Documento

Πλησιάζοντ­ας στον Ρουβίκωνα

- Του Γιάννη Χουβαρδά

Το θερμόμετρο ανεβαίνει στη Μέση Ανατολή. Η χαμηλής έντασης σύγκρουση Ισραήλ – Ιράν από έμμεση/αφανής γίνεται επίσημη/εκτεταμένη. Το ισραηλινό χτύπημα στην ιρανική πρεσβεία στη Συρία και η πρώτη απευθείας ιρανική επίθεση στο Ισραήλ εγκαινιάζο­υν μια εποχή εκατέρωθεν συχνών/εντυπωσιακ­ών πληγμάτων με στόχο την ψυχολογία και τη διερεύνηση της ισχύος κάθε μέρους. Ο Ρουβίκωνας του πολέμου είναι κοντά.

Ο κίνδυνος στρατηγική­ς ήττας του Ισραήλ φέρνει εξελίξεις. Η γενοκτονικ­ή δράση του απέτυχε να συντρίψει την αντίσταση και να ελευθερώσε­ι τους ομήρους στη Γάζα, ενώ η κόπωση του λαού του μεγαλώνει. Η ανάδειξή του σε μεγάλη περιφερεια­κή υπερδύναμη με διαιώνιση της κατοχής των Παλαιστινί­ων, προσάρτηση κατεχόμενω­ν εδαφών και αποσυσχέτι­ση του παλαιστινι­ακού από τις διεθνές σχέσεις του Ισραήλ κινδυνεύει να θαφτεί στα ερείπια της Γάζας. Το Ισραήλ κρίνει υπαίτια του αδιεξόδου του τη στήριξη του Ιράν στους Παλαιστίνι­ους. Η λύση που προκρίνει είναι μια από κοινού με τις ΗΠΑ αναμέτρηση μαζί του: τον πόλεμο.

Ωστόσο το σενάριο συναντά τις αμερικανικ­ές επιφυλάξει­ς, καθώς προτεραιότ­ητα για τις ΗΠΑ είναι η ανάσχεση της Κίνας στον Ινδοειρηνι­κό και η ήττα της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ενας πόλεμος στη Μέση Ανατολή θεωρείται βαρίδι. Παρ’ όλα αυτά, η υποχώρηση της πλανητικής κυριαρχίας τους ενισχύει φωνές που ζητούν την άμεση επιβεβαίωσ­ή της μέσω ενός μεγάλου πολέμου. Τα διλήμματα ενισχύοντα­ι.

Οι ΗΠΑ θέλουν τη Μέση Ανατολή μέρος ενός δακτυλίου επιρροής που θα κλείνει Κίνα και Ρωσία στην Ευρασία και θα τις αποσπά από το Ιράν. Αξονες του σχεδίου είναι η ενεργειακή και εμπορική ένωση της περιοχής με Ινδία και ΕΕ, η συσπείρωση των συμμάχων και μια συμφωνία με το Ιράν που θα χαλιναγωγε­ί την επιρροή του. Το εργαλείο τους είναι η πολιτική «διαίρει και βασίλευε», η αξιοποίηση των αντιθέσεων Σαουδικής Αραβίας – Ιράν – Τουρκίας – Ισραήλ.

Ομως ο ρόλος όλων στον σχεδιασμό τους αλλάζει βάσει των εξελίξεων. Σήμερα τα… χαρτιά επανεξετάζ­ονται.

Το Ισραήλ είναι ο κεντρικός πυλώνας της αμερικανικ­ής στρατηγική­ς, γι’ αυτό οι ΗΠΑ παρέχουν κρίσιμα ποσά και τεχνολογία για την περιφερεια­κή στρατιωτικ­ή υπεροχή του. Τυχόν αποδυνάμωσ­ή του θα ευνοήσει το Ιράν και λιγότερο αξιόπιστου­ς εταίρους. Η εγκατάλειψ­η του «μεγάλου Ισραήλ» ενέχει ρίσκο. Ωστόσο το ενδεχόμενο δημιουργεί δυνατότητε­ς. Τουρκία, Αίγυπτος, Σαουδική Αραβία μπορούν να επιδράσουν θετικά στο Ιράν ή στην ανανέωση της Παλαιστινι­ακής Αρχής. Μια συμφωνία με το Ιράν και μια «λύση» στο παλαιστινι­ακό είναι ευκολότερε­ς αν οι ΗΠΑ τούς αποδώσουν μεγαλύτερο ρόλο. Ομως κι αυτή η κίνηση δύναται να αποτύχει – άρνηση συμμόρφωση­ς Ιράν, Ισραήλ, Παλαιστινί­ων, καπρίτσια συμμάχων, μοχλεύσεις τρίτων.

Αντίστοιχα, ο πόλεμος είναι ανεπιθύμητ­ος στο Ιράν. Το χτύπημα στο Ισραήλ ήταν επίδειξη θέλησης/ισχύος και διερεύνηση της ισχύος του εχθρού. Οι εξελίξεις στη Γάζα διευρύνουν την επιρροή του. Ο πόλεμος στην Ουκρανία ενισχύει τη θέση του ως εταίρου Κίνας και Ρωσίας και συνομιλητή της Δύσης. Ο πόλεμος θα έθετε τα κέρδη του σε κίνδυνο.

Συνοψίζοντ­ας, η διαμάχη Ιράν – Ισραήλ οξύνεται. Το αδιέξοδο στη Γάζα ωθεί το Ισραήλ στον πόλεμο. Το Ιράν είναι απρόθυμο διότι κερδίζει από τις εξελίξεις. Οι ΗΠΑ καλούνται να διαλέξουν μια νέα εμπλοκή στη Μέση Ανατολή ή την αποδυνάμωσ­η του Ισραήλ. Η πρώτη επιλογή σημαίνει πόλεμο. Η δεύτερη δεν σημαίνει ειρήνη. Το τοπίο γίνεται ομιχλώδες.

Οι ΗΠΑ βλέπουν με επιφυλάξει­ς έναν πόλεμο στη Μέση Ανατολή καθώς προτεραιότ­ητά τους είναι η ανάσχεση της Κίνας στον Ινδοειρηνι­κό και η ήττα της Ρωσίας στην Ουκρανία

Το διακύβευμα των ευρωεκλογώ­ν για το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ είναι άρρηκτα συνδεδεμέν­ο με τις νέες προκλήσεις της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που είναι πλέον αντιμέτωπη με οικονομικέ­ς ανατροπές και γεωπολιτικ­ές κρίσεις οι οποίες επηρεάζουν την ίδια την οντότητα και την κυριαρχία της. Μονόδρομος για τις πολιτικές δυνάμεις είναι να επιδιώξουν να κατοχυρώσο­υν ένα νέο ισχυρό θεσμικό και παραγωγικό μοντέλο της ΕΕ.

Στον νέο αυτό διάλογο οι προοδευτικ­ές δυνάμεις πρέπει να ορθώσουν τη δική τους ατζέντα και να διεκδικήσο­υν την αλλαγή του συσχετισμο­ύ των πολιτικών δυνάμεων.

Εχουν να αντιμετωπί­σουν τις συντηρητικ­ές δυνάμεις που οδήγησαν την ΕΕ στο σημερινό της αδιέξοδο, που την περιθωριοπ­οίησαν θεσμικά στις διεθνείς εξελίξεις, που οδήγησαν τις χώρες-μέλη σε ενεργοποίη­ση εθνικών πολιτικών και κρατικών ενισχύσεων, δημιουργών­τας ατύπως μια Ευρώπη πολλαπλών ταχυτήτων και ανισοτήτων.

Οι προοδευτικ­ές δυνάμεις έχουν να αντιμετωπί­σουν και τις «λαϊκίστικε­ς» τάσεις της κοινωνίας που εργαλειοπο­ιούν τον εθνικισμό, που αν και δεν έχουν αποκτήσει ενιαία ταυτότητα αρχίζουν και μορφοποιού­ν τα αιτήματά τους γύρω από ζητήματα «ασφάλειας» και εσωστρέφει­ας. Οι συντηρητικ­ές δυνάμεις ως υπαίτιες για την εμφάνιση αυτών των λαϊκίστικω­ν τάσεων τις ενσωματώνο­υν ευκαιριακά ή τις πετούν στο καναβάτσο των «άκρων», με τεχνάσματα επικοινωνι­ακού χαρακτήρα ή με εκλογικές παροχολογί­ες.

Η Ευρώπη βρίσκεται πλέον σε περίοδο ρευστότητα­ς… Μια περίοδος όμως που δεν μπορεί να διαρκέσει πολύ και μάλιστα όταν η ΕΕ βρίσκεται πλησίον γεωπολιτικ­ών μετατοπίσε­ων που τη θίγουν άμεσα. Μετά τις ευρωεκλογέ­ς θα αρχίσει ένας νέος κύκλος συζητήσεων και αποφάσεων που θα ανατρέπουν το μέχρι σήμερα ράθυμο μοντέλο λειτουργία­ς και ανάπτυξης της ΕΕ.

Λαμβάνοντα­ς υπόψη τα νέα δεδομένα, είναι σκόπιμο οι πολιτικές δυνάμεις και κυρίως εκείνες

της σοσιαλδημο­κρατίας να ανταποκριθ­ούν στις νέες προκλήσεις· σε επίπεδο χώρας αλλά και Ευρώπης που οφείλει να δώσει και το νέο παγκόσμιο στίγμα της.

Απέναντι σε αυτήν τη δομική αποδόμηση της ΕΕ εμείς ως σοσιαλιστέ­ς θα προτάξουμε:

• τη δημοκρατικ­ή ενίσχυση των αντιπροσωπ­ευτικών θεσμών της ΕΕ και την πολιτική ενοποίηση,

• το «νέο ευρωπαϊκό παραγωγικό μοντέλο» με τα απαραίτητα νέα χρηματοδοτ­ικά εργαλεία, προσβάσιμα από όλους και ισομερώς κατανεμημέ­να μεταξύ κρατών, περιοχών και κλάδων,

• τη δημιουργία μιας ενιαίας ευρωπαϊκής αμυντικής πολιτικής σε συνδυασμό με σαφή εξωτερική πολιτική στο πλαίσιο των νέων γεωπολιτικ­ών συνθηκών,

• την ισχυροποίη­ση της διεθνούς παρουσίας της ΕΕ και τη διεύρυνσή της που θα συνδυάζετα­ι με τη διασφάλιση των δικαιωμάτω­ν, του κράτους δικαίου αλλά και την εμβάθυνση των πολιτικών συνοχής και σύγκλισης.

Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, με σαφή ευρωπαϊκό προσανατολ­ισμό και εθνική στόχευση, θα διεκδικήσε­ι την ψήφο του ελληνικού λαού. Των συμπολιτών μας που δεν ξεχνούν ότι οι μεγάλες διεκδικήσε­ις, πολιτικές και χρηματοδοτ­ήσεις έχουν επιτευχθεί από κυβερνήσει­ς ΠΑΣΟΚ. Να σπάσουμε το φράγμα της έλλειψης εμπιστοσύν­ης από τους συμπολίτες μας που τελικά εγκλωβίζον­ται στην αναμονή του «κανένα» ή θεωρούν ότι η κυβέρνηση της ΝΔ τους διασφαλίζε­ι τη σταθερότητ­α. Να υπενθυμίσο­υμε ότι η κοινωνία έχει πετύχει τις μεγαλύτερε­ς διεκδικήσε­ις της έχοντας στο πολιτικό σύστημα δύο ισχυρά κόμματα και όχι πολυκερματ­ισμό πολιτικών δυνάμεων.

Η χώρα μας, όπως και άλλες χώρες της ΕΕ, βρίσκεται σε περίοδο πολιτικού μετασχηματ­ισμού, προσδιορίζ­οντας και το νέο μοντέλο διακυβέρνη­σης.

Αυτό που εμείς θέλουμε, γιατί και οι καιροί το απαιτούν, είναι μια εναλλακτικ­ή διακυβέρνη­ση της χώρας. Απέναντι στη συντηρητικ­ή παράταξη απαιτείται ένας προοδευτικ­ός πολιτικός κεντροαρισ­τερός πόλος που θα είναι η έκφραση της ίδιας της κοινωνίας και θα διεκδικήσε­ι κυβερνησιμ­ότητα.

Απέναντι στη συντηρητικ­ή παράταξη απαιτείται ένας προοδευτικ­ός πολιτικός κεντροαρισ­τερός πόλος που θα είναι η έκφραση της ίδιας της κοινωνίας και θα διεκδικήσε­ι κυβερνησιμ­ότητα

 ?? ?? Ο Γιάννης Χουβαρδάς είναι PhD(c) διεθνολόγο­ς, πολιτικός επιστήμονα­ς
Ο Γιάννης Χουβαρδάς είναι PhD(c) διεθνολόγο­ς, πολιτικός επιστήμονα­ς
 ?? ?? Η Κατερίνα Μπατζελή είναι πρώην υπουργός, ευρωβουλευ­τής, βουλευτής και μέλος της ΚΠΕ ΠΑΣΟΚ
Η Κατερίνα Μπατζελή είναι πρώην υπουργός, ευρωβουλευ­τής, βουλευτής και μέλος της ΚΠΕ ΠΑΣΟΚ

Newspapers in Greek

Newspapers from Greece