Σύμβαση Φρανκενστάιν

Με το άρθρο 10 του ν. 5053/2023 κατά την ενσωμάτωση της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1152 θεσπίστηκε στο ελληνικό εργατικό δίκαιο η σύμβαση εργασίας κατά παραγγελία ή, όπως είναι πιο γνωστή σε διεθνές επίπεδο, η σύμβαση εργασίας μηδενικών ωρών. Θα πρέπει να επισημανθεί πως η ΝΔ, παρά τη ρητή πρόβλεψη της οδηγίας ότι: «Η εφαρμογή της παρούσας οδηγίας δεν μπορεί να χρησιμεύει για τη μείωση των υφιστάμενων δικαιωμάτων που καθορίζονται στον συγκεκριμένο τομέα με την ισχύουσα εθνική ή ενωσιακή νομοθεσία, ούτε να συνιστά βάσιμη δικαιολογία για την υποβάθμιση του γενικού επιπέδου προστασίας των εργαζομένων στον τομέα που καλύπτεται από την παρούσα οδηγία. Ειδικότερα, δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως βάση για την καθιέρωση συμβάσεων μηδενικών ωρών εργασίας ή άλλων παρόμοιων συμβάσεων εργασίας», εντούτοις έπραξε το ακριβώς αντίθετο. Ο εργαζόμενος με τη συγκεκριμένη σύμβαση δεν έχει την εκ των προτέρων γνώση αν και πόσο θα απασχοληθεί. Υφίσταται μόνο η υποχρέωση του εργοδότη να γνωστοποιεί τις προκαθορισμένες ώρες και ημέρες αναφοράς εντός των οποίων είναι πιθανή η κλήση του εργαζόμενου. Η ειδοποίηση για ανάληψη εργασίας γίνεται είτε τηλεφωνικά είτε μέσω μηνύματος ηλεκτρονικής αλληλογραφίας είτε με κάθε άλλο πρόσφορο μέσο τουλάχιστον 24 ώρες πριν, ενώ ο νόμος επιτρέπει και συντομότερο χρονικό διάστημα ειδοποίησης για αντικειμενικούς λόγους. Η μόνη διασφάλιση του εργαζόμενου είναι ότι δικαιούται να λάβει αμοιβή που να αντιστοιχεί κατ’ ελάχιστον στο ένα τέταρτο του συμφωνημένου αριθμού ωρών. Με την ανωτέρω ρύθμιση ο κατά παραγγελία εργαζόμενος απλώς θα πρέπει να περιμένει στο κινητό του τηλέφωνο για να δει αν θα κληθεί να εργαστεί. Η προβληματική αυτή νομοθετική πράξη καταργεί και τα τελευταία ψήγματα προστασίας και ωθεί σε περαιτέρω απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, με κύρια θύματα τους επισφαλώς εργαζόμενους. Οσα πριν από μερικά χρόνια φάνταζαν αδιανόητα, πλέον αποτελούν δυστυχώς τη σύγχρονη ελληνική εργασιακή πραγματικότητα.

Δικηγόρος, ΜΔΕ Εργατικού Δικαίου, Νομική Σχολή Αθήνας