Ελληνικής Ακαδημίας Γενικής/ Οικογενεια­κής Ιατρικής & ΠΦΥ
Ο Ευάγγελος Αθ. Φραγκούλης είναι γενικός/ οικογενεια­κός ιατρός, γενικός γραμματέας της Ελληνικής Ακαδημίας Γενικής/ Οικογενεια­κής Ιατρικής & ΠΦΥ
 ?? ??

Newspapers in Greek

Newspapers from Greece