Επικίνδυνη ηρεμία μεταξύ Ιράν – Ισραήλ Χρήστος Στασινόπουλος
Η επιστροφή στον «σκιώδη» πόλεμο και ο απολογισμός για τις δύο χώρες μετά την… ανταλλαγή ρουκετών
Εν συντομία
Η νηνεμία που παρατηρείται στις σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και Ιράν μετά την… καταιγίδα ανταλλαγής απευθείας πληγμάτων βυθίζει την περιοχή της Μέσης Ανατολής πίσω στον «σκιώδη πόλεμο» μεταξύ των δύο τους, όμως την ίδια ώρα τα δεδομένα έχουν αλλάξει και είναι ώρα απολογισμού.
Γιατί ενδιαφέρει
Οι ισορροπίες όπως διαμορφώνονται μετά την κλιμάκωση θέτουν τις βάσεις για να κλείσει όσο πιο γρήγορα γίνεται το θέμα της Γάζας και το παλαιστινιακό εν γένει.
Μια νέα-παλιά εικόνα αρχίζει να διαμορφώνεται στις ισορροπίες στη Μέση Ανατολή μετά την αυλαία σε αυτό τον πρωτοφανή κύκλο έντασης με απευθείας πλήγματα μεταξύ Ιράν και Ισραήλ.
Μετά το ξέσπασμα και την ανταλλαγή πληγμάτων (το Ισραήλ είχε τον τελευταίο λόγο χτυπώντας στο Ισφαχάν προ δεκαημέρου και το Ιράν το υποβάθμισε ως αδύναμο πλήγμα για να μη δοθεί άμεσα συνέχεια) ακολούθησε όντως μια σχε
τική ηρεμία όσον αφορά το θέμα της πρακτικής κλιμάκωσης. Ομως δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν ότι αυτή η αντίληψη «οδόντα αντί οδόντος» κάνει την κατάσταση στη Μέση Ανατολή ακόμη πιο επικίνδυνη, ενώ άλλοι θεωρούν ότι αυτό ήταν το πρώτο επεισόδιο ενός ευρύτερου πολέμου.
Στην ουσία οι δύο πλευρές τις μέρες μετά την ανταλλαγή χτυπημάτων ξεκίνησαν μια διαδικασία απολογισμού σχετικά με το πώς αυτή η κλιμάκωση επηρεάζει τον εδώ και χρόνια εν εξελίξει «σκιώδη πόλεμο» που μαίνεται μεταξύ τους. Οι κινήσεις τους καταδεικνύουν αυτό ακριβώς.
Η επόμενη μέρα
Από τη μια το Ιράν, όπως έγινε γνωστό, έδωσε εντολή να μειωθούν τόσο σε αριθμό όσο και σε βαθμό ορατότητας οι δυνάμεις που διατηρεί στη Συρία, ενώ την ίδια στιγμή ανώτατος αξιωματικός των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων, ο υποστράτηγος Αμπντολραχίμ Μουσαβί, επανέφερε τη ρητορική της έντασης υποστηρίζοντας: «Θα εκτοξεύσουμε πυραύλους οπουδήποτε στην κατεχομένη Παλαιστίνη (σ.σ.: εννοεί προφανώς και τα εδάφη του εβραϊκού κράτους) αν αυτό χρειαστεί και όποτε χρειαστεί». Ενδεικτικό του πώς το Ιράν αντιλαμβάνεται
την επόμενη μέρα μετά την ανταλλαγή πληγμάτων με το Ισραήλ είναι ότι ο ίδιος χαιρέτισε την επιχείρηση «Αληθινή Υπόσχεση», όπως ονομάστηκε το ιρανικό μπαράζ με πυραύλους και drones, και υποστήριξε: «Η απάντηση του Ιράν ήταν μια νόμιμη πράξη άμυνας εναντίον της παράνομης δράσης του παιδοκτονικού σιωνιστικού καθεστώτος».
Από την άλλη το Ισραήλ, αφού «έκανε το καθήκον του» και σήκωσε το γάντι ανταποδίδοντας έστω και με το περιορισμένο χτύπημα στο Ισφαχάν, εμφανίζεται διατεθειμένο σε αυτήν τη φάση να επικεντρωθεί περισσότερο στις επιχειρήσεις στη Γάζα και τη διασυνοριακή ανταλλαγή πυρών με τη Χεζμπολάχ του Λιβάνου. Το θέμα με το Ιράν έχει υποβαθμιστεί, καθώς η εκτίμηση είναι πως τώρα, μετά το χτύπημα στο Ισφαχάν, η μπάλα είναι στο γήπεδο του Ιράν.
Σε αυτό εξάλλου φαίνεται ότι συμφωνούν και οι σύμμαχοι του Ισραήλ, οι οποίοι εμφανίζονται πανέτοιμοι να δυσκολέψουν την Τεχεράνη να επανέλθει δριμύτερη. Ετσι, όσο κι αν η ιρανική ηγεσία ξεκαθαρίζει ότι δεν έχει σκοπό να κλιμακώσει την αντίδραση μέσα στην εβδομάδα, η κυβέρνηση Μπάιντεν και η κυβέρνηση Σούνακ ανακοίνωσαν δέσμη κυρώσεων, ενώ η ΕΕ ετοιμάζει δικές της κυρώσεις. Συγκεκριμένα, η Ουάσινγκτον επέβαλε κυρώσεις σε ιρανικές εταιρείες πληροφορικής και σε εκπροσώπους τους με την κατηγορία ότι πραγματοποιούν κυβερνοεπιθέσεις για λογαριασμό των Φρουρών της Επανάστασης, ενώ το Λονδίνο ανακοίνωσε δέσμη κυρώσεων κατά του Ιράν με στόχο πρόσωπα και εταιρείες που εμπλέκονται στην παραγωγή μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Αντίστοιχο ψήφισμα που στρέφεται κατά του Ιράν, της Χεζμπολάχ και άλλων οργανώσεων-δορυφόρων του, ζητώντας να συμπεριληφθούν στη λίστα με τις τρομοκρατικές οργανώσεις αλλά και στοχοποιώντας το ιρανικό πρόγραμμα drones, υπερψηφίστηκε από το Ευρωκοινοβούλιο. Με το ψήφισμα αυτό οι ευρωβουλευτές ζητούν την επιβολή νέων κυρώσεων κατά του Ιράν. Σημειώνεται ότι τα πακέτα κυρώσεων από ΗΠΑ και Βρετανία είναι τα δεύτερα που ανακοινώνονται σε δύο εβδομάδες και αυτό υποδεικνύει ότι τόσο το Ισραήλ όσο και οι σύμμαχοί του εκτιμούν ότι στην παρούσα φάση μια περαιτέρω αποδυνάμωση του Ιράν θα μπορούσε να αποτρέψει μια νέα ανάφλεξη.
Ζητούν αντίποινα
Την επιστροφή στον «σκιώδη πόλεμο» αλλά και τον πόλεμο δηλώσεων μεταξύ των δύο πλευρών, τουλάχιστον προς το παρόν, υπογραμμίζει επίσης και το γεγονός ότι με αφορμή την ανακοίνωση των νέων κυρώσεων η ισραηλινή πλευρά έσπευσε να ζητήσει ακόμη περισσότερα μέτρα περιορισμού της Τεχεράνης. Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας «Times of Israel», πρώην επικεφαλής της Μοσάντ υποστηρίζει ότι το Ισραήλ και οι σύμμαχοί του που επιβάλλουν κυρώσεις στο Ιράν θα πρέπει να κάνουν ένα βήμα ακόμη και να τις εφαρμόσουν κιόλας, διεξάγοντας στην ουσία έναν οικονομικό πόλεμο κατά της ιρανικής ηγεσίας, η οποία έχει στήσει ένα πολύπλοκο δίκτυο σχέσεων για να παρακάμπτει τις κυρώσεις.
Το πάγωμα της απευθείας έντασης μεταξύ Ιράν και Ισραήλ όμως αποκαλύπτει μεταξύ άλλων και τις νέες ισορροπίες στη Μέση Ανατολή σε σχέση και με τη Γάζα. Το γεγονός ότι οι αραβικές μοναρχίες του Κόλπου συνέβαλαν στην ουσία στην απόκρουση της ιρανικής επίθεσης εναντίον του Ισραήλ μπορεί να αποτελέσει βάση για τις ΗΠΑ προκειμένου να πιέσουν το Τελ Αβίβ να δεχτεί να κάνει πίσω στο παλαιστινιακό είτε σε επιχειρησιακό επίπεδο είτε σε μακροπρόθεσμο – διπλωματικό.
Μπάιντεν και Σούνακ ανακοίνωσαν δέσμη κυρώσεων, ενώ η ΕΕ ετοιμάζει δικές της κυρώσεις σε βάρος του Ιράν